سیستم پمپاژ و انتقال سیال با هوای فشرده جهت انتقال آب، اختراعی است که بسیاری از کشاورزان و روستاییان مناطق محروم همیشه آرزوی آن را داشتند. اکنون این مهم با تلاش محققان جوان ایرانی به واقعیت تبدیل شده و مراکز مدیریت بحران، هلال احمر و شرکت آب و فاضلاب هم مشتریان آن شده‌اند.
در سال گذشته حوزه کشاورزی و مواد غذایی با ثبت تعداد هزارو۹۸۷ پتنت دارای بیشترین اختراع ثبت شده بوده‌است. صندوق نوآوری و شکوفایی هم ۴۳۲ میلیارد تومان تسهیلات به شرکت‌های دانش‌بنیان بخش کشاورزی داده و با حمایت‌های انجام شده، بضاعت مهمی برای دانش‌بنیان‌های کشاورزی به‌وجود آمده‌است.
جهت‌دهی ۲۰ درصد دانش‌بنیان‌ها به سمت کشاورزی
اکثر شرکت‌های دانش‌بنیان در حوزه‌های فناوری اطلاعات، برق و مخابرات مشغول فعالیت هستند. در حوزه کشاورزی و صنایع‌زیستی تعداد شرکت‌های دانش‌بنیان نزدیک به ۳۰۰ مورد است. این تعداد شرکت فعال در این حوزه با ظرفیت‌های بالقوه کشاورزی در سطح کشور تناسب ندارد. بر همین اساس پارک‌های علم و فناوری با همراهی دیگر بازیگران این حوزه در تلاش هستند تا حمایت از شرکت‌های دانش‌بنیان فعال در حوزه کشاورزی را افزایش دهند.
خرداد ماه وزیر جهاد کشاورزی در بازدید از دستاورد‌های پژوهشگاه بیوتکنولوژی بر تأثیر فعالیت‌های دانش‌بنیان در تولید ثروت در بخش کشاورزی تأکید و اعلام کرد که امسال ۲۰درصد از شرکت‌های دانش‌بنیان در بخش کشاورزی مستقر می‌شوند.
زمستان سال گذشته هم نمایشگاه دائمی محصولات صادراتی ایران‌ساخت معاونت علمی که نمایشگاهی برای ارائه توانمندی‌ها و ظرفیت‌های فناورانه کشور است، میزبان ۴۰ شرکت دانش‌بنیان و خلاق حوزه کشاورزی و امنیت غذایی بود. محصولاتی در این نمایشگاه عرضه شد که با تلاش شرکت‌های دانش‌بنیان و خلاق و با حمایت معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری به مرحله تولید نمونه، تجاری‌سازی و فروش در بازار داخلی رسیدند.
صنعت کشاورزی یکی از صنایع مادر کشور و مؤثر در رفع بیکاری است و استفاده از فناوری‌های نوین می‌تواند برای کشورمان هم ارزش‌آفرینی کند.
«شرکت آبیاری زیرسطحی ایرانیان با محصول سیستم نوین آبیاری زیرسطحی»، «شرکت نوین رشد نادیان با انواع خوراک آبزیان»، «شرکت پرواز یاران سیرنگ با پهپاد کشاورزی» و «شرکت بسپار پیشرفته شریف با محصول بسته‌بندی‌های با ماندگاری بالای محصولات کشاورزی» در بخش کشاورزی نمایشگاه سال قبل حضور داشتند.
«نخستین مرکز تولید جنین گاو شرکت سینافناوران ماندگار»، «انواع مکمل‌های رشد گیاهان»، «کود‌های محتوی عناصر غذایی مورد نیاز گیاهان»، «بذر‌های هیبرید» و ... نیز در این نمایشگاه عرضه شده‌بود.
حل مشکل آب و برق با هم
در همین راستا با توجه به پیامد‌های خشکسالی، محققان کشورمان سیستم پمپاژی برای انتقال آب ارائه کردند که بدون نیاز به انرژی برق، آب مورد نیاز را به مناطق مورد نظر منتقل می‌کند.
احمد یازرلو مجری این طرح با اشاره به طراحی و ساخت نمونه اولیه سیستم «پمپاژ و انتقال سیال بدون انرژی برق»، به ایسنا گفت: این سیستم به منظور حل مشکل مصرف بی‌رویه و هدر‌رفت آب، کاهش مصرف انرژی برق، استفاده از آب خاکستری (آب بازیافتی از فاضلاب)، کاهش حجم آب ورودی به تصفیه‌خانه‌ها و استفاده از انرژی‌های هزینه‌بر در پمپ‌ها اجرایی شده‌است.
