جوان آنلاین: سعید حجاریان و محمد عطریانفر، دو چهره سرشناس و دارای جایگاه در میان اصلاحطلبان هستند که هرکدامشان بخشی از فعالان این گروه سیاسی را نمایندگی میکنند؛ یکی از اصلاحطلبان دوآتشه و نزدیک به مشارکتیهای سابق و اتحاد ملتیهای امروز است و آن یکی نمادی از کارگزاران سازندگی. حجاریان در فضای سیاسی کشور بیشتر بهعنوان فردی تئوریک شناخته میشود و عطریانفر نماد یک عملگرای تمام و کمال است. سعید حجاریان و محمد عطریانفر البته سوای اینکه مسیر نسبتا متفاوتی را طی کردهاند تا به نقطه امروزی برسند و سوای اینکه هرکدامشان ویژگیهای فردی و حزبی خاص خود را دارند، به نظر میرسد در مسیر پیشرو و در عمل سیاسی خود، وحدت و اشتراک بالایی دارند و نهتنها در نقطهای با مختصات مشابه ایستادهاند، بلکه در مسیر حرکت تلاش میکنند از یکدیگر سبقت بگیرند. البته این به معنای آن نیست که این دو در این مسیر تنها هستند، چراکه با نگاهی اجمالی و مختصر به کنشهای سیاسی فعالان اصلاحطلب یا به عبارت دقیقتر حامیان دولتهای یازدهم و دوازدهم میتوان به سرعت به این نتیجه رسید که واقعه دو انتخابات ریاستجمهوری گذشته امروز به نحوی کاملا برعکس در حال تکرار است.
فضای سیاسی نشان میدهد که این روزها کمتر کسی از میان اصلاحطلبان باقی مانده که حامی حسن روحانی و دولتش باشد و به عبارتی ویژگی مشترک همه کسانی که در سال 92 و صد البته 96 پشت سر روحانی ایستاده بودند و هم او را یگانه مشکلگشای کشور معرفی میکردند، این شده که چگونه میتوان فاصله بیشتری با دولت ایجاد کرد و گفت که ما نه از دولتیم و نه با دولت و نه همراه دولت و نه... .
روز گذشته در اتفاقی جالب دو اظهارنظر مشابه از سعید حجاریان و محمد عطریانفر در رسانهها منتشر شد که نشانهای مهمی از پروژه این روزهای اصلاحطلبان داشت. حجاریان که با خبرگزاری تسنیم به گفتوگو نشسته، در نقطه اوج اظهاراتش در عین ناباوری به این رسانه گفته که «ما با روحانی ائتلاف نکردهایم». حجاریان که البته روزی گفته بود «حاضریم دندانههای کلید آقای روحانی باشیم»، در گفتوگو با تسنیم منکر همه گذشته خود و دوستانش شده و احتمالا با فرض اینکه مخاطبان حرفهایش هیچ خبری از وقایع سیاسی پنج سال گذشته کشور ندارند، گفته است: «اصلاحطلبان هیچگاه عقدی به نام ائتلاف با روحانی نبسته بودند.»
همزمان با انتشار مصاحبه حجاریان با تسنیم، سایت خبرآنلاین گفتوگوی خود با محمد عطریانفر را با تیتری بهتبرانگیز منتشر کرد؛ «عطریانفر: تعداد نیروهای کارگزاران در دولت صفر است.» این اظهارنظر که البته بعد از تعجب، احتمالا خنده عمیقی را هم به جان مخاطبان خبرآنلاین نشانده است، در متن گفتوگو به این صورت آمده که خبرنگار این رسانه که او هم با شنیدن این کلام متعجب شده، از جهانگیری و دیگر کارگزارانیهایی که در دولت هستند نام میبرد و میپرسد چگونه ممکن است اسحاق جهانگیری عضو رسمی کارگزاران را ندیده باشد؟ که البته عطریانفر با تفکیک جالبی میان وزیران و معاونان رئیسجمهور میگوید منظورش صرفا وزرا بوده است. البته نشانههایی از کمرنگ بودن حقیقت در همین اظهارنظر عطریانفر در خصوص وزرا هم دیده میشود، چراکه در سایت رسمی کارگزاران از بیژن نامدار زنگنه بهعنوان فرد اصلی و موسس کارگزاران نام برده شده و گفته شده که وی با تذکر رهبر انقلاب مجبور شده از این تشکیلات جدا شود.
