سرویس جامعه جوان آنلاین: محققان شرکت دانش‌بنیان پیشگامان رفیع ایرانیان روز پنج‌شنبه از «فن‌های برگشت‌پذیر دود دو جهته» و «گیت‌های الکترونیکی» با کاربرد در تونل‌های مترو بهره‌برداری کرد. بسیاری از دانش‌آموختگان ممتاز دانشگاه‌های علم وصنعت، تهران و پلی‌تکنیک تاکنون در قالب این دانش‌بنیان، اختراعات خود را به پروژه‌های کشوری تبدیل کرده‌اند.
تهویه ایرانی از هواپیما تا قطار
مهم‌ترین مزیت استفاده از سیستم کنترل و تخلیه دود، توانایی تغییر مسیر‌های جریان هوا در مترو و خارج کردن آن‌ها هنگام حادثه است. بدون سیستم فن‌های برگشت‌پذیر، تراکم مونوکسید کربن می‌تواند به اندازه‌ای بزرگ شود که نتوان حتی آن را از طریق عملیات آتش‌نشانی کنترل کرد. این نوع سیستم تهویه به قدری مهم است که چهار سال قبل، از کار افتادن فن‌های برگشت‌پذیر مترو لیورپول، خسارت مالی و حیثیتی شدیدی را به مدیریت شهری لیورپول وارد کرد.
فن‌های محوری برگشت‌پذیر راه حلی برای کنترل آلودگی هوا در محیط‌های زیرزمینی بخصوص ایستگاه‌های مترو، تونل‌ها و حتی پارکینگ‌های طبقاتی هستند.
این دستگاه‌ها با فناوری پیچیده‌ای که دارند به خروج هوای یک محیط بسته و دمیدن هوای تازه به آن محیط کمک می‌کنند. این سیستم هم روشی برای کنترل آلاینده‌ها هستند و هم پاک سازی هوا را برعهده دارند. ایستگاه‌های مترو و هواپیما‌ها مهم‌ترین کاربران این سیستم تهویه هستند و با استفاده از این فناوری، بهترین فیلترینگ هوا را در اختیار مسافرین قرار می‌دهند.
تاکنون فقط شرکت‌هایی از کشور‌های اروپا، امریکا، چین و ژاپن سازنده فن‌های برگشت‌پذیر دود دو جهته بودند که اکنون محققان ایرانی هم به این فناوری دست پیدا کردند. مثلاً فن‌جت‌های تونل رسالت از نوع F ۳۰۰ و ساخت فرانسه است یا فن‌های تهویه اولیه در مترو تهران ساخت ژاپن است و اکنون دیگر نیازی به واردات این فناوری از خارج از کشور نداریم.
هواپیمایی ایران ایر، هواپیمایی ساها، برج میلاد، راه‌آهن جمهوری اسلامی، وزارت کشور، لبنیات دومینو، لبنیات میهن و شرکت قطار‌های شهری تمام کلانشهر‌ها از مشتریان این فناوری جدید ایرانی هستند.
غلبه بر ۳ قدرت اروپایی
شبکه‌های هوشمند کنترل تردد هم راه‌حلی ایده‌آل برای مسیر‌های پر تردد است که علاوه بر نیاز به عبور و مرور با امنیت بالا باید گذرگاه سریعاً باز و بسته شود؛ مانند مترو، بانک ها، سازمان‌ها، دفاتر مرکزی.
داشتن پلتفرم بسیار قوی و بدنه مستحکم در کنار مکانیسم فوق سریع با موتور گیر‌بکس قابل اطمینان و همگام‌سازی با برد‌های الکترونیک بهینه‌سازی شده از ویژگی‌های شبکه‌های هوشمند کنترل تردد این دانش‌بنیان است. فناوری‌های که یک از قدرتمند‌ترین گیت‌های کنترل تردد دنیا را تشکیل داده‌اند.
سیستم تردد این دانش بنیان قابلیت اتصال و همگام‌سازی با انواع دستگاه اکسس کنترل، از جمله سیستم بارکد خوان را دارد. شمارش افراد ورودی و خروجی وخروجی صحت عبور کاربران از گیت از دیگر امکانات این فناوری است.
جالب اینکه سیستم Tailgate این دستگاه، اجازه عبور غیر مجاز به بازدید‌کنندگان را نمی‌دهد. به صورتی که اگر بازدید‌کننده‌ای در حال عبور از راهرو باشد و شخص دیگری دقیقاً دنباله نفر اول قصد ورود داشته‌باشد؛ دروازه بسته‌شده و اجازه عبور به نفر دوم را نمی‌دهد. از دروازه‌های گیت هم می‌توان به صورت دو جهته استفاده کرد و با همه سیستم‌های کنترل الکترونیکی قابل تنظیم است.
ضمن اینکه باله‌های گیت از نوع شیشه سکوریت لمینت شده می‌باشد که دارای ارتفاع بیشتری نسبت به بقیه گیت‌ها بوده و مجهز به یک نوار ضربه گیر لاستیکی می‌باشد که دور تا دور شیشه را پوشش داده و باعث خنثی شدن برخورد‌ها برای جلوگیری از آسیب به عابران می‌شود.
