سرويس اقتصادی جوان آنلاين: هنوز خاطره تلخ صفهای طولانی که از اواخر سال ۹۷ و اوایل امسال برای تهیه گوشت گرم وارداتی با ارز ۴۲۰۰ تومانی ایجاد شده بود، فراموش نشده است، براساس اطلاعات بودجه خانوار مرکز آمار ایران، هر خانوار ایرانی در سال ۹۷ به طور متوسط ۲۴ کیلوگرم گوشت دام مصرف کرده، این در حالی است که متوسط مصرف خانوارهای محروم تنها یک کیلوگرم در سال تخمین زده شده است.
سال گذشته افزایش نرخ ارز و تصمیم دولت به تخصیص ارز دولتی برای واردات کالاهای اساسی و مصرفی مردم موجب شد ۱۸ میلیارد دلار ارز دولتی به جیب سودجویان برود و مردم روزانه در صفهای طولانی برای خرید گوشت دولتی معطل بمانند و رسانههای خارجی و معاند نیز به شدت از این اتفاقات بهره سیاسی بردند.
اکنون نزدیک به ۵/۱ سال از اجرای این سیاست میگذرد و بسیاری از تریبونداران این سیاست دولت را همچنان نقد میکنند.
متأسفانه بهدلیل عدم رعایت برخی الزامات قیمت ارز در سال ۹۷ با جهشهای بزرگی مواجه شد. در ابتدای اجرای این سیاست دولت تضمین کرد که تمام نیازها و حتی تأمین ارز واردات کالاهای مصرفی مانند خودرو را با استفاده از ارز ۴۲۰۰ تومانی پوشش خواهد داد، اما پس از گذشت چند ماه و عدم ورود کالاها به کشور ایرادات تصمیم دولت آشکار شد. بازار کالاهای موردنیاز مردم در ۱۸ ماه اخیر بهشدت تحت تأثیر نرخ ارز بوده و حتی با کاهش نرخ ارز در مورد بسیاری از کالاهای مصرفی شاهد کاهش همتراز قیمتها نبودهایم. به طوری که اخیراً رئیس سازمان تعزیرات از غیرواقعی بودن قیمت کالاها خبر داد و از عدم کاهش قیمتها پس از ثبات و کاهش نرخ ارز گله کرد.
در سبد مصرف روزانه مردم، دو کالای گوشت و برنج بیش از سایر کالاها نمود دارد. اطلاعات موجود در مرکز جمعیتِ معاونت طرحهای آماری مرکز آمار که وظیفه تدوین طرح هزینه درآمد خانوار حکایت دارد.
هر خانوار ایرانی ۲ کیلو گوشت مصرف کردهاند
برآورد متوسط مصرف توسط خانوارهای معمولی ساکن شهرها و روستاهای کشور در طرح مهم هزینه درآمد که بههمت مرکز آمار تهیه شده نشان میدهد در سال ۹۶ میزان مصرف گوشت دام در یک خانوار شهری ۱۰۳ /۲۶ کیلوگرم و در خانوار روستایی ۶۶۴/ ۲۹ کیلوگرم بوده است.
برآورد متوسط مصرف خانوارهای ساکن شهرها و روستاهای کشور در طرح هزینه درآمد مرکز آمار نشان میدهد در سال ۹۷ متوسط میزان مصرف گوشت دام در یک خانوار شهری ۸۱۶ /۲۱ کیلوگرم و در خانوار روستایی ۲۷۸/ ۲۴ کیلوگرم بوده است. با مقایسه این دو آمار میزان مصرف گوشت در خانوار شهری ۳/ ۴ و در خانوار روستایی ۳/ ۵ کیلوگرم کاهش یافته است. با توجه به آمارهای ارائه شده هر خانوار ایرانی طی سال ۱۳۹۷ به طور متوسط در ماه حدود دو کیلوگرم گوشت دام مصرف کرده است. لازم به ذکر است، این آمار شامل میانگین مصرف تمامی دهکهای جامعه بوده، اما میزان مصرف در دهکهای محرومتر جامعه بسیار پایینتر از این مقدار است. در محرومترین دهک، میزان مصرف گوشت در سال به یک کیلوگرم میرسد که اختلاف بالایی با میانگین کل جامعه داشته است.
بر این اساس چهار گروه پرهزینه جامعه به ترتیب ۲۵ کیلو، ۴۵ کیلو، ۶۷ کیلو، ۹۳ کیلو گرم انواع گوشت دام بوده است. بررسیهای عمومی آمارهای تولیدی مرکز آمار ایران نشان میدهد در حال حاضر مواردی مثل کف میزان مصرف کالاهای اساسی در سال ۹۷، میزان تولید این کالاها با محوریت گوشت (دفتر کشاورزی معاونت طرحهایی آماری)، میزان واردات کالاهای مذکور و همچنین شاخص قیمت مصرفکننده به صورت ماهانه تولید میشود، این در حالی است که بررسی این آمارها برای سال ۹۸ ضرورتی غیرقابل کتمان است. هر چند برای دسترسی به طرح بودجه خانوار در سال ۹۸ باید تا پایان سال منتظر ماند، اما با توجه به احتمال تغییر سیاست ارزی دولت در سال ۹۹ لازم است یک گزارش تحلیلی دقیق از میزان مصرف خانوارها از کالاهای اساسی تولید، تخمین و در اختیار سیاستگذار قرار گیرد.
میزان مصرف برنج هم در خانوار شهری و روستایی کاهش یافت
همچنین در سال ۹۶ میزان مصرف برنج در یک خانوار شهری ۸۵۸ /۱۱۹ کیلوگرم و در خانوار روستایی ۰۸۵ /۱۱۴ کیلوگرم بوده است. این در حالی است که در سال ۹۷ میزان مصرف برنج در یک خانوار شهری ۲۹۱ /۱۰۲ کیلوگرم و در خانوار روستایی ۱۳۱ /۱۱۱ کیلوگرم بوده است، به این ترتیب میزان مصرف برنج در خانوار شهری بهصورت تقریبی ۵ /۱۷ کیلوگرم کاهش یافته است.