هر سال تعداد افراد و مؤسساتی که بهصورت برنامهریزی شده از استرس انتخاب رشته کنکوریها سوءاستفاده میکنند، بیشتر میشود. حال آنکه فعالیت بسیاری از آنها جنبه کلاهبرداری داشته و قابل پیگرد کیفری است.
در تعریف کلاهبرداری، شخص کلاهبردار به گونهای رفتار میکند که صاحب مال فریبخورده با رضایت و میل مال را در اختیار کلاهبردار قرار میدهد، ولی بیاعتنایی به شیادی این مافیا هر سال آنها را وقیحتر و جسورتر کرده است.
اکثر مؤسسات کنکور و افرادی که خود را در این زمینه متخصص معرفی میکنند، در اینستاگرام صفحات پررنگ و لعابی دارند؛ یکی از این صفحات که بهراحتی وعده کسب رتبه زیر هزار هم داده و تعداد زیادی فیلم انتخاب رشته آپلود کرده که فقط چند ثانیه اول آن قابل دسترس است! فیلمهایی که مدعی فرستادن بسیاری از کنکوریهای رتبه پایین به بهترین دانشگاههاست! برای انتخاب رشته هم باید از قبل رزرو کرد، آن هم دقیقهای ۱۰۰ هزار تومان!
ضمن اینکه جستوجوی هشتگ انتخابرشته در اینستاگرام هم لیستی از پرتبلیغترین مؤسسههای کنکور را برایمان ردیف میکند. یکی از این مؤسسات ۸۰۰ هزار تومان برای مشاوره و انتخابرشته حضوری و ۴۰۰ هزار تومان برای انتخابرشته غیرحضوری، برای داوطلبان در نظر گرفته است. تازه در صورتی که با برندهای حوزه مؤسسات آموزشی آشنا باشید و با تبلیغات آنها ارتباط بگیرید، در نتیجه احتمالاً به چند اسم برمیخورید که به قول فعالان این حوزه شاخهای آموزش خصوصی و کنکور هستند. یکی از معلمان و اساتید شناختهشده در این حوزه در بخش توضیحات اینستاگرامش رسماً اعلام کرده که «ظرفیت ما برای انتخابرشته حضوری پر شده است و باید نگاه کنم ببینم امکان ثبتنام وجود دارد یا خیر!» در پاسخ به علاقهمندان هم توضیح داده که «پروسه به این صورت است که انتخابرشته در دو روز مجزا انجام میشود. یک پک خدمت به شما ارسال میکنیم که معرفی رشتهها و همایشها در آن وجود دارد و در صورت شرکت در همایش در اولویت خواهید بود.»
داوطلب هم میتواند با خانوادهاش مراجعه کند، البته یکسری فرم هم هست که باید در مؤسسه آموزشی تکمیل و تحویل شود. «وقتی وارد مجموعه شدید ابتدا فرم را به اتاق شماره یک تحویل میدهید تا چک شود و درباره رشتهها و دانشگاهها به شما اطلاعات میدهند.» سپس استاد موردنظر حدود ۴۵ دقیقه تا یک ساعت انتخابرشته را انجام میدهد و بعد از آن هم یکسری کارهای اداری در مؤسسه انجام میشود. مثلاً یکی از همکاران انتخابهای استاد را برای داوطلب میخواند و مینویسد، اگر سؤالی بود پاسخ میدهد و تمام. هزینه انتخابرشته حضوری آزاد و سراسری با هم ۳ میلیون تومان است!
مؤسسه دیگری هم هست که از داوطلبان آزمون شخصیتشناسی و روانشناسی میگیرد. مشاور هم با توجه به اطلاعاتی که از این آزمون به دست میآورد، ۱۵۰ رشتهمحل برای فرد انتخاب میکند و در نهایت مشاور بدون حضور داوطلب کنترل نهایی را با کمیته اساتید مؤسسه انجام میدهد و بعد از تأییدشان انتخابرشته فرد انجام میشود. این پروسه هم ۲ میلیون تومان برای هر داوطلب آب میخورد.
تنها راهحل برای خلاصشدن از این سیستم شیادگونه آگاهی خانوادههاست؛ آگاهی از اینکه انتخاب رشته هیچ تخصصی نمیخواهد و انبوهی از کسانی که سالهای گذشته با پرکردن جیب مافیای آموزشی در مراکز سطح پایین پذیرش شدند، یکی از چندین گواه این ادعاست.