دبیر شورای امنیت ملی روسیه با هشدار به ناتو درباره دشمن خطاب کردن کشورش، چنین اقدامی را مغایر با سیاست تأمین امنیت در مرزهای اروپا دانست، این در حالی است که ناتو بیتوجه به مخاطرات ناشی از گسترش این ائتلاف نظامی، عملاً روند پیوستن فنلاند و سوئد را هموار کرده است.
سازمان پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) در موضعگیریهای پیاپی علیه مسکو و تأکید بر اینکه نه تنها روسیه خارج از دایره متحدان راهبردی این سازمان قرار دارد، بلکه دشمن ناتو است، در واقع در حال دمیدن در آتش تنش میان طرفین است. برآیند چنین رویکردی میتواند به وخامت هر چه بیشتر اوضاع امنیتی در مرزهای اروپا منجر شود. نیکولای پاتروشف روز سهشنبه در نشستی درباره امنیت ملی روسیه به مواضع ناتو از این دست واکنش نشان داد و با اعلام اینکه روسیه در حال دفاع از منافع ملی و حاکمیت خود است، گفت: «امریکا و متحدانش این کشور را دشمن تلقی میکنند و این عنوان در اسناد و مدارکی از جمله سند تصویبشده در نشست ناتو در مادرید منعکسشده است.» وی خاطر نشان کرد که امریکا و دست نشاندههایش مشارکت در گفتوگویی سازنده با روسیه در حوزه ثبات استراتژیک را رد کردهاند.
اقداماتی برخلاف قانون همکاری با روسیه
پاتروشف افزود: «تأسیسات نظامی ناتو به مرزها و نیروهای نظامی ما نزدیک میشوند و تجهیزاتی در حال استقرار در جناح شرقی هستند. تصمیماتی نیز در مورد عضویت فنلاند و سوئد به ناتو اتخاذ شده است. یک پیمان امنیتی جدید میان استرالیا- انگلیس و امریکا موسوم به «آکوس» (AUKUS) نیز ایجاد شده است.» وی اظهار داشت: «این تصمیمات و اقدامات نه تنها منجر به تشدید تنشها و بیثباتی امنیت اروپا میشوند بلکه به طور واضح مغایر با قانون همکاری روسیه- ناتو هستند که به هر حال به طور قانونی همچنان به کار خود ادامه میدهد.» وی تصریح کرد: «تحریمهای غرب وابستگی جدی بخش انرژی روسیه به تکنولوژیها، تجهیزات و نرمافزارهای خارجی را نشان دادهاند. به همین خاطر لازم است به سرعت از استقلال واردات در بخشهایی که برای عملکرد باثبات بخش سوخت و انرژی روسیه مهم و حیاتی هستند، اطمینان حاصل شود تا توسعه و ساخت نرمافزارها و تجهیزات الکترونیکی روسی تضمین شود.» این مقام روسی در بخش دیگری از سخنانش گفت: «اهداف عملیات ویژه روسیه در اوکراین برای تضمین حفاظت از مردم در برابر نسلکشی دولت نئونازی کییف، غیرنظامی کردن و نازیزدایی اوکراین به رغم کمک نظامی غرب به کییف و افزایش در روند تأمین تسلیحات مرگبار برای اوکراین تحقق خواهند یافت.» ولادیمیر پوتین، رئیسجمهور روسیه همراستا با همین موضعگیری به سرگئی شویگو، وزیر دفاع این کشور گفته است: «واحدهای نظامی از جمله گروه شرق و گروه غرب باید به برنامههای ازپیشتعیینشده خود در اوکراین ادامه دهند. امیدوارم همه چیز در مسیر خود همانگونه که تاکنون در لوهانسک اتفاق افتاده است، ادامه یابد.»
