نزدیک به یک سال از ورود جو بایدن به کاخ سفید میگذرد. شاید آن موقع تصور میشد پرونده اختلافات و دو دستگی عمیق سیاسی در جامعه امریکا بسته شود، ترامپ شکست بخورد و امریکا بتواند به سلامت از پدیده ترامپیسم عبور کند. حالا بعد از یک سال، دیگر از آن خوشبینی خبری نیست و انتخابات ۲ نوامبر ۲۰۲۱ برای تعیین فرماندار ایالت ویرجینیا نشان داد که ترامپیسم نه تنها با قدرت برگشته است، بلکه حتی میتواند در مناطقی دستاندازی کند که در بیش از یک دهه گذشته از مناطق نفوذ دموکراتها به حساب میآمد. علاوه بر این اخباری به گوش میرسد که گویا نه تنها جمهوریخواهان در حال مقدمهچینی برای دستکاری در انتخابات هستند، بلکه حتی هواداران ترامپ و سازمانها در حال تصفیه درون حزب جمهوریخواه از عناصر ضد ترامپ هستند. این وضعیت باعث نگرانی شده است و حالا برخی نسبت به شورش و حتی جنگ داخلی در امریکا هشدار میدهند. به این ترتیب، به نظر میرسد سال ۲۰۲۱ در حالی سپری شد که بیشتر سال آرامش قبل از طوفان بود و باید انتظار طوفانی سهمگین را در انتخابات میاندورهای ۸ نوامبر ۲۰۲۲ داشت که از جمله آثار مخرب آن میتواند بازگشت قدرتمندانه ترامپیسم به عرصه سیاست داخلی امریکا باشد.
زنگ خطر
ایالت ویرجینیا جایی است که بایدن توانست در انتخابات ریاست جمهوری و با ۱۰ درصد اختلاف نسبت به آرای ترامپ، پیروز این ایالت باشد. «تری مک آلیف» دموکرات که سابقه فرمانداری این ایالت را داشت و بنا بر نظرسنجیها در چند ماه قبل از انتخابات ۲ نوامبر تصور میشد او پیروز این انتخابات باشد در یک رقابت نزدیک با «گالن یانکین» جمهوریخواه انتخابات را به او باخت تا فرمانداری این ایالت بعد از ۱۲ سال به دست جمهوریخواهان بیفتد و یانکین اولین جمهوریخواهی باشد که از ۲۰۰۹ به این سو فرماندار این ایالت شده است. شاید شعارهای یانکین و تأکید او بر مسائلی نظیر وضعیت اقتصادی مردم، آموزش و نحوه مهار کووید ۱۹ و مخصوصاً اجباری نبودن ماسک از عوامل پیروزی او بود، اما نکته مهمتر این است که او از جمله نامزدهای حزب جمهوریخواه بود که حمایت علنی خود را از ترامپیسم اعلام کرده و تا قبل از رسمیت یافتن نامزدی او از سوی حزب جمهوریخواه حاضر نشده بود ریاست جمهوری جو بایدن را به رسمیت بشناسد. بنابراین زنگ خطری که در ۲ نوامبر و در ایالت ویرجینیا برای دموکراتها و شخص بایدن به صدا درآمد پیروزی جمهوریخواهان بعد از ۱۲ سال دوری از قدرت در این ایالت نبود، بلکه نخستین موج از ترامپیسم بود که توانسته بود جناح دموکرات را در آن ایالت درهم بکوبد.