البته باید گفت رکورد دلار 19 هزار تومانی، پراید 40 میلیونی و حتی تخممرغ 20 هزارتومانی قاعدتا آنقدر مردم را رنجانده است که امروز اصلاحطلبان دستهدسته و گروهگروه از روحانی عبور کنند و حتی برای این هدف به انکار واقعیات روشن و غیرقابل انکار بپردازند.
«فرهیختگان» حالا به همین بهانه تنها بخشی از این تلاش کارگزاران و اصلاحطلبان را بازخوانی کرده است که در ادامه از نظر میگذرد.
1 بیانیه حزب کارگزاران خطاب به رئیسجمهور، 7 شهریور 97
دولت فاقد استراتژی اقتصادی روشن است... دولت روحانی نه به لوازم «اقتصاد آزاد» پایبند است و نه از نسخههای «اقتصاد ارشادی» پیروی میکند و در یک کلام دولتی سرگشته در میان مکاتب و اندیشههای اقتصادی است... متاسفانه گرچه برخی میکوشند دولت مستقر را یک دولت تکنوکرات معرفی کنند، لکن کابینه آقای روحانی آکنده از بروکراتهایی است که جز به حفظ نظام ناکارآمد اداری موجود کشور و ارائه گزارشهای مثبت از نهادهای پاییندست به نهادهای بالادست نمیاندیشند... دولت خون تازه میخواهد. باید به قوای تازهنفس که آماده شرایط جدیدند مجال داد. مردان «بزم» را در شرایط «رزم» نمیتوان به کار گرفت.
2 غلامحسین کرباسچی دبیرکل حزب کارگزاران، گفتوگو با شماره مهرماه ماهنامه اندیشه پویا
روحانی اگر نمیتواند کاری کند، میتواند بهعنوان یک قهرمان کنار برود و بگوید ایها الناس من میخواستم کاری کنم نشد، به دیوار بسته خوردم و حالا کنار میروم. این ممکن است کمک کند که اگر او قهرمان نیست، حداقل منفور هم نشود. اگر آقای روحانی معتقد است کنارهگیریاش به نفع مصالح ملی کشور نیست، باید تلاش کند که روشن و دقیق حرکت کند. آقای روحانی باید از این خواب سنگین برخیزد و روشن و شفاف با مردم روبهرو شود.
برخی انتقادها به روحانی در سال92 نیز مطرح بود؛ ازجمله اینکه او نوعی خصلت سنگینوزنی در امور اجرایی دارد. روحانی یک مدیر نشسته است، درحالی که رئیسجمهور باید یک مدیر ایستاده و اجرایی فعال در صحنه باشد.
3 حسین مرعشی سخنگوی حزب کارگزاران، 12 شهریور 97 در گفتوگو با ایلنا
دولت با این چهرههای فشل و بیانگیزه نمیتواند کشور را اداره کند. روحانی باید پیام رای مجلس را بگیرد و مجلس پیام مردم را برساند. مردم بیش از این به روحانی رای نمیدادند. این رای منفی کاملا با رای مردم و گلایههای آنها از دولت همراه بود... ما امروز خوف این را داریم که ضعفها کشور را متلاشی کند... از دیدگاه من حتی اگر آیتالله هاشمی در حال حاضر حضور داشتند، باز هم حریف برخی سیاستهای روحانی نمیشدند و نمیتوانستند او را در عدم عقبنشینی در بعضی مسائل مجاب کنند، چراکه او در دوره اول دولت خود هم به توصیههای آیتالله هاشمی جدی عمل نمیکرد.
انتخابات ۹۶ از جهت کاندیداتوری جهانگیری ضربه بزرگی به اصلاحات بود. به هرحال حضور جهانگیری در انتخابات ضررهایی را متوجه خود جهانگیری و جریان اصلاحات کرد... جهانگیری هرجا کار به او محول شده انجام داده است، اما به هرحال دوستان باید تجربه میکردند که در عرض یک سال ۲۵ میلیون رای را بسوزانند.
