سرويس اقتصادی جوان آنلاين: پس از افزایش قیمت شیر‌خام و فرآورده‌های لبنی در هفته‌های اخیر و هشدار کارشناسان صنعت غذا مبنی بر کاهش مصرف شیر در کشور، وزارت صمت طی توافقی با کارخانجات لبنی طرحی را پیش‌بینی کرده که براساس آن قرار است، برخی اقلام لبنی ارزان با بسته‌بندی خاص در سراسر کشور عرضه شود.
بعد از تنظیم بازار خودرو، این‌بار نوبت به تنظیم بازار شیر و فرآورده‌های لبنی رسیده است. براساس سبد غذایی پیشنهادی برای افراد ۱۸ تا ۵۰ سال از سوی وزارت بهداشت کشور، هر فرد باید ماهانه ۸ لیتر شیر، ۳کیلوگرم ماست و حدود ۵۰۰ گرم پنیر مصرف کند. این مقدار مطلوبی است، اما در طول چند سال گذشته مصرف شیر و لبنیات به شکل محسوسی تا ۲۵ درصد کاهش یافته و با توجه به نقش بی‌بدیل و بدون جانشینی که شیر در تغذیه انسان دارد از این نظر یک کمبود فاحشی در وضعیت غذایی ما ایجاد شده است. به عبارت دیگر، سرانه مصرف شیر در ایران پایین‌تر از استاندارد جهانی است و افزایش چند باره قیمت‌ها در طول یک سال، به بروز بحران در این بخش دامن می‌زند.
در دو سال اخیر قیمت شیر و لبنیات سالانه سه تا چهار بار گران شد و کارخانجات لبنی به بهانه افزایش قیمت مواد‌اولیه، بسته‌بندی و دستمزد کارگر قیمت را با مجوز سازمان حمایت گران کردند. امسال نیز طی سه هفته گذشته به‌رغم افزایش جزیی قیمت شیر‌خام، قیمت شیر و لبنیات را دو تا سه برابر گران کردند. این اقدام کارخانجات با انتقاد شدید مجلس و کارشناسان صنعت غذا مواجه شد. از این رو وزارت صمت اخیراً تصمیم گرفته با ساز‌و‌کار جدید وارد تنظیم بازار شیر و لبنیات شود و در ادامه سیاست‌های سابق که شیر مشمعی با قیمت ارزان و یارانه‌ای در میادین میوه و تره‌بار عرضه می‌شد، این‌بار نیز تعدادی از اقلام لبنی با قیمت ارزان‌تر در اختیار مصرف‌کنندگان قرار گیرد.
رضا باکری، رئیس انجمن صنایع لبنی در گفتگو با «جوان» در این خصوص گفت: برند‌های معروف و غیر‌معروف لبنی در توافقی که با وزارت صمت داشته‌اند، قول همکاری دادند و قرار است این محصولات با‌کیفیت خوب در اختیار مصرف‌کنندگان قرار گیرد. وی در پاسخ به جوان در خصوص اینکه ممکن است سایر محصولات با افت قیمت مواجه شوند و اگر واقعاً امکان ارزانفروشی بود، پس چرا قیمت‌ها افزایش یافت، افزود: کارخانجات با محاسبه هزینه‌های جدید بسته‌بندی تمام فاکتور‌ها را در نظر گرفتند تا قیمت تمام شده تولید گران نشود. قطعاً برای جبران هزینه‌ها، در سایر محصولات لبنی این تفاوت قیمت جبران خواهد شد. البته سایر کارخانجات لبنی در خصوص نحوه پیاده‌سازی این طرح معتقدند اگر هماهنگی در تمامی کارخانجات صورت گیرد و قیمت‌ها رقابتی نشود، قطعاً به نفع تولیدکنندگان و مصرف‌کنندگان خواهد بود. به گفته یکی از تولیدکنندگان، در گذشته در طرح فروش شیر‌های مشمعی، برخی از کارخانجات با قیمت کمتری عرضه می‌کردند و این امر موجب به هم ریختگی بازار می‌شد.
همچنین قائم مقام وزیر صمت در امور بازرگانی نیز با اشاره به چهار محور کاری خود در سمت قائم مقامی وزیر بیان کرد: تنظیم بازار، توسعه صادرات، توانمندسازی و به‌روزرسانی شبکه‌های توزیع و تقویت زیرساختهای تجاری را برای این مسئولیت پیش‌بینی کرده‌ام و چهار اولویت است.
