صفحه «۳۰BOOK» در پلتفرم ویرگول از اثرات روانی آلودگی هوا نوشت. بخش‌هایی از این نوشته در ادامه از نظر می‌گذرد: وقتی پای آلودگی هوا به میان می‌آید اغلب ذهن‌ها به سمت بیماری‌های جسمی می‌روند، اما استنشاق آلایندههای موجود در هوا بر سلامت روان ما هم اثر گذار است. طی تحقیقاتی در سال ۲۰۱۸، پژوهشگران دریافتند که سطح بالای آلودگی هوا می‌تواند باعث افزایش قتل، تجاوز، سرقت و جرائم خشونت‌آمیز شود. طبق تحقیقات انجام شده روی موش‌ها مشخص شد که آلودگی هوا روی سلامت روان و بیماری افسردگی هم اثرگذار است. در این مطالعه که در سال ۲۰۱۱ انجام شد، محققان موش‌ها را به مدت ۸ ساعت در روز و پنج بار در هفته برای یک دورۀ ۱۰ ماهه در معرض آلودگی هوا و ذرات معلق کوچکتر از ۵/۲ میکرون قرار دادند یعنی همان میزان آلودگی که افراد در مراکز شهر‌های بزرگ و صنعتی هر روزه در معرض آن قرار می‌گیرند. محققان دریافتند که نه تنها قرار گرفتن در معرض آلودگی هوا یادگیری را برای موش‌ها دشوارتر کرد و نتوانستند مانند موش‌های دیگر از مارپیچ‌ها بگذرند، بلکه علائم افسردگی نیز در این موش‌ها مشاهده شد. این موش‌ها خیلی سریع‌تر در برابر وظایف دشوار تسلیم می‌شدند و به‌نظر می‌رسید علاقه‌شان را به فعالیت‌های معمول مثلاً خوردن یک جرعه آب قند از دست دادند.
برخی از آثار روحی روانی ناشی از هوای آلوده
اضطراب: آلودگی هوا می‌تواند باعث ایجاد اضطراب شود یا آن را تشدید کند. در واقع آلودگی هوا اعصاب ما را ضعیف کرده و تحمل ما را کم می‌کند.
بی‌حالی: شاید ندانید، اما آلودگی هوا باعث تنبلی می‌شود. به واسطۀ آلایندههای هوا تمایل شما به انجام کار‌ها کاهش می‌یابد و افراد برای انجام هر کاری احساس بی‌حالی می‌کنند.
کاهش بهره‌وری: آلودگی هوا ذهن را خسته می‌کند و باعث می‌شود دیگر مثل سابق خلاق نباشید و در نتیجه بهره‌وری‌تان پایین می‌آید. همچنین در نتیجۀ استنشاق این میزان آلودگی سیستم عصبی ضعیف می‌شود و تحریک پذیری‌تان افزایش می‌یابد و زودتر عصبی می‌شوید.
بی‌خوابی: آلاینده‌ها همیشه در اطراف‌مان وجود دارند، بخشی از آلاینده‌ها به شکل دود یا مه در هوا پخش هستند و آن‌ها را می‌بینیم، اما چشمان ما قادر به دیدن ذرات بسیار ریز که سمی‌ترند نیستند. این آلاینده‌ها روی پوست و مو و ملحفه و روکش بالش می‌نشینند و ممکن است هنگام خواب هم دست از سر ما برندارند. ممکن است حتی کیفیت خواب ما را هم برهم بزنند. به همین دلیل باید صورت خود را قبل از خواب از این آلاینده‌ها پاک کنید و ملحفه‌ها را هم به‌طور مرتب شستشو نمایید.
افسردگی: تحقیقات دیگری نشان داده است که آلودگی هوا باعث افسردگی افراد می‌شود. مغز بخشی به نام هیپوکامپ دارد که بر یادگیری، خلق‌وخو و حافظه تأثیر می‌گذارد، اما در اثر التهاب ناشی از آلایندههای موجود در هوا این بخش مغز بیش از حد تحریک شده و شما دچار افسردگی می‌شوید.
ارائه چند راهکار برای مبارزه با تأثیرات منفی آلودگی هوا
چند راهکار ساده وجود دارد که می‌توانید برای بهبود خلق وخو و کاهش حس ضعف و بی‌حوصلگی از آن‌ها کمک بگیرید. می‌توانید از راهکار‌هایی استفاده کنید که حس راحتی بیشتری با آن‌ها دارید:
۱- خواب کافی داشته باشید: بی‌خوابی می‌تواند برکلافگی و اعصاب خردی شما بی‌افزاید.
۲- دور و برتان را کمی منظم کنید: فضای تمیز باعث ذهنی روشن‌تر می‌شود. این کار همچنین باعث می‌شود تا حواستان از موضوعاتی که همیشه ذهن‌تان را درگیر می‌کنند پرت شود و کمی نفس بکشد.
۳- افکارتان را بنویسید: نوشتن می‌تواند به شما کمک کند تا احساسات و عواطف‌تان را پردازش کنید.
۴- با دوستان‌تان صحبت کنید: همه باید دوستی صمیمی داشته باشند که بتوانند با او دردِ دل کنند. اگر از این طریق روحیه‌تان بهتر نشد می‌توانید با مشاور یا روان‌شناس هم صحبت کنید.
۵- پیاده‌روی یا ورزش کنید: اگر احساس استرس یا نگرانی می‌کنید یک پیاده‌روی کوتاه خارج از خانه یا تا محل کار می‌تواند روحیۀ شما را بالا ببرد و باعث شود احساس بهتری پیدا کنید و کمی آرام شوید. ورزش هم قطعاً مفید است، اما حواستان باشد که وقتی آلودگی هوا شدید است از انجام ورزش‌های سنگین و پیاده‌روی تند که نیاز به تنفس عمیق را در شما بیشتر می‌کند بپرهیزید.
۶- به موسیقی گوش دهید: موسیقی باعث بهبود روحیه و کاهش اضطراب می‌شود، البته نه هر موسیقی‌ای. به آهنگ‌های بی‌کلام یا روحیه‌بخش گوش دهید.
۷- در حق کسی خوبی کنید: به دیگران لبخند بزنید. مهربانی‌های کوچک می‌تواند باعث شود احساس بهتری نسبت به خودتان داشته باشید و روحیه‌تان بهتر شود.
۸- تغذیه سالم را دست کم نگیرید: شیر کم‌چرب و سیب دو خوراکی سالم و ساده‌ای هستند که می‌توانند به دفع ذرات آلوده در بدن شما کمک کنند. به‌طور کلی استفاده از غذا‌های سالم، عدم مصرف شیرینی و فست‌فود و استفاده بیشتر از میوه و سبزیجات در سلامت شما اثرگذار خواهد بود.
۹- قرص ویتأمین دی مصرف کنید: بخشی از بدخلقی ما در فصل‌های سرد سال می‌تواند ناشی از کمبود نور آفتاب باشد که منجربه کاهش تولید ویتأمین D۳ در بدن می‌شود. کمبود ویتأمین D۳ باعث ایجاد انواع مریضی‌ها و کج‌خلقی‌ها در ما می‌شود.
۱۰- مراقبه و مدیتیشن کنید: انجام مراقبه ذهن‌آگاهی یا مدیتیشن تأثیر زیادی بر آرامش ذهنی شما دارد و از این طریق سطح اضطراب و استرس را در شما کنترل می‌کند.