4 سعید لیلاز عضو شورای مرکزی کارگزاران،12 شهریور 97 ، گفتوگو با یورو نیوز
من پشت پرده را نمیدانم، ولی اختیاراتی که آقای خامنهای به روحانی و سران سه قوه داده اگر به چوب داده بود تا الان یک کاری کرده بودند... مسئولیت این را من اساسا متوجه آقای روحانی میدانم، چون ما از هشت یا ۹ ماه قبل مکرر به آقای روحانی هشدار دادیم که بحران در پیش است و دلار را بحران خواهد گرفت.
8 آذر 97 کنگره حزب کارگزاران
رذیلانهترین دروغ این است که بگوییم تورم 40درصدی امروز حاصل تحریم است، در حالی که چنین نیست. شبکه بانکی کشور بهعنوان مرکز فساد در کشور مقصر است. نرخ تورم در 6 ماه گذشته بیش از مجموع نرخ تورم در سالهای گذشته دولت روحانی بوده و بیعملی دولت روحانی در این مورد عجیب است.
5 محمد عطریانفر عضو شورای مرکزی کارگزاران،20 شهریور 97؛ سرمقاله روزنامه سازندگی
طی یک سال گذشته ریزش پایگاه اصلاحطلبان در جامعه از مهمترین بحثها حول اصلاحطلبی بوده و هست و من نسبت به پذیرش این واقعیت تلخ خاضعم. از سال 96 به بعد به دلیل آنکه اصلاحطلبان حامیان جدی آقای روحانی بودند و با حضور پررنگ خود در تبلیغات از علل اصلی پیروزی او محسوب میشدند، قهرا جامعه هر ناکارآمدی در حوزه دولتی را به پای نیروهای پشتیبان آن دولت مینویسد و حامیان را هم مورد نقد قرار میدهد. در این رابطه چه دولت مقصر باشد و چه ناکارآمدیها با توجه به شرایط بینالمللی معطوف به حوزه پیرامونی و فراتر از دولت باشد، فرقی نخواهد کرد. رویکرد جامعه نسبت به دولت و حامیانش و یکیانگاشتن آنها قطعی است.
6 فائزه هاشمی عضو شورای مرکزی کارگزاران ، 4 تیر 97، گفتوگو با روزنامه فایننشال تایمز انگلیس
اینطور احساس میشود که آقای روحانی، مسائل کشور را رها کرده است.
17 شهریور 97 در گفتوگو با روزنامه آرمان
مردم چند دوره به اصلاحطلبان رای دادند، اما اتفاق خاصی رخ نداد. برخی نمایندگان خانم و آقا در مجلس عملکرد خوبی دارند، اما احساس نمیشود در دولت و شورای شهر، مطالبات مردمی در انتخابات به مرحله تحقق رسیده باشد... ما آقایان جهانگیری و همتی را در دولت داریم و دنبال حضور اعضای کارگزاران در دولت نیستیم... میبینید وزیری که در دولت بابا بوده و کارنامه موفقی هم داشت، اکنون میآید، اما عملکرد مورد تاییدی ندارد. آدمهایی که در آن برهه موفق بودند، در این مقطع کارآیی لازم را ندارند.
7 علی محمد نمازی عضو شورای مرکزی کارگزاران، 9 فروردین 97، گفتوگو با باشگاه خبرنگاران جوان
رئیسجمهور در انتخاب کابینه و معرفی آن به مجلس براساس برنامهای که در انتخابات اعلام کرد، عمل نکرد و نتوانست کابینهای توانا و پاسخگو به نیازهای مردم را انتخاب کند. در حوزه اقتصادی نیز آثار سیاستها نشان میدهد انتخابها چندان مناسب نبوده است... اگر خودمان نمیتوانیم انتخاب کنیم، نباید کاستیها را گردن جایی دیگر بیندازیم!... مقامات دولتی آمارهای مختلفی میدهند، اما مردم تاثیر مثبت این آمارها را در زندگی خود احساس نمیکنند.
