«ورود کالاهای مصرفی خارجی مثل دفتر و قلم و دیگر لوازم ضروری مایه شرمندگی است! انسان احساس شرم می‌کند؛ هم در مقابل تولیدکننده داخلی احساس شرم می‌کند، هم در مقابل آن کسی که این جنس را از بیرون برای ما می‌فرستد.»
از بیانات مقام معظم رهبری
مورخ 1396/1/1.
در کنار نقشی که خانواده، رسانه و مراکز آموزشی و تربیتی در انتقال فرهنگ به فرزندانمان دارند، انتقال فرهنگ از طریق لوازمی که کودکان و نوجوانان با آن انس گرفته‌اند و تأثیر روانی آن را نمی‌توان نادیده گرفت، به همین خاطر می‌بایست با یک نگاه کارشناسانه و عمیق به موضوع پرداخت.
خوشبختانه در سالهای اخیر با اقدام برخی تولیدکنندگان به طراحی شخصیت‌های ایرانی همچون شهدا بر روی نوشت‌افزار فرصت مناسبی را برای انتقال ارزش‌ها و معرفی شخصیت‌های ملی و مذهبی فراهم آورده‌اند. اگر این اقدامات با تنوع و جذابیت‌های مد نظر مصرف‌کنندگان از جمله نوجوانان و جوانان توأم شود قطعاً جایگزین مناسبی برای انواع خارجی می‌باشد.
اما فرهنگ‌سازی در حوزه استفاده از نوشت‌افزار و لوازم‌التحریر ایرانی از جمله مسائلی است که در سالهای اخیر ضرورت آن بیش از پیش احساس می‌شود. کشورهای غربی برای گسترش فرهنگ غرب در میان نسل نوجوان و جوان تمام تلاش خود را به کار گرفته‌اند و به طور مداوم با ارائه طرح‌های جدید و چشمگیر در پی تسخیر بازار کشورهای جهان سوم هستند. برای مقابله با این خواسته آنان از جمله می‌توان بر روی معرفی لوازم‌التحریر و نوشت‌افزار ایرانی و فرهنگ‌سازی در این حوزه اقدامات گسترده‌ای انجام داد. در این گزارش به بررسی ضرورت فرهنگ‌سازی استفاده از نوشت‌افزار ایرانی اسلامی می‌پردازیم.
جای خالی طرح‌های ایرانی- اسلامی
برای گسترش فرهنگ ایرانی- اسلامی باید به تربیت نسل آگاه و علاقه‌مند به هویت ایرانی توجه بیشتری نشان داد. برای این منظور لازم است از تمام ظرفیت‌های آموزشی و پرورشی که تولید و مصرف لوازم‌التحریر و نوشت‌افزار هم یکی از آنهاست، نهایت استفاده را ببریم.
«لیلا» نوجوان 13 سالهای که با اشتیاق فراوان در حال انتخاب لوازم‌التحریر است، در گفت‌وگو با جوان در این‌باره می‌گوید: «امروز بعد از نزدیک به 2 سال که از شروع همه‌گیری بیماری کووید 19 و تعطیلی مدارس می‌گذرد، اولین بار است که به اتفاق خانواده‌ام برای خرید لوازم‌التحریر به بازار آمده‌ایم. با وجودی که امسال بیش از سالهای قبل لوازم‌التحریر ایرانی در بازار موجود است، اما طرح‌ها اکثرا خارجی هستند.»
وی در ادامه می‌افزاید: «من بسیار علاقه‌مند به استفاده از لوازم‌التحریر و نوشت‌افزار ایرانی هستم. طرح‌هایی که یادآور فرهنگ غنی ایرانی باشد مثلا استفاده از طرح‌های شب یلدا، نوروز و دیگر اعیاد ملی و مذهبی بر روی جلد دفاتر و سایر لوازم‌التحریر و نوشت‌افزار، اما متاسفانه هرچه در بازار می‌بینیم طرح‌های خارجی است و به سختی طرح‌های ایرانی- اسلامی از جمله تصاویر شهدا و یا طرح‌های ساده را می‌توان یافت.»
