«جوان» راهکار بهره‌مندی همه مردم را از یارانه بنزین بررسی می‌کند

افراد فاقد خودرو را هم یارانه بنزین دهید

جوان آنلاین: چرا همه سهم برابری در یارانه بنزین نداشته باشند؟ این سؤال برای امروز و دیروز نیست، چند سالی می‌شود در کشور درباره آن بحث وجود دارد ولی ظاهراً زور کسانی که اعتقادی به عدالت اقتصادی ندارند، بیشتر می‌چربد و اجازه چنین امری را نمی‌دهند، البته شاید گفته شود به لحاظ اجرایی ممکن نیست. از قضا، چون راهکار چنین مهمی وجود دارد، اصرار بر عملیاتی‌کردن آن مطرح می‌شود. «تخصیص یارانه بنزین به افراد به جای خودروها» مهم‌ترین پیشنهاد برای بهره‌مندی همه مردم از یارانه بنزین است. این رویکرد جدید نه تنها به افزایش عدالت اجتماعی کمک می‌کند، بلکه موجبات صرفه‌جویی در مصرف سوخت را نیز فراهم می‌آورد. به باور کارشناسان، با پیاده‌سازی طرح اعطای سهمیه بنزین به نفر، هر فرد، صرف‌نظر از اینکه خودرو دارد یا نه، یارانه‌ای دریافت می‌کند که می‌تواند آن را در راستای منافع اقتصاد ملی یا معیشت خود خرج کند. این تغییر سیاست نه تنها می‌تواند به کاهش فشار مالی بر خانوار‌های فاقد خودرو کمک کند، بلکه با کاهش وابستگی به واردات بنزین و کاهش هدررفت سوخت، می‌تواند به بهبود تراز اقتصادی کشور نیز کمک کند. این سیاست می‌تواند انگیزه‌های مصرف‌کنندگان برای بهینه‌سازی استفاده از سوخت و تمایل به استفاده از حمل‌ونقل پایدارتر را افزایش دهد و در نهایت به کاهش نارضایتی‌های اجتماعی و ارتقای کیفیت زندگی شهروندان منجر شود. 

اعطای یارانه به بنزین، سیاستی اقتصادی است که با هدف جلوگیری از افزایش نرخ تورم در بخش حمل‌و‌نقل و کاهش نارضایتی عمومی اجرا می‌شود. این اقدام می‌تواند در کوتاه‌مدت به نظر مؤثر بیاید، چراکه باعث می‌شود مردم برای مصارف روزمره خود هزینه کمتری پرداخت کنند و از این طریق قدرت خرید آن‌ها افزایش پیدا کند، اما در نگاهی عمیق‌تر و بلندمدت، این سیاست می‌تواند عواقب جدی‌تری به همراه داشته باشد. 

هزینه‌های واردات بنزین نیز به دلیل نیاز مداوم به تأمین این محصول از خارج، به طور چشمگیری افزایش یافته است. این واردات نه تنها بار مالی سنگینی بر دوش اقتصاد کشور می‌گذارد، بلکه دولت‌ها برای حمایت از قیمت‌های پایین بنزین، مجبور به صرف بودجه‌های کلان می‌شوند که این امر به کسری‌های بودجه‌ای منجر می‌شود. این کسری‌ها می‌توانند منابع مالی را از پروژه‌های توسعه‌ای و زیربنایی دور کنند که برای رشد و پیشرفت ضروری هستند، اما اگر بتوانیم مصرف بنزین را در داخل بهینه و از هدررفت آن جلوگیری کنیم، نه تنها نیازی به واردات نخواهیم داشت بلکه می‌توانیم به صادرکننده این محصول تبدیل شویم. این امر می‌تواند به افزایش درآمد‌های ارزی کشور منجر شود و به تقویت اقتصاد ملی کمک کند، از این رو لازم است سیاست‌های قیمت‌گذاری و یارانه‌های بنزین به شکلی بازنگری شوند که هم به نفع اقتصاد کشور باشند و هم به حفظ منابع طبیعی کمک کنند. 

