سرویس جامعه جوان آنلاین: قرار گرفتن در مسیر ترانزیت موادمخدر برای کشورمان گران تمام شدهاست. تقدیم ۳ هزارو ۸۰۰ شهید و ۱۲ هزار جانباز گویای تلاش بیدریغ کشورمان برای مبارزه با موادمخدر و ممانعت از ورود مواد افیونی به سایر کشورهایی است که مقصد این تجارت سیاهند. حالا حتی سازمانها و مجامع بینالمللی هم به نقش اثرگذار ایران در خط مقدم مبارزه با موادمخدر در جهان اذعان دارند. جمهوری اسلامی ایران بهواسطه همجواری با کشور افغانستان به عنوان منشأ عمده تولید موادمخدر و به عنوان نزدیکترین مسیر تا اروپا که بازار اصلی و مقصد نهایی قاچاقچیان است و مبارزه نفسگیر و انسداد مرزها در شرق و غرب کشور برای جلوگیری از قاچاق مواد به کشور و عبور آن به سایر کشورها سالانه یک میلیارد دلار هزینه به کشورمان تحمیل میکند. تلاشهای سربازان جان بر کف ایران برای مبارزه با قاچاق موادمخدر موجبشده تا ایران بیش از ۱۲ هزار تن انواع موادمخدر را طی سه دهه کشف کند. با تمام اینها، تأمین تجهیزات مورد نیاز در مقابله با عرضه موادمخدر که به دلیل تحریمها برای کشور ما غیر قابل دستیابی است. همین امر مبارزه را به نحوی با اختلال مواجه میسازد و موجب خواهد شد تا دیگر کشورها هم از پیامدهای محرومیت ایران از تجهیزات مقابله با مواد مخدر و افزایش احتمال ترانزیت این مواد مصون نماند.
بیش از ۳۵ هزار نفر در دنیا دارای اختلالات روانی ناشی از موادمخدر هستند. الکساندر فدولوف، نماینده دفتر مقابله با مواد مخدر و جرم سازمان ملل در تهران (UNODC) با تأکید بر اینکه متامفتامینها و کوکائین در دسترسترین مواد در دنیا هستند و نیمی از ۱۱ میلیون نفری که در جهان اعتیاد تزریقی دارند، دارای بیماری هپاتیت C هستند، مقابله با موادمخدر را نیازمند مشارکت و مسئولیت همه کشورهای دنیا دانست. در ایران، اما همسایگی با افغانستان به عنوان یکی از منشأهای اصلی تولید موادمخدر در دنیا در مسیر ترانزیت این مواد قرار داشته و تلاشها و هزینههای فراوانی را برای مبارزه با موادمخدر داشته است.
رکورد کشف ۹۵۰ تن موادمخدر در سال ۹۸
سردار اسکندر مؤمنی، دبیرکل ستاد مبارزه با موادمخدر در نشست تخصصی با نمایندگان سیاسی مقیم و وابستگان نظامی مستقر در تهران با تأکید بر جهانی بودن مسئله موادمخدر و پیوند با جرائم سازمانیافته، فساد و پولشویی جوانان را جزو اولین قربانیان این سوداگری مرگ و نیستی دانست.
بنا به تأکید وی منطقه آسیای غربی بنا بر علل مختلف داخلی و خارجی، در معرض بیشتر خسارات انسانی و گستردهترین عواقب مخرب ناشی از قاچاق و سوءمصرف موادمخدر قرار دارند. از سوی دیگر بازارهای مطمئن با سودهای اغواکننده حاصل از قاچاق کشورهای مقصد باعث افزایش کشت و در نتیجه تسهیل دسترسی به موادمخدر کشور مبدأ و نیز کشورهای مسیر است. مؤمنی با اشاره به موقعیت جغرافیایی کشور و همجواریاش با منشأ عمده تولید موادمخدر یعنی افغانستان و به عنوان نزدیکترین مسیر تا اروپا که بازار اصلی و مقصد نهایی قاچاقچیان است، تصریح کرد: «کشور ما با تقدیم بیش از۳ هزارو۸۰۰ شهید و ۱۲ هزار جانباز و تحمیل هزینه یک میلیارد دلاری در هر سال برای انسداد مرزها در شرق و غرب کشور با هدف جلوگیری از قاچاق مواد به کشور و عبور آن به سایر کشورها، توانسته است بیش از ۱۲ هزار تن انواع موادمخدر را طی سه دهه کشف نماید.» بنا به تأکید دبیر کل ستاد مقابله با مواد مخدر سال گذشته ایران با کشف ۹۵۰ تن از انواع موادمخدر به رکورد بیسابقه کشفیات مواد افیونی در جهان دست یافت که در این اقدام بشردوستانه متأسفانه تعدادی از نیروهای کشور به شهادت یا به درجه جانبازی نائل آمدهاند.