این دانش‌آموز با بیان اینکه کیفیت نوشت‌افزار و لوازم‌التحریر ایرانی افزایش چشمگیری داشته است، می‌گوید: «خوشبختانه کیفیت لوازم‌التحریر ایرانی نسبت به قبل بهتر شده اما قیمت‌ها هم بالا رفته است. در کنار آن اجناس خارجی همچنان در بازار به وفور یافت می‌شود البته با قیمت پایین‌تر از نوع ایرانی و این موضوع خریدار را به خرید اجناس خارجی تشویق می‌کند.»
در حالی که بر تعداد مراجعین افزوده می‌شود و انبوه جمعیت در حال تماشای ویترین مغازه‌ها و قیمت گرفتن هستند، به «نرگس» دانش‌آموز 9 ساله می‌رسم که برای یافتن طرح مورد نظرش دفاتر را بررسی می‌کند. وی می‌گوید: «خرید لوازم‌التحریر را خیلی دوست دارم و خوشحالم که بعد از مدت‌ها دوباره می‌توانم آنها را تهیه کنم. زیرا در مدتی که کلاس‌ها به صورت غیرحضوری تشکیل می‌شد، لوازم‌التحریرهایی که از قبل داشتم را استفاده می‌کردم اما برای حضور در مدرسه به لوازم بیشتری نیاز است و باید تهیه شود.»
وی در رابطه با طرح‌های موجود می‌افزاید: «لوازم‌التحریرهای موجود در بازار اغلب یا طرح‌های خارجی دارند و یا ساده هستند تنوع در طرح‌های ایرانی زیاد نیست ضمن اینکه رنگ و جذابیت زیادی هم ندارند و قابل مقایسه با نوع خارجی نیستند و این موضوع انتخابم را محدود می‌کند.»
تاثیر فروشندگان در فرهنگ‌سازی
فرهنگ سازی در حوزه لوازم‌التحریر و نوشت‌افزار ایرانی- اسلامی علاوه بر تبلیغات گسترده، نیاز به معرفی محصولات باکیفیت ایرانی توسط عرضه‌کنندگان و فروشندگان دارد. چرا که مصرف‌کنندگان اغلب پیشنهاد فروشنده را به نظر خود ترجیح می‌دهند.
«رویا» که چندی پیش از رشته عمران فارغ‌التحصیل شده است همراه با یکی از اقوامش که امسال در همین رشته پذیرفته شده است، برای خرید به بازار آمده است. وی در گفت‌وگو با ما از قیمت‌ها و وضعیت بازار می‌گوید: «قیمت‌ها نسبت به سال قبل تغییر زیادی داشته و چند برابر شده است. بیشتر محصولات موجود در بازار، ایرانی و باکیفیت هستند.»
وی ادامه می‌دهد: «ما برای تهیه لوازم مورد نیازمان به توصیه فروشندگان، نوع ایرانی را انتخاب کردیم که البته تجربه خودم هم در استفاده از آنها این پیشنهاد را تأیید می‌کند.»
این مهندس عمران، در حالی که از عدم نظارت و چند قیمتی بودن لوازم‌التحریر و نوشت‌افزار در شهرهای مختلف گله‌مند است، می‌گوید: «همه امکان خرید از بازار تهران را ندارند تا این لوازم را با قیمت نسبتا بهتری تهیه کنند و این هزینه‌های سنگین به علاوه شهریه‌های هنگفت برایشان کمرشکن است. آنها چطور می‌توانند هزینه لوازم‌التحریرهای تخصصی که لازمه کارشان است را بپردازند.»
وی اضافه می‌کند: «در جهت حمایت از تولیدکنندگان و همچنین مصرف‌کنندگان لوازم‌التحریر و نوشت‌افزار ایرانی لازم است نظارت بیشتری بر قیمت‌ها صورت گیرد.»
نقش معلمان در ترویج نوشت‌افزار ایرانی- اسلامی
محیط‌های آموزشی جایگاه ویژه‌ای در ترویج و احیای فرهنگ ایرانی- اسلامی به خصوص در حوزه استفاده از لوازم‌التحریر ایرانی دارند.
«خانم شریفی» که از معلمان پرتلاش در حوزه ترویج فرهنگ ایرانی- اسلامی است، در گفت‌وگو با جوان می‌گوید: «گام اول در جهت گسترش فرهنگ استفاده از لوازم‌التحریر با طرح‌های ایرانی- اسلامی، معرفی شهدا، اهداف و آرمان‌هایشان و همچنین شخصیت‌های بزرگ و تأثیرگذار ایرانی و اسلامی است.»
