سرويس اقتصادی جوان آنلاين: اگر‌چه هر ساله با نزدیک شدن به ژانویه و آخر سال اخباری همچون افزایش تقاضا برای سفر‌های خارجی یا شایعه بی‌مورد تأمین عیدی کارمندان از محل افزایش نرخ ارز بهانه‌ای برای نوسانات ارزی ایجاد می‌کند، اما پنج عامل جدی برای آرام بودن بازار ارز تا پایان سال وجود دارد که اگر عامل جدید و جدی‌ای به بازار تحمیل نشود؛ به نظر نوسانات ارزی در ماه‌های پیش‌رو به مراتب کمتر از سال‌های قبل خواهد بود و به این ترتیب دولت توانسته است کسری بودجه خود را بدون آنکه بر بازار ارز دخالت قیمتی داشته باشد، مدیریت کند.
رصد دائمی و توجه بانک مرکزی به تقاضای فیزیکی در بازار، ارزآوری از محل صادرات بنزین در بازار‌های منطقه‌ای، گشایش همکاری‌های تجاری که بزودی رسانه‌ای خواهد شد، بازگشت ارزهای خانگی به بازار و انتخابات مجلس از عوامل اقتصادی و غیراقتصادی مؤثر و مثبت در ثبات بازار ارز است.
طبق اطلاعاتی که خبرنگار جوان کسب کرده است به زودی همکاری‌های اقتصادی جدی و خطوط اعتباری برای خرید کالا‌های اساسی و تولیدی که به بهانه تحریم نمی‌تواند مانع از تجارت آن‌ها شد، گسترش می‌یابد و به مراتب نسبت به شروع تحریم‌ها و حتی چند ماه اخیر فشار‌ها بر بخش واقعی اقتصاد کمتر شده و از سوی دیگر مانع شکل‌گیری انتظارات تورمی خواهد شد. خط اعتباری ۵ میلیارد دلاری بین روسیه و ایران از جمله این موارد است، ولی در هفته اخیر منتظر اخبار جدیدتری هم باید بود.
ارزآوری ۵ میلیارد دلاری از محل صادرات بنزین
اما سومین عامل بعد از رصد مناسب بانک مرکزی در بازار خرده‌فروشی و تخصیص به موقع خدمات ارزی به متقاضیان و همکاری‌های جدید تجاری امکان صادرات بیشتر بنزین از محل کاهش اسراف بنزین است.
سخنگوی اتحادیه صادرکنندگان فرآورده‌های نفتی در‌این‌باره با اشاره به کنترل مصرف داخلی و کاهش قاچاق با واقعی شدن قیمت بنزین گفت: «ایران می‌تواند از محل صادرات بنزین سالانه ۵ میلیارد دلار ارزآوری داشته باشد که معادل صادرات روزانه ۳۰۰ هزار بشکه نفت است.»
سید‌حمید حسینی در گفتگو با ایرنا با بیان اینکه ظرفیت تولید بنزین ایران در شرایط فعلی، ۱۱۵ میلیون لیتر در روز است، ادامه داد: «پیش‌بینی می‌شود بعد از سهمیه‌بندی، روزانه حدود ۶۰ میلیون لیتر بنزین سهمیه‌ای و ۲۰ تا ۲۵ میلیون لیتر بنزین آزاد در کشور مصرف شود و بر این اساس مصرف کشور به ۸۵ میلیون لیتر کاهش پیدا می‌کند که پتانسیل صادرات ۳۰ میلیون لیتر بنزین را در روز فراهم خواهد کرد.»
حسینی افزود: «۳۰ میلیون لیتر بنزین معادل ۱۹۳ هزار بشکه بنزین است که ارزش آن ۱۴ تا ۱۵ میلیون دلار خواهد بود و صادرات آن می‌تواند سالانه ۵ میلیارد دلار ارزآوری به کشور به همراه آورد.»
وی با اشاره به اینکه ۵ میلیارد دلار معادل صادرات ۱۰۰ میلیون بشکه نفت ۵۰ دلاری است، تأکید کرد: «در واقع ارزآوری صادرات بنزین معادل صادرات روزانه ۳۰۰ هزار بشکه نفت خام خواهد بود.»
سخنگوی اتحادیه صادرکنندگان فرآورده‌های نفتی ادامه داد: «با توجه به شرایط ارزی و نیاز کشور، صادرات بنزین می‌تواند کمک‌کننده باشد.»
وی علت اینکه این فضای فراهم شده را کنترل مصرف داخل و کاهش حاشیه سود قاچاق بعد از واقعی شدن قیمت بنزین دانست و گفت: «زمانی که قیمت بنزین در داخل به ۳۰ سنت در هر لیتر می‌رسد عملاً قیمت‌ها به قیمت‌های منطقه نزدیک می‌شود و قاچاق برای قاچاقچیان پرهزینه و غیراقتصادی خواهد بود.»