این رویکرد، علاوه بر کاهش وابستگی کشور به واردات سوخت، می‌تواند منابع مالی جدیدی را برای بهبود شرایط زندگی همه شهروندان فراهم آورد، به ویژه برای آن دسته از خانوار‌ها که خودرو ندارند و از یارانه‌های بنزین بهره‌ای نمی‌برند. این سیاست می‌تواند به توزیع عادلانه‌تر منابع کمک کند و به طور کلی، بر بهبود وضعیت اقتصادی و اجتماعی کشور تأثیر مثبتی بگذارد. 

موضوع اولویت‌بندی بین تأمین معیشت مردم و یارانه بنزین برای خودرو‌ها بسیار حیاتی است. در حال حاضر، بخش قابل توجهی از جمعیت کشور در شرایط اقتصادی دشواری قرار دارند و بسیاری از آن‌ها فاقد خودرو هستند، بنابراین آن‌ها به طور مستقیم از یارانه بنزین بهره‌ای نمی‌برند، در مقابل، خانواده‌هایی که از وضعیت مالی بهتری برخوردارند و چندین خودرو در اختیار دارند، سهم بیشتری از یارانه بنزین را دریافت می‌کنند. این توزیع ناعادلانه منابع می‌تواند تفاوت‌های طبقاتی را تعمیق بخشد و نارضایتی‌های اجتماعی را افزایش دهد. 

با توجه به این وضعیت، دولت‌ها باید بازنگری جدی در سیاست‌های یارانه بنزین داشته باشند. اصلاح این سیاست‌ها به نحوی که بتواند به طور مؤثرتری به نفع تمام شهروندان عمل کند، ضروری به نظر می‌رسد. این اقدامات نه تنها می‌توانند به کاهش اتکا بر خودرو‌های شخصی و فشار ناشی از هزینه‌های سوخت کمک کنند، بلکه با افزایش کیفیت و دسترسی به حمل‌و‌نقل عمومی، امکان دسترسی عادلانه‌تر به منابع و خدمات را برای همه افراد جامعه فراهم می‌آورند. علاوه بر این، توسعه حمل‌و‌نقل عمومی می‌تواند به کاهش آلودگی هوا و بهبود شرایط زیست‌محیطی کمک کند که این موضوع نیز بر بهبود کیفیت زندگی شهروندان تأثیر می‌گذارد. 

برنامه‌ریزی برای کاهش تورم و افزایش رضایت اجتماعی 

سجاد اعیانی، کارشناس سیاستگذاری حوزه انرژی در رابطه با وضعیت بد مصرف بنزین در مدل فعلی اعطای یارانه بنزین به خودرو به «جوان» می‌گوید: یارانه بنزین در جهت کاهش فشار اقتصادی بر خانوار‌ها اعمال می‌شود، اما پیامد‌هایی دارد که می‌تواند اثرات مخربی بر اقتصاد کشور داشته باشد. از جمله این پیامدها، ایجاد کسری بودجه در آینده است. هنگامی که دولت بودجه‌ای را که می‌توانست صرف بهبود و توسعه زیرساخت‌های کشور شود، صرف واردات و یارانه بنزین می‌کند، در طولانی‌مدت، زیرساخت‌های کشور دچار فرسودگی و استهلاک می‌شوند که این موضوع به کاهش کارایی اقتصادی و افزایش وابستگی به واردات منجر می‌شود. علاوه بر این، بنزین یارانه‌ای به دلیل قیمت پایین آن، ارزش واقعی خود را از دست می‌دهد و مصرف بی‌رویه اش افزایش می‌یابد که نتیجه‌اش هدررفت منابع و افزایش آلودگی است. 

وی می‌افزاید: حذف یارانه‌های بنزین می‌تواند تصمیمی جسورانه و مؤثر برای اصلاح سیاست‌های انرژی و حمل‌و‌نقل باشد. در کوتاه‌مدت، این تصمیم ممکن است به افزایش قیمت‌های حمل‌و‌نقل منجر شود، اما در درازمدت، ظرفیت دارد بر معیشت عمومی تأثیر مثبت بگذارد. با کاهش وابستگی به بنزین و اختصاص منابع حاصل از صرفه‌جویی‌های یارانه به سایر بخش‌های مهم‌تر اقتصادی، می‌توان شاهد بهبود شرایط زندگی و افزایش پایداری اقتصادی بود. 