8 شهربانو امانی عضو شورای مرکزی کارگزاران و عضو شورای شهر تهران،۲۰ شهریور ۹۷، گفتوگو با روزنامه آرمان
جریان اصلاحات باید واقعیت و اشتباهات خود را بپذیرد... من معتقدم اصلاحطلبان باید به کف جامعه بازگردند و همواره نگاهشان به سرمایه اجتماعی خود یعنی مردم باشد. پایگاه و خاستگاه اصلاحطلبان مردم هستند. آقای روحانی نه هیچگاه گفته من اصلاحطلبم و نه کاندیدای حزبی و جریانی اصلاحطلبان بوده است. آقای روحانی نیروی توانمند، کاربلد، باتجربه و میانهرویی است که در دولت یازدهم کارهای بسیار خوبی انجام داد، اما نتوانست آنها را در دولت دوازدهم حفظ کند.
1 محمدرضا عارف رئیس فراکسیون امید، سخنرانی در جمع اعضای حزب همبستگی دانشآموختگان ایران- 19 شهریور
از مردم بابت مشکلات عذرخواهی میکنیم، چون دولتی را روی کار آوردیم که نمیخواهد یا نمیتواند منویات اصلاحات را پیاده کند؛ البته منطقی هم نیست رودرروی آن بایستیم. ما مجبوریم صورتمان را با سیلی سرخ کنیم.
2 محمدرضا تاجیک فعال سیاسی اصلاحطلب، گفتوگو با الف-آبان 97
تردیدی ندارم فضای افول مقبولیت و مشروعیت جریان اصلاحطلبی تا حدود زیادی متاثر از همین کژکارکردی دولت در مدیریت اجرایی کشور است. بعضی از دوستان اصلاحطلب اگرچه در آغاز به دولت چک سفید بدون امضا دادند و از یک عقد اخوت استراتژیک و دائمی سخن گفتند، اما از زمانی که متوجه شدند مضار دولت بیش از خیر آن است و جریان اصلاحطلبی باید پاسخگوی ناکارآمدیها و کژکارکردیهای دولت کنونی باشد، اندکاندک به این نتیجه رسیدند که نوعی فصل و فاصله انتقادی با دولت داشته باشند تا بتوانند جریان اصلاحطلبی را از ورطهای که گرفتارش شدهاند، خارج کنند.
روزنامه آرمان-17 تیر 93
دولت کنونی را با وجود تمایزاتش با دولت قبلی، دولتی پوپولیستی میدانم که بیش و پیش از آنکه دلآشوبه ذهن مردم را داشته باشد، دلمشغول جسم آنان است و بیش و پیش از آنکه به گشودن درهای بسته «مدنی» بیندیشد، به گشودن درهای نیمهبسته «بدنی» میاندیشد و بیش و پیش از آنکه دغدغه «تحزب» داشته باشد، دغدغه «تزاحم» دارد و بیش و پیش از آنکه دلمشغول «آزادی و دموکراسی» باشد، دلمشغول «نان و یارانه» است.
3 سعید حجاریان فعال سیاسی اصلاحطلب، گفتوگو با ایسنا-27 آبان 97
شعارهاaی روحانی بخشی برآورده کردن خواستههای اصلاحطلبان هم بود که به هیچ یک از آنها وفادار نماند و به همین خاطر شاید بتوان گفت خودش از خودش عبور کرده است.
4 علیرضا علویتبار فعال سیاسی اصلاحطلب، ماهنامه اندیشه پویا- آذر 97
من در سالهای ۹۲ و ۹۶ به روحانی رأی ندادم. در هر دو سال مردم را دعوت کردم به آقای روحانی رأی بدهند، سخنرانی هم کردم، اما خودم رأی ندادم و دلیلم هم کاملا شخصی بود... البته امروز تجلی آن خصوصیات شخصی را که من از آن میترسیدم دارید میبینید... برای آقای روحانی ماندن در عرصه قدرت ایران مهمترین نکته است.
5 عباس عبدی فعال سیاسی اصلاحطلب، 21 شهریور 97، گفتوگو با روزنامه اعتماد
دولتی که نزدیک به دو ماه بدون سخنگو است، دولتی که چند وزارتخانه آن با سرپرست اداره میشود، دولتی که در شرایط حساس کنونی سفیرش در کشور مهمی چون چین مشخص نیست، مردم به چه چیزی باید امیدوار باشند؟... اینکه مدام گفته شود مردم باید امید داشته باشند، کافی نیست. امیدوار کردن مردم با سخنرانی وظیفه دولت نیست. ممکن است این وظیفه در میان امثال من، شما و سایر رسانهها احساس شود، اما واقعیت آن است که عملکرد و نه سخن دولت ریشه این امیدواری است.
