عملکرد سیاسی حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها در دفاع از حریم ولایت پس از دوران رحلت پیامبر اکرم (ص ) تا زمان شهادت ایشان از فرازهای تاریخ اسلام است که نحوه مبارزات و برخوردهای حضرت زهرا (س) با غاصبان خلافت و شیوه‌های سیاسی اتخاذ شده برای رسیدن به هدف با محور دفاع از ولایت و امامت قابل بررسی است.
مبارزه‌ای که دختر پیامبراسلام در حساس ترین دوران آغاز کرد از زمان آغازین انحراف جامعه بعد از رحلت نبی اکرم (ص) به عنوان مهم‌ترین و محوری‌ترین حرکت سیاسی جامعه محسوب می‌شود. هنگامی که او تعدی غاصبان خلافت را به حریم ولایت و امامت دید با تمام قوا و با روش‌های خاص خودش برای دفاع از این حریم وارد عرصه فعالیت‌های سیاسی شد و در طول ۹۵ روز، خودش را برای تثبیت امامت فدای ولایت کرد. جامعه اسلامی که حضرت رسول (ص) در طول دوران نبوت خود ساختار آن را پی ریزی کرده بودند با حرکت کودتاگرانه سقیفه و زنده کردن ارزش‌های جاهلی و سکوت یاران سست اراده و غفلت خواص امت و فرصت طلبان دچار انحراف شد.
حضرت فاطمه زهرا (س) هم که در بطن مسائل سیاسی جامعه و بحران‌ها رشد کرده بود و رسالت دفاع از حق و حقیقت را به عهده داشت با بصیرت و آگاهی عمیق نسبت به توطئه‌ای که مسیر امامت را منحرف ساخته بود هوشیارانه وارد عرصه جامعه شد و به صورت یک عنصر آگاه و مدافع حریم امامت در صحنه جامعه حضور جدی و فعال یافت و رهبری دفاع از امامت را برعهده گرفت.
اگر مبارزات فاطمه زهرا (س) در دفاع از حریم ولایت و امامت نبود جریان امامت در همان سقیفه بنی ساعده خاتمه می‌یافت! مبارزات سیاسی ایشان نشان داد که یک زن والا مقام که عنصر پیوند دهنده بین رسالت و امامت است ، چگونه می‌تواند بار سنگین مبارزه را بر دوش کشد و با جان و مال خود تا آخرین نفس خط الهی را دنبال کند و فریب سیاست پیشگان زر و زور و تزویر را نخورد و نشان دهد که در سخت‌ترین عرصه‌ها که حتی مردان رزم دیده هم دچار تزلزل می‌شوند یک زن مقاوم می‌تواند در مقام دفاع از حق و ولایت بایستد و رسالت خویش را جانانه به ثمر برساند.
بارز‌ترین مبارزه عملیاتی حضرت زهرا(س) که شیوه‌ای کوبنده بر غاصبان امامت بود بعد از آن همه حضور در صحنه‌های مختلف مسجد و کوچه و... وجود وصیت نامه ایشان بود. وصیت نامه‌ای برای بیدار شدن افکار خفته و توجه افکار عمومی و عدم بهره برداری حاکمان سیاسی وقت از مراسم سوگواری و دفن غریبانه ومظلومانه آن حضرت نگاشته شد. ایشان در وصیت خود تاکید می‌کند که امام علی (ع) ولی برحق باید به آن عمل کند . چنان که تا آن روز هیچ سیاستمداری چنین آگاهانه و مدبرانه و با آن ظرافت‌های سیاسی، عمل نکرده بود، بلکه شیوه‌ای بکر و بی نقص در نشان دادن ظلم زمان بود.نامشخص بودن مکان دفن ایشان نیز این سوال را در میان امت اسلامی ایجاد کرد که چرا دخت گرامی پیامبر (ص)چنین وصیتی کرده است؟ با عمل به وصیت آن حضرت توسط امیرالمومنین حضرت علی(ع)، اذهان جامعه دچار شک و تردید شد و تا حد زیادی مشروعیت خلیفه وقت زیر سوال رفت و در واقع حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها را باید بنیان گذار جهاد تبیین بدانیم.
دکتری حقوق بین الملل*
