سرویس اقتصادی جوان آنلاین: بازار بورس اوراق بهادار تهران به دنبال رکودشکنیهای پیشین خود روز گذشته به زعم برخی از تحلیلگران مالی گل کاشت و با جهش ۷۱ هزار و ۴۸۴ واحدی به رقم بیسابقه یکمیلیون و ۸۱۲ هزار و ۸۳۴ واحد رسید این در حالی بود که ارزش مبادلات روز بازارهای فرابورس و بورس به محدوده ۲۷ هزار میلیارد تومان رسید که در نوع خود بینظیر است.
جهشهای بیسابقه بازار سرمایه ادامه دارد، حتی در روزهایی هم که بازار کمی اصلاح میخواهد مشخص است که برخی از نمادهای شاخصساز خیز برداشتهاند تا در ابتدای روز دیگر در ابتدای ساعت معاملات جهت شاخص را رو به آسمان کنند تا سهامداران تازه وارد که اطلاعات کمی دارند و به اصطلاح سر به هوا سرمایه گذاری میکنند وارد بازار شوند. بدین ترتیب مشخص است که مدیران دولتی با عرضه سهامهایی که دولت کرسی در هیئت مدیره در آنها دارد، فعلاً قصد جهش قیمتها و سپس شاخصها در بازار سرمایه را دارند.
تبلیغات گسترده برای بورس
بسیاری از علاقهمندان به بازار سرمایه نیز با توجه به تبلیغات گسترده در فضای مجازی و رسانهای و حتی رسانه ملی همچنان در حال ورود به بازار هستند، هر چند که ریسک حضور در بازار را پذیرفتهاند، اما حمایت مقامات دولتی از بازار سرمایه و تشویق مردم جهت حضور در این بازار دل آنها را قرص کرده است تا با خیال راحتتری نقدینگی خود را به سهام شرکتها تبدیل کنند.
با توجه به رشد حجم نقدینگی و ناتوانی مجموعه دولت یا بیتفاوتی سیاستگذار برای کنترل این متغییر، روزانه در حدود ۲ هزار میلیارد تومان بر حجم نقدینگی کل کشور افزوده میشود که فعلاً ترجیح سیاستگذار این است که نقدینگی جدید تولیدی به شکل روزانه و نقدینگی سرگردان در جامعه و نقدینگی که با توجه به نرخ بهره منفی سپردهگذار از حالت شبه پول به پول در میآید به بازارهایی، چون ارز و طلا و سکه ورود نکند (البته شواهد نشان از خریدهای کلان طلا و سکه دارد که شاید این خریدها از سوی بانکها انجام میگیرد) از اینرو فعلاً کنترل چندانی روی نرخ سهام در بازار سرمایه به چشم نمیخورد، زیرا نه عرضه اولیه قابل ملاحظهای در بازار بورس و فرابورس انجام میگیرد و نه اینکه سهامداران عمده بر سهام شناور آزاد میافزایند بدین ترتیب با توجه به اینکه دولت و مجموعههای عمومی در اغلب شرکتهای حاضر در بازار سرمایه مالکیت دارند، فعلاً دور دور بازار سرمایه است. یکی از ضعفهای بازار سرمایه جدی است و باید برطرف شود حجم کوچک سهام شناور است بر اساس برخی گزارشها فقط در حدود ۲۰درصد سهام شرکتها در بازار سرمایه شناور است و قابلیت خرید و فروش دارد و تقریباً ۸۰درصد بازار سهام تحت مالکیت سهامداران عمده است که عموماً دولتی و عمومی هستند بدین ترتیب ابزار کنترل بازار سرمایه چه در بعد رشد قیمتها و چه در بعد کنترل قیمتها بازار آزادسازی سهام شناور یا عرضههای اولیه در اختیار دولت است به ویژه اینکه دولت از طریق برخی از بانکها و همچنین هلدینگها کنترل خوبی بر بازار سرمایه دارد.
تجمیع ۱۰۰ هزار میلیاردتومان منابع
با توجه به اینکه از سال۹۸ تا کنون ۱۰۰هزار میلیارد تومان نقدینگی جدید ورودی به بازار عمدتاً موجب افزایش قیمت سهام شرکتها در بازار شده است، در این مدت شاهد افزایش عرضه سهام نبودیم کارشناسان اقتصادی معتقدند مجلس باید دولت را مکلف کند از طریق عرضه سهام شرکتهایش در بازار سرمایه، کسری بودجههایش را تأمین کند و مانع از افزایش بیشتر حجم نقدینگی و تورم در جامعه شود در عین حال صدور مجوز فلهای افزایش سرمایه برای شرکتهایی که داراییشان سمی و قابلیت نقد شوندگی در فضای واقعی را ندارد کمک چندانی به حوزه کمبود نقدینگی شرکتها نمیکند و بهتر است فضا برای افزایش سرمایه از محل آورده نقدی فراهم آید.