تاکنون فقط شرکت‌هایی از کشور‌های فرانسه، آلمان و ایتالیا سازنده شبکه‌های هوشمند کنترل تردد بودند که اکنون محققان ایرانی هم به این فناوری دست پیدا کردند. سازمان قطار‌های شهری اصفهان، سازمان قطار‌های شهری تبریز و حومه، سازمان قطار‌های شهری تهران و حومه، سازمان قطار‌های شهری مشهد، وزارت کشور و برج میلاد از مشتریان بزرگ این فناوری هستند.
ایجاد بازار کار برای متخصصان داخلی
مدیرعامل این شرکت دانش‌بنیان، در رونمایی از فناوری‌های این مؤسسه با بیان اینکه فن‌های محوری برگشت‌پذیر دود دو جهته، از جمله محصولات دانش‌بنیان این شرکت است، گفت: «این محصول با طراحی خاص و ویژه در تهویه تونل‌ها و ایستگاه‌های خطوط مترو کاربرد دارد. همه اجزای این تهویه‌ها ساخت داخل است و ساختار آن هم متناسب با مترو طراحی شده‌است. این تجهیزات، تهویه مناسبی برای خطوط مترو ایجاد کرده‌است.»
رضا ناظریه افزود: «درایستگاه‌های مترو برای تهویه هوا، خنک کردن و رفع هوای دم‌کرده و آلوده و تأمین هوای تازه برای مسافران در حالت اضطراری از هواساز‌ها و هواکش‌ها استفاده می‌شود. سیستم تهویه مکانیکی مترو شرایط محیطی در ایستگاه‌ها و تونل‌ها را در دما و رطوبت مناسب حفظ و هوای تازه و مناسب برای مسافران تأمین می‌کند.»
ناظریه تصریح کرد: «یکی دیگر از حوزه‌های فعالیت ما شبکه‌های هوشمند کنترل تردد است. از آنجا که این فناوری در انحصار چند شرکت اروپایی بود، با اراده به قطع وابستگی به صنایع بیگانه و ایجاد بازار کار مناسب برای متخصصان داخلی، توانستیم تمامی اجزای این سیستم‌ها را با دانش فنی خود بومی کنیم.»
این محقق در نهایت افزود: «این سیستم متشکل از گیت‌های الکترومکانیکی به همراه سخت‌افزار و نرم‌افزار‌های کاربردی است که بر اساس روش‌های متعددی، چون کارت هوشمند غیر تماسی، اثر انگشت، چهره‌نگاری، کارت ملی، دوربین پلاک‌خوان، تگ‌های RFID، ریموت کنترل، شناسایی از طریق کلمه عبور، کلید فشاری و غیره، صدور مجوز عبور و کنترل هوشمندانه را انجام می‌دهد.»
مونوریل را هم به حرکت انداختند
ناگفته نماند کارتخوان سه منظوره (بارکد خوان – کارت هوشمند واثر انگشت)، موتور DC و برد الکترونیکی سیستم تردد هوشمند هم از تازه‌ترین اختراعات پژوهشگران در این شرکت دانش‌بنیان است.
تأمین تجهیزات سیستم بلیت الکترونیک مونوریل قم برای هفت ایستگاه به تعداد ۶۱ عدد گیت از جمله دستاورد‌های این مؤسسه فناور است که موجب شد امسال مونوریل قم از انفعال خارج شده و به حرکت بیفتد. گیت ضدعفونی هوشمند هم از تازه‌ترین دستاورد‌های محققان این دانش‌بنیان است که در حال اجرایی شدن در بسیاری از نهاد‌ها و مراکز کشور است.
طراحی سخت افزار کنترل بلیت الکترونیک و راهبند برای مترو مشهد، خرید و آموزش تجهیزات مخابرات خط ۲ مترو مشهد، طراحی سیستم بلیت الکترونیک مترو تبریز خط یک و برای ۱۸ ایستگاه تعداد ۱۵۲ عدد گیت از جمله خدمات این دانش‌بنیان به حمل و نقل شهری است.
فناوری‌های دیجیتال به عنوان بخش مهمی از فناوری‌های جدید و نوظهور به یکی از ویژگی‌های منحصر به فرد سیستم‌های پیشرفته حمل و نقل مبدل شده‌است. به گونه‌ای که امروزه اغلب سیستم‌هایی که در سیستم‌های حمل و نقل زیرزمینی وجود دارد، مشکلاتی مانند ازدحام بیش از اندازه مسافران، عدم وجود تعداد واگن کافی برای مسافران و ... را برطرف کرده‌است.
راه‌اندازی سیستم‌های ارائه خدمات الکترونیک در ایستگاه‌های مترو موجب تسهیل ارائه خدمات به مسافران خطوط حمل ونقل ریلی شده‌است. در حمل و نقل ریلی بین شهری نیز مسافرانی که بلیت خود را به شیوه الکترونیکی و از طریق اینترنت و به کمک کامپیوتر یا گوشی تلفن همراه خود خریداری کرده‌اند، درک بهتری از فناوری تردد هوشمند به‌دست می‌آورد.
