سرویس اقتصادی جوان آنلاین: با وجود مخالفت اروپا با ضربالاجل ۶۰ روزه جمهوری اسلامی ایران به اتحادیه اروپا برای عمل به تعهدات برجامی، اروپاییها بهجای عمل به تعهدات خود به هند و چین امید بستهاند تا با خرید نفت ایران، از سوی این کشورها اوضاع بدتر از شرایط فعلی نشود.
به گزارش «جوان»، اروپاییها بلافاصله با خروج امریکا از برجام خرید نفت از ایران را متوقف کردند که همین موضوع موجب کاهش ۶۰۰ تا ۸۰۰ هزار بشکهای فروش نفت ایران شد؛ با اعتراض ایران دول اروپایی اعلام کردند خریداران نفت ایران شرکتهای خصوصی هستند و کاری از دست آنها برنمیآید. با این وجود باز هم اروپاییها بازی خستهکننده خود ایران را در بهرهگیری از امتیازات اقتصادی برجام ادامه دادند و شرایط به شکلی شد که با واکنش چند روز پیش دولت همراه شد.
خروج امریکا از برجام و عقبنشینی اروپاییها از تعهدات خود و سختتر شدن مبادلات تجاری وزارت نفت با مشتریان خود، کاهش یک میلیون بشکهای فروش نفت را به همراه داشته و همین مسئله موجب بروز اختلالاتی در اقتصاد کشور شده است. کشورهای ایتالیا، فرانسه، یونان و اسپانیا عمدهترین مشتریان نفت ایران بودند که یک سال است خرید نفت از ایران را متوقف کردهاند. هم اکنون ایران روزانه به میزان ۱/۱ میلیون بشکه به بازارهای شرق آسیا و ترکیه نفت صادر میکند و مشکل چندانی برای فروش این میزان ندارداما آیا شرکای برجامی تحت فشار بیشتر قرار نمیگیرند؟
بازی اروپایی
خبرگزاری انگلیسی رویترز در همین باره نوشته است: با وجود تصمیم تهران برای عقبنشینی از تعهداتش نسبت به قرارداد برجام در پاسخ به تحریمهای امریکا، اروپاییها از این قرارداد دفاع میکنند، ولی قدرتهای اروپایی میگویند بدون فروش نفت ایران به چین یا هند امیدی به حفظ این قرارداد نیست.
انگلیس، فرانسه و آلمان که به همراه امریکا، چین و روسیه قرارداد برجام را امضا کرده بودند، مصمم هستند نشان دهند که میتوانند خروج امریکا از این قرارداد را جبران کنند و تجارت با ایران را ادامه دهند، ولی به خاطر وابستگی اقتصاد ایران به صادرات نفت خام و دلار امریکا، ایجاد یک کانال برای دور زدن تحریمهای امریکا پیچیده شده است و هنوز عملیاتی نیست.
اتحادیه اروپا عقیده دارد هنوز هم میتوان بدون پاره کردن قرارداد برجام به این هدف رسید و غنیسازی ایران را محدود کرد.
حسن روحانی، رئیسجمهور ایران اخطار داد اگر قدرتهای اروپایی، چین و روسیه اقدامی برای دور زدن تحریمهای امریکا علیه بخش بانکداری و انرژی ایران انجام ندهند و تجارت را تقویت نکنند، غنیسازی را در درجات بالاتر آغاز میکند. اینستکس، کانال تجاری خاص اتحادیه اروپا توسط روسیه به عنوان یک سیستم پایاپای معامله نفت ایران در ازای کالاهای اروپایی پیشنهاد شد، ولی این کانال تا پایان ژوئن عملیاتی نمیشود و توانایی آن هم محدود است.
یک دیپلمات اروپایی گفت: «اینستکس راهحل نیست، چون فقط به درد دارو و غذا میخورد نه نفت و ساختار آن هم کامل نیست.»
چین و هند
چین که واردات نفت از ایران را در آوریل افزایش داده است، اعلام کرد که مخالف تحریمهای یکجانبه امریکا علیه ایران است و از حق شرکتهایش دفاع میکند. گنک شانگ، وزیر امور خارجه چین گفت: قرارداد برجام باید به صورت کامل و مؤثر اجرایی شود، ولی مشخص نکرد چین چگونه از این قرارداد دفاع میکند.
هند بزرگترین مشتری نفت ایران پس از چین خرید نفت از ایران را از نوامبر نصف کرده است. مقامات هندی گفتهاند به دنبال خرید نفت از تولیدکنندگان دیگری هستند.
مقامات اتحادیه اروپا میگویند: دهلینو تمایل به پیوستن به اینستکس دارد تا نفت ایران را بخرد، ولی مذاکرات به تازگی آغاز شده و سؤالاتی در مورد امکانپذیر بودن آن وجود دارد. فدریکاموگرینی، رئیس سیاست خارجی اتحادیه اروپا در حاشیه اجلاس چین و اتحادیه اروپا در بروکسل با وانگ یی، یک عضو شورای دولتی چین دیدار کرد و در مورد خرید نفت چین از ایران گفتوگو کردند.
چین هنوز میتواند نفت ایران را بخرد، ولی با خطر تحریمهای امریکا مواجه است. یک دیپلمات دیگر اروپایی گفت: «ایرانیها به اروپا میگویند باید کاری کند، ولی چین و روسیه چی؟ آنها هیچ کاری نکردهاند. چینیها به خاطر تحریمهای امریکا در زمینههای بسیاری عقب نشستهاند.»