جوان آنلاین: یک نماینده مجلس معتقد است از جمله مزایای طرح نشاندار کردن مالیاتها، جلوگیری از اجرای پروژههایی است که ممکن است عملاً نیاز واقعی جامعه نباشند و بدون استفاده بمانند. با مشارکت مردم در انتخاب پروژهها، انتخابها با دقت و آگاهی بیشتری انجام میشود و پروژههایی که واقعاً نیازمند توجه هستند، به سرانجام میرسند.
سازمان مالیات با اجرای طرح نوآورانه «نشاندار کردن مالیاتها» در سال جاری، گام بزرگی در جهت شفافسازی و مشارکت مردمی در تخصیص بودجههای مالیاتی برداشته است. این طرح به مؤدیان مالیاتی این امکان را میدهد که خودشان تعیین کنند سهم مالیاتشان به کدام پروژهها اختصاص یابد و از نزدیک شاهد پیشرفت و بهرهبرداری از آنها باشند. بر اساس این طرح، پروژههای نیمهتمامی مانند آبرسانی، مدرسهسازی و سایر زیرساختهای ضروری در میان گزینهها قرار داده شدهاند تا مؤدیان بتوانند بهصورت مستقیم در تکمیل و استفاده از آنها سهیم باشند.
در طول سال جاری، ۱۲ همت (هزار میلیارد تومان) از منابع مالیاتی به واسطه این طرح اختصاص یافت که منجر به تکمیل و بهرهبرداری از هزار و۳۲۳ پروژه نیمهتمام در سراسر کشور شد. علاوه بر این، ۹۰ درصد از مالیاتهای استان تهران با انتخاب خود مردم به ۱۶ استان محروم اختصاص داده شد؛ اقدامی که در راستای تحقق عدالت اجتماعی و پاسخگویی به نیازهای مناطق کمتر برخوردار، نقش مؤثری داشته است. این آمارها نشان میدهد طرح نشاندار کردن مالیاتها با استقبال گستردهای از سوی جامعه مواجه شده و توانسته است اعتماد عمومی به سیستم مالیاتی را تقویت کند. طرح نشاندار کردن مالیاتها، از یکسو شفافیت در مصرف مالیاتها را افزایش میدهد و از سوی دیگر، حس تعلق و مسئولیتپذیری بیشتری را بین مردم ایجاد میکند.
اسماعیل سیاوشی، نماینده مجلس شورای اسلامی درباره جزئیات و تأثیرات طرح نشاندار کردن مالیاتها بر شفافیت، عدالت مالیاتی و انگیزههای پرداخت مالیات مردم به «جوان» میگوید: مالیات، بهعنوان یکی از منابع اصلی درآمدی دولت، نقشی اساسی در تأمین نیازهای عمومی و اجرای پروژههای توسعهای دارد. مالیات ابزاری است که از طریق آن مردم با مشارکت مستقیم در تأمین منابع مالی، به پیشبرد جامعه کمک و سهم خود را در بهبود زیرساختها، آموزش، بهداشت و سایر خدمات عمومی ادا میکنند. اما آنچه این سیستم را به مراتب مؤثرتر و دلپذیرتر میکند، رویکردی مردمی و شفاف است؛ رویکردی که مؤدیان مالیاتی بتوانند خودشان تعیین کنند مالیاتشان کجا و چگونه مصرف شود.
وی میافزاید: در همین راستا، سازمان مالیات امسال با اجرای طرح نشاندار کردن مالیاتها گامی بزرگ در این جهت برداشته است. در این طرح، مؤدیان مالیاتی میتوانند خود مشخص کنند که سهم مالیاتیشان به کدام پروژهها اختصاص یابد. گزینههایی مانند پروژههای آبرسانی، مدرسهسازی و سایر طرحهای زیرساختی از سوی سازمان در دسترس قرار گرفتهاند تا مؤدیان شاهد تکمیل و بهرهبرداری از این پروژهها باشند. به این ترتیب، مردم میتوانند بهطور مستقیم نتیجه مالیات پرداختیشان را ببینند و اطمینان پیدا کنند که سهم آنها از بودجه برای رفع نیازهای واقعی جامعه مصرف میشود.
سیاوشی خاطرنشان میکند: این طرح نهتنها یک ابتکار در تخصیص مالیاتهاست، بلکه اعتماد و شفافیت را نیز افزایش میدهد. یکی از مزایای مهم این طرح این است که با امکان مشاهده مستقیم تأثیرات مثبت مالیات، مؤدیان احساس مسئولیت بیشتری نسبت به پرداخت آن پیدا میکنند. اگر مردم بدانند پولی که به عنوان مالیات پرداخت میکنند، بهدرستی و در جهت منافع واقعی جامعه مصرف میشود، با انگیزه و رضایت بیشتری در این فرایند مشارکت میکنند. بهعلاوه، این حس اعتماد و تعلقخاطر به پرداخت مالیات، یک احساس ایثار اجتماعی را در افراد ایجاد و به آنها یادآوری میکند که پرداخت مالیات، مشارکتی برای ساختن جامعهای بهتر است.
وی ادامه میدهد: در نتیجه اجرای این طرح، ۹۰ درصد از مالیاتهای جمعآوریشده در استان تهران به ۱۶ استان محروم اختصاص داده شد. این تخصیص توسط خود مؤدیان مالیاتی تعیین شد و نمونهای از عدالت اجتماعی است که از طریق مشارکت عمومی به دست آمده است. در گذشته، اولویتبندی پروژهها از سوی مسئولان تعیین میشد که ممکن بود همیشه با نیازهای واقعی مردم هماهنگ نباشد، اما اکنون، خود مردم میتوانند پروژههایی را که احساس میکنند ضروریتر است، انتخاب کنند. این فرایند مردمی باعث میشود پروژهها بر اساس نیازهای واقعی و اولویتهای محلی انتخاب و تکمیل شوند و مردم نتیجه ملموس پرداخت مالیات خود را در بهبود شرایط زندگیشان مشاهده کنند.
نماینده مجلس شورای اسلامی خاطرنشان میکند: از دیگر مزایای طرح نشاندار کردن مالیاتها، جلوگیری از اجرای پروژههایی است که ممکن است عملاً نیاز واقعی جامعه نباشند و بدون استفاده بمانند. با مشارکت مردم در انتخاب پروژهها، انتخابها با دقت و آگاهی بیشتری انجام میشود و پروژههایی که واقعاً نیازمند توجه هستند به سرانجام میرسند. این روند، از بروز بدبینی و نارضایتی بین مردم نیز جلوگیری و حس اعتماد به سیستم مالیاتی و عملکرد دولت را تقویت میکند.
سیاوشی در پایان تأکید میکند: به طور خلاصه طرح نشاندار کردن مالیاتها نهتنها شفافیت و اعتماد را افزایش میدهد، بلکه باعث بهرهوری و ماندگاری بالاتر پروژهها میشود. این یک گام مهم در جهت مردمی کردن سیستم مالیاتی است که با استقبال مؤدیان و حمایت جامعه همراه بوده و میتواند الگویی برای سایر برنامههای توسعهای باشد. به این ترتیب، مالیات به جای آنکه صرفاً یک هزینه اضافی تلقی شود، به فرصتی تبدیل میشود که از طریق آن مردم میتوانند با انتخابهای آگاهانه در ساختن آیندهای بهتر برای خود و جامعهشان سهیم باشند.