وی اساس این سیستم را بر پایه هوای فشرده دانست و ادامه داد: از زمان پیدایش تمدن و به وجود آمدن فرهنگ در کنار رودخانه‌ها و منابع آبی، مشکل تأمین آب و انتقال آن به دلیل محدودیت‌های زیست‌محیطی مطرح بوده‌است. به گونه‌ای که در ابتدا جهت تأمین فشار و دبی از آبگیر‌ها و سد‌ها استفاده می‌شد و پس از اختراع موتور و استفاده از انرژی بخار برای انتقال نیرو محرکه و نیروی باد، پمپ‌های برقی جهت انتقال آب به وجود آمدند.
مقابله با افت شدید سطح آب
مجری این طرح خاطر نشان کرد: در پی اختراع برق و برقی شدن پمپ‌ها، محدودیت استفاده از انرژی الکتریکی در محرک‌ها به عنوان دغدغه اساسی در استفاده از پمپ‌ها شد. امروزه نیز با توجه به پدیده خشکسالی و کمبود شدید آب، نیروگاه‌های آبی قدرت تولید برق خود را از دست داده‌اند و از طرفی منابع زیرزمینی نیز با افت شدید سطح آب، کشور ما و دنیا را تحت تأثیر قرار داده است.
یازرلو اظهار کرد: بر این اساس ما سیستم پمپاژ و انتقال سیال با هوای فشرده (بدون برق) را به منظور انتقال آب عرضه کردیم. این سیستم توسط تلمبه و تولید هوای فشرده، مخزن ۵ لیتری ۵۰ اتمسفری را تحت فشار هوا قرار می‌دهد. میزان تحت فشار قرار دادن مخزن هوا به تعداد دفعات استفاده و حجم ذخیره آب بستگی دارد.
وی اضافه کرد: تقریباً برای هر بار تخلیه مخزن آب به ۸/۰ نیوتن فشار نیاز است که با ۱۲ بار تلمبه‌زدن این مقدار فشار تأمین می‌شود و پس از بالا رفتن فشار، شیر گازی خروجی هوا باز می‌شود تا هوا با فشار به داخل مخزن آب منتقل شود. یعنی تحت فشار هوا، آب مخزن فشرده شده تا آب به منطقه مورد نظر انتقال یابد.
استفاده در مناطق محروم و مناطق گردشگری
به گفته این محقق از این سیستم می‌توان در مناطقی که دسترسی به انرژی برق موجود نباشد قابل بهره‌برداری است. ضمن اینکه به منظور پمپاژ آب از چشمه به مخازن یا کشاورزی و دامداری، منازل مسکونی (روستا‌های دور دست)، مناطق گردشگری و ... قابل‌استفاده است. وی با اشاره به کاربرد‌های دیگر این سیستم توضیح داد: برای تولید محصولاتی، چون مواد غذایی که برای خنک‌کاری دستگاه‌ها نیاز به آب است، می‌توان از این دستگاه با استفاده از آب خاکستری جهت خنک‌کاری استفاده کرد.
یازرلو برج‌های خنک کننده نیروگاه‌های برقی، مراکز مدیریت بحران، هلال احمر و شرکت آب و فاضلاب را از دیگر مشتریان کاربردی این دستگاه نام برد و گفت: احتیاج نداشتن به انرژی الکتریکی و مکانیکی، قابلیت تنظیم میزان فشار و امکان ذخیره و استفاده از آب خاکستری برای مصارف مورد نیاز از جمله مزایای اصلی این محصول به شمار می‌رود.
مجری طرح با تأکید بر اینکه این سیستم در شرکت آب و فاضلاب خراسان شمالی مورد آزمایش و آزمون قرار گرفت، افزود: با توجه به سیستم هیدرولیکی به کار رفته در این دستگاه می‌توان دبی آب خروجی و فشار مورد نیاز تا ۵۰ اتمسفر را تأمین کرد که تقریبا در پمپ‌های افقی سانتریفیوژی خارجی این مقدار دبی و فشار غیرممکن است.
گفتنی است به دلیل نوع طراحی، کاهش مخارج نگهداری، هزینه پایین بهره‌برداری و صرفه اقتصادی این دستگاه، سرمایه‌گذاران و صنعتگران می‌توانند در تولید انبوه آن مشارکت کنند.
این عنوان غلطه بدون برق، چون خود فشرده سازی هوا نیاز به برق داره 