اذعان مجامع بینالمللی به جایگاه ایران در مبارزه با مواد مخدر
مؤمنی افزود: «سالهاست که نقش و جایگاه منحصربفرد جمهوری اسلامی ایران در جهان بهعنوان مؤثرترین کشور در خط اول مبارزه با موادمخدر مورد تأیید و اذعان مجامع بینالمللی قرار میگیرد؛ لیکن ماحصل این تمجید و تقدیرهای بینالمللی موجب اقدام عملی جامعه جهانی به منظور تقویت، توسعه و ارتقای فنی و تجهیزاتی نیروهای مقابلهای ایران برای مبارزه اثربخش با مافیای جهانی و شبکههای کاملاً مجهز بینالمللی قاچاق و ترانزیت موادمخدر در منطقه نشده است.»
دبیر کل ستاد با اشاره به نقش ۸۵ درصدی سازمانهای مردمنهاد در اقدامات پیشگیری، درمان و کاهش آسیب، از افتتاح مرکز ملی مطالعات اعتیاد به عنوان مرکز منطقهای ظرفیتسازی در زمینه پژوهش و درمان اختلالات ناشی از سوءمصرف موادمخدر در روزهای پایانی سال گذشته خبر داد.
اخلال در مبارزه با موادمخدر بهواسطه تحریمها
محسن بهاروند، معاون امور حقوقی و بینالملل وزیر امور خارجه هم در این نشست با اشاره به اقدامات چشمگیر ایران در عرصه مبارزه با موادمخدر و تحمل هزینههای متعدد مادی و معنوی و اجرای پروژههای گوناگون افزود: «رکورد کشف بیش از ۹۵۰ تن انواع موادمخدر در سال گذشته و همچنین صرف چند صد میلیون دلار در دو حوزه مقابله با عرضه و کاهش تقاضا از جمله اقداماتی است که اراده پاسخ برای تحقق هدف دستیابی به جهانی عاری از مواد مخدر را نشان میدهد.»
بنا به تأکید معاون وزیر امور خارجه موادمخدر معضلی نیست که یک کشور به تنهایی قادر به حل و فصل آن باشد و نیز هیچ کسی نمیتواند خود را از گزند آن مصون بداند.
به گفته وی رژیم بینالمللی کنترل مواد مخدر، مبتنی بر اجرای کنوانسیونهای سهگانه بینالمللی موادمخدر به منظور کاهش سوءمصرف و تقاضای موادمخدر، مقابله با قاچاق مواد مخدر و جلوگیری از انحراف مواد تحت کنترل به شبکههای غیرقانونی است.
بهاروند با اشاره به رویکردها و گرایشهایی که با بهانههای گوناگون به دنبال قانونیسازی و جرمزدایی از معضل موادمخدر هستند، افزود: «کارگزاریهای تخصصی در حوزه بشردوستانه در برنامهها و طرحهای خود نیازمند حمایت مالی جامعه بینالمللی و کشورهای کمکدهنده هستند و در اینباره روند اجرای بخش مهمی از برنامههای دفتر تهران به دلیل نقصان منابع مالی مورد نیاز و کاهش مشارکت کشورهای کمکدهنده با چالش و کندی مواجهه شدهاست.»
بنا به تأکید معاون امور حقوقی و بینالملل وزیر امور خارجه، دیپلماسی بینالمللی مبتنی بر همکاری و اراده مشترک برای حل معضلات و مشکلات منطقهای و جهانی است و این در حالی است که اعمال تحریمهای غیر قانونی و اقدامات قهری یک جانبه، مانع اجرای همکاریهای بینالمللی به ویژه در عرصه مبارزه با مواد مخدر شدهاست.
در حالی که اراده جمهوری اسلامی ایران برای مبارزه با موادمخدر، بر لزوم پرهیز از سیاسیسازی و یکجانبهگرایی و توجه به همکاریهای بینالمللی است، عدم اجرای همکاریها و به ویژه تأمین تجهیزات مورد نیاز در حوزه مدیریت مرزها و مقابله با عرضه موادمخدر که به دلیل این تحریم غیر قابل دستیابی است، امر مبارزه را به نحوی با اختلال مواجه میکند که دیگر کشورها در حوزه بازار از پیامدهای آن مصون نخواهند ماند و مسئولیت عواقب این امر در ایجاد خلل در مبارزه بینالمللی با موادمخدر، بر دوش آنانی است که این قواعد غیر قانونی را با اعمال فشار بر جامعه بینالمللی تحمیل میکند.