حسین مدرس خیابانی با اشاره به تنظیم بازار بیان کرد: کنترل و نظارت مستمر بر بازار توزیع و عرضه کالا‌ها ضرورت دارد و سازمان حمایت از مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان و حوزه بازرسی اتاق اصناف در این حوزه کار می‌کنند که باید تقویت شوند و تأمین منابع آن‌ها از محل وصول جرایم تعزیراتی یا سایر منابع باید احیا شود.
ضرورت هدفمند کردن بازرسی‌های بازار
مدرس خیابانی با اشاره به ضرورت فعال شدن بازرسان افتخاری و مردمی افزود: ستاد انصار در حوزه بازرسی و نظارت در دهه ۷۰ فعال بود و در حال حاضر با وجود بیش از ۳ میلیون واحد صنفی علاوه بر به میدان آوردن بازرسان صنفی به کمک بازرسان مردمی و افتخاری و هدفمند کردن بازرسی‌ها نیاز داریم.
قائم‌مقام وزیر صمت در امور بازرگانی در خصوص مداخله قیمتی دولت در حوزه بازار نیز گفت: نگاهمان در مداخله قیمتی نگاهی حداقلی است، ولی در قیمت‌گذاری ۲۱ قلم کالایی که ارز ۴۲۰۰ تومانی می‌گیرند باید ورود کنیم، چراکه قیمت باید تثبیتی باشد. همچنین در حوزه ارائه خدمات انحصاری مانند خدمات پست و هواپیمایی، مدرسه و... نیز سازمان حمایت ورود می‌کند.
مدرس خیابانی ادامه داد: خارج از این دو بخش کالایی، برای برخی کالا‌ها که سایر ابزار‌های تنظیم بازار نتوانسته قیمت آن‌ها را تنظیم کند، مجبوریم دامنه قابل‌قبول قیمتی تعیین کنیم.
طراحی سامانه‌ای برای رصد قیمتی یکصد قلم کالای موردنیاز مردم
قائم‌مقام وزیر صمت در امور بازرگانی با بیان اینکه سامانه‌ای الکترونیک برای رصد یکصد قلم کالای ضروری و پرمصرف مردم در حال طراحی است، گفت: تلاش می‌کنیم که این سامانه به صورت اپلیکیشن در دسترس عموم مردم قرار بگیرد و قیمت عرف کالا را به صورت هفتگی با دامنه قیمت (کمینه و بیشینه قیمت) و مقایسه با قیمت عرف همراه با اطلاعات لازم در اختیار مردم قرار دهد، البته باید به‌گونه‌ای منتشر شود تا اعتماد را در بازار به وجود آورد.
قائم مقام وزیر صمت در امور بازرگانی در خصوص طرحی برای تنظیم بازار مواد لبنی گفت: در مرحله اول می‌خواهیم مثلاً قیمت سه قلم ماده لبنی پرمصرف را استاندارد‌سازی کنیم و در بسته‌بندی خاص با قیمت کمتر به شبکه‌های توزیع خاص برای عرضه بدهیم و پس از آن یک آزادی عمل بیشتری برای این عرضه به کارخانه‌های لبنی بدهیم.
مدرس خیابانی با تأکید بر این نکته که در تنظیم بازار، جریان تولید نباید متوقف یا حتی کند شود، افزود: هر واحد تولیدی باید با همان ظرفیتی که دارد بدون وقفه کار کند و اگر خیالمان از تولید راحت باشد، می‌توانیم تنظیم بازار را هم به خوبی انجام دهیم.
وی با تأکید بر اهمیت توسعه صادرات برای ارزآوری گفت: براساس فرمایشات مقام معظم رهبری، حوزه تولید باید درون‌زا و برون‌نگر باشد و این مهم را در دستور کار داریم.
قائم‌مقام وزیر صمت در امور بازرگانی با تأکید بر استفاده از ظرفیت‌های خالی واحد‌های صنعتی و تولیدی در این شرایط بیان کرد: این ظرفیت خالی می‌تواند به سمت صادرات برود و اشتغال پایدار در کشور حفظ شود. علاوه بر این صادرات با استفاده از ظرفیت خالی تولید منجر به کاهش قیمت تمام شده و در واقع عین تنظیم بازار است.
وی با تأکید بر اهمیت حمل‌و‌نقل (ریلی و دریایی و هوایی) در موضوع زیرساختهای تجاری اضافه کرد: موضوعات لجستیکی و توزیع متوازن استفاده از بنادر جنوبی را نیز در دستور کار داریم و می‌خواهیم از ظرفیت‌های بندر چابهار و بندر انزلی استفاده کنیم. این دو بندر حجم مبادلات تجاری کمتری دارند و همه تمرکز برای ورود کالا نباید فقط در چند بندر جنوبی باشد.
