سرویس بین الملل جوان آنلاین: در حالی که این هفته متخصصان آژانس به تهران سفر خواهند کرد، دو طرف دو دستور کار متفاوت روی میز دارند. آژانس بینالمللی انرژی خواستار توضیح ایران درباره ردیابی ذرات اورانیوم طبیعی با منشأ فعالیت انسانی در تورقوزآباد شده، در حالی که ایران خواستار روشن شدن ورود یکی از بازرسان آژانس به تأسیسات نطنز با «نیترات انفجاری» است.
روز پنج شنبه شورای حکام آژانس بینالمللی انرژی اتمی شاهد برگزاری جلسه این شورا درباره ایران بود؛ جلسهای که در آن کرنل فروتای آرژانتینی، مدیرکل موقت آژانس بعد از مرگ مشکوک یوکیو آمانو، یک بار دیگر در آن بحث ردیابی ذرات اورانیوم طبیعی با منشأ فعالیت انسانی در تورقوزآباد را مطرح کرد و البته از ایران خواست به طور کامل با آژانس بینالمللی انرژی اتمی همکاری کند. وی گفته است: همانطور که در تاریخ هفتم نوامبر به استحضار شورای حکام رساندم، ذرات اورانیوم طبیعی با منشأ انسانی در یک مکان اعلام نشده به آژانس در ایران یافت شده است. فروتا با بیان اینکه «ما از آن زمان به تعاملات خود با ایران ادامه دادهایم» ادعا کرد:، اما اطلاعات بیشتری دریافت نکردهایم و این مسئله حل نشده باقی مانده است. مدیرکل موقت آژانس افزود: «الزامی است که ایران سریعاً برای حل این مسئله با آژانس همکاری کند. من از ایران میخواهم که همکاری کامل و بجایی با آژانس بینالمللی انرژی اتمی در اجرای توافق جامع پادمان و پروتکل الحاقی داشته باشد.»بحثی که مدیرکل آژانس مطرح کرد باعث شد «جکی وولکات، نماینده امریکا در آژانس در بیانیهای بگوید که مواد هستهای اعلام نشده در ایران بسیار نگرانکننده است و اینکه ایران به مدت نزدیک به یکسال به میزان کافی به این موضوع نپرداخته، کاملاً غیرقابل قبول است. وی افزود: «شورای حکام باید بداند که آیا ایران تمام مواد، سایتها و فعالیتهای هستهای خود را اعلام کرده یا به پنهان کردن فعالیتهای حساس هستهای از آژانس ادامه میدهد.»
احتمال بازگشت «پیامدی»؟
مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی بعد از نشست روز پنج شنبه هرچند گفت که «این سازمان برای نظارت و راستیآزمایی فعالیتهای هستهای، همکاری فعال و مثبتی با ایران دارد»، ولی از ایران خواست که در جریان سفر این هفته متخصصان آژانس به ایران، درخصوص یافته شدن اورانیوم طبیعی با منشأ انسانی شفافسازی کند. فروتا همچنین درباره آنچه او همکاری به موقع از سوی ایران نامید هم توضیح داد: این عبارتی تازه نیست، بلکه پیش از این در پایان آگوست در گزارش ما به شورای حکام مطرح شد و از آن زمان ما بر این موضوع تأکید کردهایم که فرصت محدود است و به اشکال مختلف ایران را تشویق کردهایم که در مورد موضوعات مطروحه توضیحات ارائه کند. مدیرکل موقت آژانس در پاسخ به این سؤال که آیا احتمال بازگشایی پرونده موسوم به «ابعاد احتمالی نظامی»
(possible military dimension) وجود دارد یا نه، عنوان کرد که این موضوعی مربوط به شورای حکام آژانس است و او در این باره گمانهزنی نمیکند. وی افزود: «این مسئلهای مربوط به اجرای ساز و کارهای پادمانی در کشورهای عضو است و اختیار آن با شورای حکام است. شورای حکام اختیار قضاوت در خصوص وضعیت اجرای ساز و کارهای پادمانی در یک کشور عضو را دارد.» وی درباره ادعای کشف مواد هستهای در تورغوزآباد هم گفت: «لازم است که بین نقش آژانس در اجرای برجام و موضوع مشخصی که من به شورای حکام ارائه کردم که مربوط به اجرای توافقنامه پادمانی است، تفکیک قائل شویم. موضوعی که به اطلاع شورای حکام رساندهام، مربوط به مسئله «کامل بودن» بیانیههای ایران است.»
امریکا منزوی ماند
با وجود توپ پر مدیرکل آژانس که زمینهای فراهم کرد تا نماینده امریکا در نشست شورای حکام مقابل ایران موضعگیری کند، «میخائیل اولیانوف»، نماینده دائم روسیه در سازمانهای بینالمللی مستقر در وین و آژانس بینالمللی انرژی اتمی مشاهداتش از جلسه شورای حکام آژانس بینالمللی انرژی اتمی درباره ایران را در حساب توئیتری خود اینگونه بیان کرد: «در جلسه شورای حکام آژانس بینالمللی انرژی اتمی مباحثات سختی درباره ایران برقرار بود. سه مشاهده اصلی من اینها بودند: ۱- عده زیادی از سیاست امریکا در قبال برجام ابراز تأسف کردند؛ ۲- سخنرانانی که شمارشان حتی بیشتر [از دسته اول]بود از کاهش تعهدات هستهای از سوی ایران ابراز نگرانی کردند و ۳- تقریباً همه بر پایبندی کامل به برجام تأکید کردند و امریکا کماکان منزوی ماند.» همزمان، قرار است در سفر هفته جاری متخصصان آژانس به ایران، درباره ردگیری مواد انفجاری هنگام حضور یک نماینده زن آژانس در تأسیسات نظنز نیز بین دو طرف مذاکره انجام شود. مدیرکل آژانس روز پنج شنبه در پاسخ به سؤال خبرنگاری درباره اخراج بازرس آژانس از ایران مدعی شد که استدلال ایران را در ایران رابطه نمیپذیرد. روز ۲۸ اکتبر، دستگاههای امنیتی ردگیر (دیتکتور) ایران هنگام بازرسی گروهی از بازرسان آژانس بینالمللی انرژی اتمی از تأسیسات غنیسازی نطنز، هشدارهایی درباره وجود مواد خطرناک یا آلوده همراه یک بازرس زن آژانس صادر کردند. کاظم غریبآبادی، نماینده ایران در مقر آژانس بینالمللی انرژی اتمی در وین و سازمان انرژی اتمی ایران گفتهاند که در حین انجام فرآیند بازرسی معمول، آلارم دستگاه تشخیص روی یک فرد معین روشن شد که تیم امنیتی این فرآیند را مجدداً چند بار تکرار کرد و نتایج، هر بار برای یکی از بازرسان یکسان بود.