زمینهچینی جمهوریخواهان
دونالد ترامپ بعد از اعلام نتایج انتخابات ریاست جمهوری به شدت تلاش کرد هر طوری شده نتیجه آن انتخابات را تغییر دهد. افشای مکالمه تلفنی ترامپ با مسئول برگزاری آن انتخابات در ایالت جورجیا از طرف روزنامه واشنگتن پست یکی از موارد روشن دست و پا زدنهای او بود که در این مکالمه از آن مقام ایالتی خواسته بود تا ۱۱ هزار و ۷۸۰ رأی برای او پیدا کند. در واقع، آن مکالمه نشان داد ترامپ و هوادارانش پیشبینی شکست را نکرده بودند. حالا به نظر میرسد با درسی که از آن انتخابات گرفتهاند در حال زمینهسازی برای جلوگیری از شکست در انتخابات ریاست جمهوری ۲۰۲۴ هستند. «آریان مارو» تحلیلگر وبسایت تحلیلی گلوبالاند میل برخی از این زمینهسازیها را در مقاله ۱۹ دسامبر خود برشمرده است. یکی از این زمینهسازیها در ایالت جورجیا اتفاق افتاده و کنگره این ایالت قانونی را تصویب کرده که به کمیسیون تحت کنترل جمهوریخواهان قدرت برکناری مقامات اداره کننده انتخابات را میدهد. قانونگذاران در ایالت آریزونا به دنبال تصویب قانونی هستند که به آنها اجازه میدهد نتایج انتخابات ریاست جمهوری را در این ایالت لغو کنند. این همان کاری است که ترامپ آرزوی انجام آن را دستکم در این ایالت داشت. جمهوریخواهان در ایالت پنسیلوانیا نیز به دنبال این هستند که نقش فرد ناظر بر انتخابات در این ایالت را از یک مقام منصوب فدرال به مقام منتخب ایالتی تغییر دهند. علاوه بر این، مارو خاطرنشان میکند که هواداران در ایالتهای جمهوریخواه به دنبال انتقام از مقامهای جمهوریخواهی هستند که از ادعای تقلب ترامپ حمایت نکرده و تسلیم ریاست جمهوری بایدن شدند و «افرادی را به جای آنها بگذارند که میگفتند آن انتخابات باید لغو میشد.»
دورنمایی قابل انتظار
جمهوریخواهان از حالا زمینه را برای دستکاری در انتخابات ریاست جمهوری ۲۰۲۴ فراهم میکنند؛ به نحوی که اگر ترامپ در آن انتخابات شکست خورد، ابزار لازم برای تغییر در نتیجه انتخابات را از قبل داشته باشند. با این حال، به نظر میرسد که پیروزی ترامپ هدف نهایی باشد و جنبش ترامپیسم در حال حاضر دنبال این است که صحنه سیاسی را طی یک سال آینده چنان تغییر بدهد که بتواند اکثریت هر دو مجلس سنا و نمایندگان را به دست بیاورد. مارو در این زمینه به تلاش جمهوریخواهان در سطح ایالتی اشاره میکند که به دنبال کنترل بر ماشینهای انتخاباتی هستند تا شاید بتوانند با کنار زدن دموکراتهای برنده در آن ایالتها، نامزدهای بازنده خود را به عنوان برنده معرفی کنند. گذشته از این، برنامه تحقیقاتی دانشگاه سانتا باربارا در ایالت کالیفرنیا به نام برنامه ریاست جمهوری نشان میدهد از ۱۹۳۴ به این سو، هر حزبی که کاخ سفید را به دست آورده در انتخابات میاندورهای بعد بازنده آن بوده است. «الیوت موریس» تحلیلگر دادهها در روزنامه اکونومیست در یادداشتی شکست احتمالی دموکراتها در انتخابات میاندورهای ۲۰۲۲ را پیشبینی کند و بگوید اینکه جمهوریخواهان همان کاری را با رقبای دموکرات بکنند که آنها در ۲۰۱۸ و با ایجاد موج آبی خود انجام دادند، یعنی ۴۰ کرسی را در کنگره از آنها پس بگیرند. این نه تنها به معنای پس گرفتن اکثریت مجلس سناست که دموکراتها حالا هم با اختلاف یک کرسی اکثریت ضعیفی بر آن دارند، بلکه به معنای پس گرفتن اکثریت مجلس نمایندگان نیز است که دموکراتها در حال حاضر با یک اختلاف نه چندان زیاد هشت کرسی، اکثریت آن را به دست دارند. بنابراین افتادن هر دو مجلس به دست جمهوریخواهان در انتخابات میاندورهای سال آینده کنگره دورنمایی قابل انتظار است، اما نکته مهم اینجاست که این دورنما تا چه اندازه به معنای بازگشت ترامپیسم به صحنه سیاسی امریکاست. انتخابات ۲ نوامبر ایالت ویرجینیا دستکم نشان داد که این دورنما را نمیتوان نادیده گرفت.