وی می‌افزاید: «به این ترتیب کودکان و نوجوانان می‌توانند عمیقا با این شخصیت‌ها ارتباط برقرار کنند به گونه‌ای که به جای استقبال از طرح‌های بیگانه از قبیل بنتن و... از طرح تصاویر شهدا و شخصیت‌های بزرگ ایرانی مثل سهراب و رستم و... استقبال کنند. این امر نه‌تنها به استفاده از کالای ایرانی با طرح‌ها و نقش‌های ایرانی- اسلامی کمک می‌کند، بلکه آنها به نوعی خودباوری می‌رسند و می‌توانند در آینده مروج فرهنگ غنی ایرانی- اسلامی باشند.»
«بهمنی» یکی از فرهنگیان باسابقه نیز می‌گوید: «در سالهای اخیر کشورهای بیگانه تلاش‌ها و فعالیت‌های گسترده‌ای را در جهت تضعیف فرهنگ ایرانی کرده‌اند به گونه‌ای که با ارائه الگوها و شخصیت‌های جذاب برای کودکان و نوجونان سعی در کمرنگ کردن فرهنگ ایرانی- اسلامی در اذهان آنان داشته است و ما هم با واردات لوازم‌التحریر و نوشت‌افزار و همچنین عرضه تولیدات داخلی با طرح‌های خارجی، آنها را به اهدافشان نزدیک می‌کنیم.»
وی در ادامه می‌گوید: «ایران دارای فرهنگی غنی و شخصیت‌هایی بزرگ است که در دنیا زبانزد هستند همچون سردار دلها و شهدای مدافع حرم و دیگر شخصیت‌های تاریخی، علمی و ادبی و می‌توانیم صرفا با فرهنگ‌سازی از طریق آگاه نمودن اذهان فرزندانمان از این ارزش‌ها، آنها را به عنوان آینده‌سازان کشور به سمت انتخاب و خرید کالای ایرانی سوق دهیم.
وی با اشاره به نقش معلمان و اولیای مدارس در فرهنگ‌سازی در این حوزه، می‌گوید: «من به نوبه خودم با استفاده از نوشت‌افزار و لوازم‌التحریر ایرانی در حین آموزش، دانش‌آموزانم را به استفاده از آنها ترغیب می‌کنم و این کمترین کاری است که می‌توانیم انجام دهیم.»
به گفته بهمنی، فرهنگیان عزیز با تشویق دانش‌آموزان به استفاده از لوازم‌التحریر ایرانی و بیان نتایج آن با استفاده از دانش و مهارت خود می‌توانند رسالت و مسئولیت خود را در این حوزه به انجام برسانند.
برای کسادی بازار لوازم‌التحریر باید چاره ای اندیشید
در حالی که برخی مقاطع تحصیلی بازگشایی شده‌اند و سایر مقاطع هم در آستانه بازگشایی هستند، خانواده‌ها و فعالین صنف لوازم‌التحریر و نوشت‌افزار همگی از بابت تورم و افزایش قیمت‌ها نگرانند. منشأ این نگرانی‌ها بی‌توجهی دولت قبلی در جهت جبران خسارت‌های وارده بر این اصناف در دوران کرونا و تورم غیرقابل کنترل بوده است. لذا انتظار می‌رود دولت فعلی در جهت جبران این خسارات و حمایت از تولیدکنندگان، عرضه‌کنندگان و مصرف‌کنندگان لوازم‌التحریر و نوشت‌افزار ایرانی اقدامات مناسبی را انجام دهد.
تشویق و تنوع برای استفاده از محصولات ایرانی
یکی از راه‌های فرهنگ‌سازی برای استفاده از یک محصول، افزایش کیفیت نسبت به محصولات مشابه و ایجاد تنوع در برای جذب مصرف کننده است. برای این منظور لازم است به جای وارد کردن کالاهای بی‌کیفیت خارجی با قیمت‌های بالا، با حمایت از تولید کنندگان داخلی و کاهش قیمت مواد اولیه، محصول با کیفیت را با قیمت مناسب‌تر و تنوع بیشتر در اختیار مصرف‌کنندگان قرار دهیم.
