یکی از مهم‌ترین رخداد‌های سیاسی روز‌های اخیر سفر آقای قالیباف رئیس محترم مجلس شورای اسلامی و هیئت پارلمانی جمهوری اسلامی به کشور سوریه بود که پس از انتخابات ریاست‌جمهوری در کشور انجام شد. این دیدار مهم و راهبردی که در چنین سطحی، پس از بحران ۱۰ ساله سوریه انجام شد و بین رئیس مجلس ایران با رئیس مجلس، وزیر امور خارجه، رئیس‌جمهور سوریه و جمعی از فعالین اقتصادی، تجار و بازرگانان بخش خصوصی آن کشور صورت گرفت، دارای ارزش سیاسی، امنیتی و اقتصادی بالایی بوده و می‌تواند زمینه‌ساز ارتقای همکاری‌ها و تعاملات بین دو کشور به حساب آید.
نگاه به موارد زیر می‌تواند اهمیت راهبردی این سفر را به‌خوبی نشان دهد:
۱- این سفر پس از انتخابات ریاست‌جمهوری در ایران و روی کار آمدن دولتی با نگرش مثبت به مقاومت و هماهنگی کامل دیپلماسی و میدان انجام شده که زمینه‌ساز ارتقای همکاری راهبردی بین دو کشور محسوب می‌شود.
۲- مقدمه این سفر شروع تهیه و تدوین توافقنامه جامع همکاری‌های بین دو کشور است که می‌تواند چارچوب و نقشه راهی رسمی برای تعاملات و مناسبات راهبردی به حساب آید.
۳- در این سفر، رئیس مجلس شورای اسلامی به عنوان بلندپایه‌ترین مقام جمهوری اسلامی و هیئت پارلمانی همراه وی در شرایط عبور از بحران نظامی و آغاز سازندگی کشور سوریه هم با مقامات دولتی و هم بخش خصوصی دیدار داشته که می‌تواند تداوم همکاری از بخش نظامی و امنیتی را به بخش اجتماعی و اقتصادی سوق داده و زمینه شراکت و همکاری‌های راهبردی و چندجانبه را فراهم آورد.
یکی از گله‌مندی‌های به‌جا و منطقی در محافل نخبگی و کارشناسی، عقب ماندن ایران از تحولات سوریه و تبدیل ظرفیت حضور میدانی و نظامی در سوریه به ظرفیت‌های سیاسی و اقتصادی پر منفعت می‌باشد که به دلیل فاصله بین میدان و سیاستمداران در دولت‌های آقای روحانی پدید آمده بود. پس از شکست داعش در سوریه، نه‌تن‌ها روسیه با اعزام نماینده ویژه پوتین خواستار تقویت همکاری‌های اقتصادی در کشور بود، بلکه بسیاری از کشور‌های منطقه برای گسترش تعاملات اقتصادی خود با سوریه به تحرک و تلاش رو آوردند و حتی کشور هایی، چون ترکیه و امارات که در شرایط بحران از حامیان تروریست‌ها به حساب می‌آمدند، سعی در تغییر رویه و استفاده از فرصت‌های جدید دوره سازندگی داشته‌اند.
در همین راستا وزیر کشور ترکیه در ماه‌های اخیر چهار سفر کاری به سوریه داشته که محوریت آن هم بر روی تعاملات اقتصادی بوده است و نتایج آن هم اینکه گفته می‌شود ترکیه توانسته در سوریه به تراز صادراتی بالای ۱۴ میلیارد دلار دست پیدا کند. در حالی که صادرات کشور ما به سوریه حدود یک میلیارد دلار می‌باشد.
حال آنکه مقامات سوری در پاسخ به همراهی جمهوری اسلامی ایران در مبارزه با تروریسم و حضور میدانی در سوریه در شرایط سخت و بحران امنیتی آن کشور، همه نوع آمادگی برای همکاری‌های اقتصادی را اعلام کرده و بهترین شرایط و زمینه‌ها را فراهم آورده بودند. از جمله آن تهیه پروتکل‌های دوجانبه ایران و سوریه بود که در آن منافع اقتصادی زیادی برای ایران دیده و نهایی شده بود، ولی اجرای آن با مشکلات و موانعی روبه‌رو گردیده بود که متأسفانه سهم ناکارآمدی طرف ایرانی پدید آمدن این مشکلات و موانع یا به عبارتی در بهره‌برداری از این پروتکل بیشتر بود.
در پاسخ به اعتماد ناشی از همکاری‌های میدانی مبارزه با تروریسم تکفیری، مسئولان کشور سوریه برای حضور ایران در عرصه‌های راهبردی و پرمنفعت اعلام آمادگی کرده بودند که برخی از آن‌ها عبارتند از؛ ۱- بهره‌برداری از میادین نفتی که یکی از آن‌ها با ذخایر بالا و استراتژیک در نزدیکی مرز عراق می‌باشد.
۲- پروژه معادن غنی فسفات که کارخانه آن ساخته شده و بستر مناسبی برای صادرات مشترک محصول تولیدی وجود دارد.
۳- پروژه اپراتور سوم تلفن همراه سوریه که از مشتری قطعی و درآمد تضمینی برخوردار است.
۴- پروژه‌های احداث و توسعه بنادر دریایی لاذقیه، حمیدیه و حتی بندر طرطوس که امکان حضور شرکت‌های مهندسی ایرانی و درآمدزایی بالا و پایدار را فراهم می‌آورد.
۵-پروژه‌های مشترک دامداری و کشاورزی که با توجه به طبیعت مساعد سوریه و نیاز‌های راهبردی در حوزه تأمین اقلام غذایی از یک‌سو و تجارب شرکت‌های خصوصی ایران از سوی دیگر یک عرصه راهبردی در همکاری‌های اقتصادی و بازرگانی به حساب می‌آید.
این سفر نقش به‌سزایی در رفع موانع و مشکلات اجرای پروتکل دوجانبه اقتصادی و همچنین زمینه‌سازی برای توافقنامه جامع همکاری‌های بین دو کشور دارد و می‌تواند همکاری‌های دوران جنگ و مبارزه با تروریسم را در دوره صلح و بازسازی سوریه تداوم بخشیده و به شکل‌گیری و گسترش مناسبات و تعاملات و همکاری و شراکت راهبردی در عرصه اقتصادی کمک کند. از این رو در این سفر گرچه دیدار‌هایی با مقامات سوری انجام شد که ابعاد نظامی و سیاسی نیز داشت، اما تمرکز اصلی بر حوزه اقتصاد بود تا امکان تثبیت فضای گرم روابط از حوزه نظامی و امنیتی به حوزه اقتصادی و تجاری سوق پیدا کند و این حوزه هم نیاز آینده سوریه و هم نیاز الان و آینده جمهوری اسلامی ایران می‌باشد.