به هر ترتیب به نظر میرسد فعلاً سیاستگذار مشکل چندانی با ورود نقدینگی به بازار سرمایه ندارد و رکود گاهاً همراه با سرکوب قیمتی در بازارهای موازی موجب شدهاست این بازار با جهش خیره کننده قیمتها همراه باشد بهطوری که برخی از بنگاههای ایرانی با هزاران مشکل در ساختار تولیدی و مالی خود ارزششان از بهترین بنگاههای مشابه در خارج از کشور پیشی گرفته است. شاخص کل بورس اوراق بهادار تهران در پایان معاملات دیروز به مدد فشار تقاضا برای خرید سهام و سرریز شدن نقدینگی سرگردان جامعه به سمت این بازار دیروز با جهش ۷۱هزار و ۴۸۴واحدی بهرقم بیسابقه یکمیلیون و ۸۱۲هزار و ۸۳۴واحد رسید. همچنین شاخص کل با معیار هم وزن ۱۴هزار و ۶۱۸واحد افزایش یافت و به رقم ۴۸۵هزار و ۸۹۲واحد رسید. ارزش روز بازار در بورس اوراق بهادار تهران به بیش از ۶میلیون و ۷۸۷هزار میلیارد تومان رسید. معاملهگران در بورس تهران ظرف چهارساعت بیش از ۷ /۱۰ میلیارد سهام حق تقدم و اوراق مالی در قالب ۷/ ۱ میلیون نوبت معامله و به ارزش ۱۹هزار میلیارد تومان داد و ستد کردند. همچنین ارزش معاملات فرابورس ایران به بیش از ۸هزار میلیاردتومان رسید که در مجموع در بورس اوراق بهادار و فرابورس ایران به بیش از ۲۷هزار میلیارد تومان داد و ستد صورت گرفته که اگر فقط ۱۰درصد از این رقم که پول جدید به شمار میرود، جذب تولید و نوسازی خطوط تولید شرکتها شود، میتواند برای خود رونق ایجاد کند.
روند یکساله شاخص بورس تهران
به گفته کارشناسان این روزها مهمترین دلیل رشد شاخص بورس سرازیر شدن نقدینگی سرگردان بازار به سمت بورس است که به خاطر رکود سایر بازارها از جمله مسکن وارد بورس شده و با توجه به اینکه از صدها هزار شرکت موجود در کشور تنها ۷۰۰شرکت در بورس و فرابورس حضور دارند، این بازار از عمق کافی برخوردار نیست و لازم است شرکتهای جدید وارد بورس شوند و شرکتهای موجود میزان بیشتری از سهام خود را در بازار عرضه کنند و سهام شناور آنها که قابل خرید و فروش باشند، اضافه شود.
در این شرایط بارها کارشناسان عنوان کردهاند، مردم با مطالعه و تحقیق وارد بورس شوند و از سهام ارزنده خریداری کنند، به گونهای که برخی شرکتها با وجود زیاندهی سهامشان در بورس هفتبرابر شده و این به خاطر فشار تقاضا برای خرید سهام و تقاضای سیری ناپذیر مردم برای ورود به بورس است. امسال ۴میلیون کد بورسی جدید صادر شده و روزانه بیش از ۱۰۰ هزار نفر وارد بورس میشوند و این اگر به درستی مدیریت نشود، در آینده میتواند به یک تهدید تبدیل شود. اما اگر شرکتها بتوانند با جمعآوری این نقدینگی و سوق دادن به سمت تولید از این فرصت استفاده کنند، حضور مردم در بورس به یک فرصت تبدیل میشود.
در فرابورس ایران نیز شاخص کل ۵۶۵واحد رشد کرد و به رقم ۱۸هزار و ۷۳۳واحد رسید.
ارزش بازار اول و دوم فرابورس به بیش از یکمیلیون و ۲۲۲هزار میلیارد تومان رسید یعنی ارزش بورس و فرابورس ایران به بیش از حدود ۸میلیون میلیارد تومان رسیده است. معاملهگران در فرابورس ایران بیش از ۸/ ۳ میلیارد سهام و اوراق مالی در قالب ۸۸۲ هزار نوبت معامله و به ارزش ۸ هزار و ۷۶ میلیارد تومان داد و ستد کردند.