همزمان با تسلط کامل روسیه بر استان لوهانسک در شرق اوکراین و وعده این کشور برای ارسال موشکهای بالستیک به بلاروس جهت مقابله با غرب، دولت انگلیس هم اعلام کرد دیروز تحریمهای اقتصادی، تجاری و حملونقلی جدیدی را علیه بلاروس به دلیل حمایت این کشور از تهاجم روسیه به اوکراین وضع خواهد کرد و همچنین شش تبعه روس را که به گفته آنها اطلاعات نادرست منتشر میکنند، تحریم میکند. بسته تحریمی علیه بلاروس شامل ممنوعیت واردات و صادرات کالاهایی به ارزش حدود ۶۰میلیون پوند از جمله صادرات کالاهای پالایش نفت، اجزای فناوری پیشرفته و کالاهای لوکس و واردات آهن و فولاد از بلاروس است. لندن همچنین شرکتهای بلاروسی بیشتری را از انتشار بدهی و اوراق بهادار در لندن منع خواهد کرد.
«غلات» بهانهای برای افزایش نفوذ در بنادر روسیه
سرگئی لاوروف، وزیر امور خارجه روسیه در یک کنفرانس مطبوعاتی مشترک با همتای ونزوئلایی خود عنوان داشت: «تلاشها برای افزایش مشکلات ناشی از صادرات غلات اوکراینی غیرقابل قبول است. غرب میخواهد سازوکاری مبنی بر کنترل صادرات ایجاد کند و این تلاش غرب به منزله ورود نیروهای ناتو به دریای سیاه است.» وی افزود: «هیچ مشکلی در خصوص صادرات غلات و کودهای ما وجود ندارد، به جز مشکلاتی که توسط تحریمهای غرب ایجاد شده است؛ تحریمهایی که در واقع با محدودیتهای غیرقانونی و مسائل مربوط به حملونقل، پرداخت و ورود کشتیهای مربوط به بنادر مواجه هستند.» لاوروف با متهم کردن ناتو در خصوص اینکه این ائتلاف میخواهد از موقعیت کنونی برای نفوذ خودش استفاده کند، تأکید کرد: «به رغم راههای موجود برای حل مسئله صادرات غلات، کشورهای غربی عمداً تلاشهای روسیه و سایر کشورها را برای حل چنین مشکلی نادیده میگیرند.»
استکهلم و هلسینکی در فهرست اعضای ناتو
در بحبوحه تنش میان روسیه و غرب، سوئد و فنلاند هم که سالها سیاست بیطرفی را دنبال میکردند، به طور جدی عضویت در ناتو را در دستور کار قرار دادهاند. به رغم هشدارهای روسیه به کشورهای غربی درباره تبعات پیوستن استکهلم و هلسینکی به ناتو، فرایند رسمی الحاق دو کشور جدید به ائتلاف نظامی ناتو آغاز شد. ینس استولتنبرگ، دبیرکل ناتو این خبر را تأیید کرد. خبرگزاری فرانسه در دفاع از این فرایند نوشت: «این اقدام باعث افزایش بیشتر انزوای استراتژیک روسیه در پی تهاجم ماه فوریه به همسایه خود، اوکراین و درگیریهای نظامی در آنجا خواهد شد.» ناتو پیش از این در بیانیهای خبر داده بود که مذاکرات با استکهلم و هلسینکی در این باره تکمیل شده است و در وبگاه اینترنتی خود گزارشی درباره گفتگوها با سوئد و فنلاند برای عضویت آنها در این ائتلاف نظامی منتشر کرد. در این گزارش آمده است: «فنلاند و سوئد روز دوشنبه مذاکرات درباره الحاق را در مقر ناتو در بروکسل به اتمام رساندند، همانطور که در نشست هفته گذشته رهبران ناتو در مادرید روی این موضوع توافق شده بود. هر دو کشور به طور رسمی تمایل و توانایی خودشان را برای انجام تعهدات سیاسی، حقوقی، نظامی و تعهدات عضویت ناتو تأیید کردهاند.»