حسینی افزود: «در دو ماه گذشته صادرات فرآورده‌های نفتی به بورس انرژی واگذار شده و در این مدت هر چه بنزین عرضه شده، از سوی مشتریان خریداری شده است.»
وی به بنزین با‌کیفیت ایرانی اشاره کرد و ادامه داد: «اقلیم کردستان، افغانستان، ارمنستان، پاکستان و کشور‌های آفریقایی خریدار بنزین ایران هستند و عراق نیز آمادگی دارد بنزین با کیفیت ایرانی را خریداری کند.» به گفته سخنگوی اتحادیه صادرکنندگان فرآورده‌های نفتی، اگر دولت آمادگی داشته باشد، عراق خواهان آن است که خارج از مناقصه بنزین ایران را خریداری کند.
وی با بیان اینکه اکنون علاوه بر بخش خصوصی داخلی، خریداران خارجی نیز به بورس انرژی برای خرید بنزین مراجعه می‌کنند، تأکید کرد: «عراق به‌تن‌هایی می‌تواند کل مازاد بنزینی که از محل سهمیه‌بندی آزاد می‌شود را بخرد.»
حجم ارزهای خانگی رو به کاهش است.
اما چهارمین عامل را می‌توان کاهش بازدهی سود دلار‌های خانگی و ترجیح فروش ارزهای خانگی و ورود آن‌ها به بازار‌ها دانست.
در این باره نیز عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس، با مثبت ارزیابی کردن روند ساماندهی بازار ارز گفت: «با اقدامات بانک مرکزی کاهش حجم ارزهای خانگی نیز رخ داده است.»
حمیده زرآبادی در گفتگو با سایت خبری بانک مرکزی با اشاره به عملکرد بانک مرکزی در حوزه ساماندهی بازار ارز اظهار داشت: «بانک مرکزی سیاست‌های مناسبی را در خصوص ساماندهی و ثبات نرخ ارز اتخاذ کرده است.»
وی با بیان اینکه داشتن سقف و محدود ساختن برداشت از کارت‌های بانکی نخستین اقدام در مسیر ساماندهی ارزی بوده است، افزود: «موضوع دیگری که از تلاطم‌های ارزی کاست بحث تجمیع کارت‌های بانکی بود.»
زرآبادی با تأکید بر اینکه موضوع دیگری که توانست نوسانات ارزی را به حداقل برساند بحث جابه‌جایی پول و واریز آن روز بعد به حساب افراد بود، تصریح کرد: «این اقدامات توانست جلوی خرید و فروش ارز مجازی و غیر‌واقعی که پولی در این میان جابه‌جا نمی‌شود را بگیرد.»
عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس با بیان اینکه نرخ ارز در آبان سال گذشته به ۲۰ هزار تومان هم رسید، گفت: «در اوج تلاطم‌های ارزی خرید و فروش‌های غیر‌واقعی بر نابسامانی‌ها افزود.»
وی با بیان اینکه جو روانی حاصل از خرید و فروش‌های کاذب با اقدامات به موقع بانک مرکزی از بین رفته است، افزود: «این حجم از معاملات غیر‌رسمی که فقط روی کاغذ نوشته می‌شود و هیچ ظهور و بروزی در واقعیت ندارد، خوشبختانه اکنون از بین رفته و در نهایت ثبات ارزی رخ داده است.»
این نماینده مردم در مجلس دهم با تأکید بر اینکه سرو ساماندهی به بحث‌های صادراتی و بیمه‌ای نیز از کار‌هایی بوده که در روند کاهش و تثبیت نرخ ارز مؤثر بوده است، افزود: «در پی انجام این نوع اقدامات ارزهای خانگی نیز وارد بازار شده و تعادلی در نرخ‌ها در نتیجه آن ایجاد شد.»
زرآبادی ادامه داد: «باید برنامه‌مداری در بحث نرخ ارز داشته باشیم تا با اتفاقات هیجانی و رشد تقاضا در آینده نیز ثبات ارزی دچار تزلزل نشود.»
عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس شورای اسلامی یادآور شد: «اکنون تقاضا روند کاهشی داشته و کنترل شده، از این رو باید با برنامه‌ریزی بلند‌مدت و سیاست‌گذاری صحیح روند کنونی ادامه یابد.»
پنجمین و آخرین عامل را نیز می‌توان در چارچوب اقتصاد سیاسی و لزوم آرامش اقتصاد برای برگزاری انتخابات جذاب‌تر ارزیابی کرد که از این رو پیش‌بینی می‌شود این عامل نیز به‌عنوان یکی از عوامل پنج‌گانه مؤثر در بازار ارز نقش‌آفرینی مثبت خود را ایفا کند.