این کارشناس سیاستگذاری حوزه انرژی در ادامه با اشاره به اهمیت توجه به صنعت حمل‌و‌نقل کشور با تکیه بر سوخت جایگزین بنزین در کنار طرح بنزین به نفر می‌گوید: یکی از روش‌های کاهش تأثیرات منفی افزایش قیمت حمل‌و‌نقل، استفاده گسترده‌تر از سوخت‌های جایگزین مانند سی‌ان‌جی (گاز طبیعی فشرده) است. سی‌ان‌جی به دلیل هزینه‌های کمتر نسبت به بنزین و آلودگی کمتری که ایجاد می‌کند، می‌تواند گزینه‌ای جذاب برای رانندگان و شرکت‌های حمل‌و‌نقل باشد. افزایش استفاده از سی‌ان‌جی نه تنها به کاهش هزینه‌های جاری مربوط به سوخت کمک می‌کند، بلکه به کاهش وابستگی کشور به واردات بنزین و صرفه‌جویی در منابع ارزی نیز منجر می‌شود. ترویج استفاده از سی‌ان‌جی و دیگر فناوری‌های پاک می‌تواند به عنوان بخشی از یک برنامه جامع برای افزایش پایداری و کاهش آلودگی در سیستم حمل‌و‌نقل عمومی اجرا شود. این اقدامات نه تنها به بهبود معیشت عمومی منجر می‌شوند، بلکه به تقویت زیرساخت‌های انرژی و حمل‌و‌نقل کشور کمک می‌کنند که در نهایت به افزایش کیفیت زندگی همه شهروندان منجر خواهد شد. 

وی می‌افزاید: از طرفی رویکرد‌های جدید توزیع یارانه‌های بنزین می‌تواند تحولی عمیق در نحوه مدیریت منابع انرژی کشور ایجاد کند که هم معیشت مردم و هم درآمد‌های ارزی بهبود می‌یابد. در این روش نوین، بنزین به صورت مستقیم به افراد تخصیص داده می‌شود، به طوری که هر شخص، چه دارای خودرو و چه بدون خودرو، سهمیه بنزین خود را دریافت می‌کند. این اقدام نه تنها مردم را به صرفه‌جویی در مصرف انرژی تشویق می‌کند، بلکه به آن‌ها اجازه می‌دهد در صورت عدم‌استفاده از سهمیه خود، از منافع اقتصادی آن بهره‌مند شوند. این تغییر رویه می‌تواند به کاهش قابل توجه مصرف بنزین در سطح ملی و در نتیجه کاهش هزینه‌های واردات بنزین و افزایش درآمد‌های ارزی از طریق صادرات منجر شود. این روش نوین می‌تواند به عنوان راه‌حل پایدار برای مدیریت بهینه منابع انرژی و تقویت اقتصاد کشور عمل کند. 

اعیانی در پایان می‌گوید: با بهبود ناترازی بنزین و تبدیل‌شدن از یک کشور واردکننده به صادرکننده، درآمد‌های ارزی افزایش می‌یابد. این درآمد‌های جدید می‌توانند در راستای بهبود معیشت عمومی و تقویت بخش‌های دیگر اقتصاد به کار روند. به عبارت دیگر، با رفع مشکل اساسی و عامل اصلی تورم، یعنی کسری بودجه از طریق مدیریت بهتر منابع و استفاده از سیاست‌های اقتصادی کارآمد، می‌توان امیدوار بود سایر مسائل مرتبط نیز به تدریج حل‌وفصل شوند. این رویکرد نه تنها به کاهش تورم در بلندمدت کمک می‌کند، بلکه به افزایش پایداری اقتصادی و رضایت اجتماعی نیز منجر خواهد شد.