رضا یزدانی، دبیر شورای آموزش دندانپزشکی و تخصصی وزارت بهداشت در حاشیه بیستونهمین کنگره جامعه دندانسازان کشور با اشاره به اینکه در حال حاضر ۴۴ دانشکده دندانپزشکی در کشور فعال هستند که حدود ۱۶ هزار دانشجو و ۲ هزار عضو هیئت علمی دارند، گفت: «در حال حاضر در کشور به نسبت هر ۲هزار نفر، یک دندانپزشک داریم که نسبت مناسبی است.» به عبارت دیگر طبق گفته دکتر یزدانی، سرانه دندانپزشک در کشور حدود ۵۰ نفر به ازای ۱۰۰ هزار نفر جمعیت خواهد بود. پیش از این نیز دکتر کدخدازاده، دبیر پیشین شورای آموزش دندانپزشکی و تخصصی، خرداد ماه ۱۴۰۱ در یک نشست خبری ضمن بیان دلایل مخالفت خود با مصوبه افزایش ظرفیت دندانپزشکی، ضمن تکرار این آمار، با فرض قرار دادن اینکه در کشور حدود ۴۰ هزار دندانپزشک فعالیت دارند، عدد ۵۰ دندانپزشک به ازای هر ۱۰۰ هزار نفر را به عنوان سرانه دندانپزشکی کشور معرفی کردهبود.
طبق آمارهای سازمان نظام پزشکی، به نظر میرسد تعداد کل دندانپزشکان فعال کشور ۴۰ هزار نفر نباشد. در واقع صرفاً با در نظرگرفتن دندانپزشکان فوتشده، بازنشسته، غیر فعال و مهاجرت کرده این عدد به دست خواهد آمد. در مقابل، نقشه راه درمان کشور تعداد دندانپزشکان فعال کشور را حدود ۳۰ هزار نفر اعلام کرده که طبق آن، به ازای هر ۱۰۰ هزار نفر حدود ۳۵ دندانپزشک فعالیت میکنند.
سرانه دندانپزشک پایینتر از ترکیه و عربستان!
ایران در مقایسه با کشورهای گروه ۲۰، سرانه دندانپزشکی پایینی دارد. به عبارت دیگر، همانطور که در نمودار آمده، براساس دادههای سازمان بهداشت جهانی، ایران از نظر سرانه دندانپزشکی در بین این کشورها، جزو شش کشور پایانی است. همچنین در مقایسه با کشورهای منطقه، سرانه دندانپزشکی ایران پایینتر از کشورهایی از جمله عربستان، ترکیه، سوریه و اردن است.
برای مقایسه بهتر، میتوان «شاخص برابری قدرت خرید» را به کار گرفت. در نمودار دیگر مقایسه سرانه دندانپزشکی در ایران و کشورهای با قدرت خرید مشابه، نمایش داده شدهاست. طبق این نمودار سرانه دندانپزشکی در ایران از کشورهایی همچون آلبانی، کوبا و کلمبیا نیز کمتر است. حال این سؤال پیش میآید که با وجود این تفاوتهای فاحش بین سرانه دندانپزشکی ایران و کشورهای مشابه، چگونه میتوان تعداد دندانپزشکان کشور را مناسب دانست؟
راه حل کجاست!
دکتر یزدانی با این فرض که از نظر تعداد دندانپزشک مشکل حادی نداریم، راهحل را در بهبود توزیع دندانپزشکان و تمرکز زدایی میداند، اما باید گفت با اینکه توزیع دندانپزشکان در کشور نامناسب است، تعداد محدود این پزشکان باعث کمتر شدن دسترسی مردم به خدمات شایسته دندانپزشکی میشود.
در سال گذشته، پیرو مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی مبنی بر افزایش ظرفیت رشته دندانپزشکی عمومی و تخصصی، ظرفیت پذیرش این رشته در کشور، ۲۹۰ صندلی افزایش یافت و به عدد ۲هزارو۲۱۵ نفر رسید. بر همین اساس تا سال ۱۴۰۴، ظرفیت پذیرش این رشته به ۳هزارو۳۲۵ نفر افزایش مییابد و پس از آن در مورد تداوم این طرح تصمیمگیری خواهد شد. این انتظار میرود با افزایش ظرفیت بخشی از کمبود دندانپزشکی که در حال حاضر وجود دارد، برطرف گردد و مردم به طور عادلانه به خدمات دندانپزشکی باکیفیت و به صرفه دسترسی پیدا کنند.