24 شهریور 97 روزنامه سازندگی
اصلاحطلبان آرای خود را نه از روی طیب خاطر، بلکه از روی محدودیت گزینهها به روحانی دادند و اکنون دیگر دلیلی نمیبینند که تا پایان کار، هزینه وضعیتی را بپردازند که بهطور مستقیم به خودشان مربوط نیست. اصلاحطلبان در یک وضعیت بنبست یا حداقل متناقض و پیچیده قرار گرفتهاند.
6 اسماعیل گرامیمقدم سخنگوی حزب اعتماد ملی، گفتوگو با آفتاب یزد- 24 مهر 96
من میتوانم به جرات بگویم که اعتدالیون در این انتخابات فرصتطلب بوده و دولت را مصادره بهمطلوب کردهاند، در حالی که تمامی اعداد و ارقام نشان میدهد حمایت بیدریغ سران اصلاحطلب از روحانی بود که مردم به او رای دادهاند... . روحانی با اصلاحطلبان پیمان بست، اما بعد از انتخابات، آنها را پشت درهای پاستور نگاه داشت.
7 عبدالله ناصری عضو شورای عالی سیاستگذاری اصلاحطلبان، گفتوگو با اعتماد آنلاین-11 شهریور 97
آقای روحانی همین الان میتواند با تغییر دوسوم استانداران خود در سراسر کشور آدمهای کاردانی را بگذارد که بتوانند مسائل منطقهای را راحتتر حل کنند. یا بخشی از اعضای کابینه و مدیریتهای ارشد آن در پایتخت را تغییر دهد، اما متاسفانه ایشان در خواب سنگینی است. اصلاحطلبان میثاق دائمی با آقای روحانی نبستهاند؛ براساس مصالح کشور از ایشان حمایت کردند، اما نه گفتمان و نه هویت سیاسی خود را در معرض داد و ستد با آقای روحانی قرار نمیدهند.
8 الیاس حضرتی قائممقام حزب اعتماد ملی، گفتوگو با تسنیم – 29 آبان 97
بنده معتقدم دولت انگیزه، تحرک و تلاش لازم را از خودش نشان نمیدهد و تبدیل به یک دولت بیحس شده است، بهطور مثال چهار وزیری که اخیرا به مجلس معرفی شدند و رأی اعتماد هم گرفتند، برخیشان نمیتوانند بار سنگین وزارتخانهها را بهدوش بکشند و در حد دولتمرد نیستند. در برخی برخوردها و گفتههای وزرا و برخی امور، کندی و رخوت وحشتناکی وجود دارد که این موضوع در شرایط عادی کشور نیز نباید اتفاق بیفتد، چه برسد به وضعیت فعلی کشور که در یک جنگ تمامعیار اقتصادی قرار داریم.
9 مصطفی کواکبیان دبیرکل حزب مردمسالاری، گفتوگو با تسنیم- 15 اردیبهشت 97
ما باید کاری کنیم که مردم به ما دلگرم شوند. یکی از نکاتی که باید انجام دهیم این است که بگوییم خط اصلاحطلبی با خط آقای روحانی فرق دارد. ما اگر بتوانیم این کار را به درستی انجام بدهیم، به نظرم 50 درصد به هدفمان رسیدهایم.
نشست علنی مجلس23- خرداد 97
بهعنوان نماینده مردم، خدا را شاهد میگیرم با توجه به وضعیت اقتصادی خجالت میکشم بگویم از این دولت حمایت کردم. شب میخوابیم و روز بلند میشویم، قیمت دلار افزایش یافته است.
10 سعید شریعتی فعال سیاسی اصلاحطلب، گفتوگو با روزنامه آرمان
رئیسجمهور شراکت خود با اصلاحطلبان را به مشارکت تبدیل نکرده و طبیعی است که در صورت ادامه این روند دولت حامیان خود را از دست بدهد و شرکای دولت سهام خود را واگذار کنند.
11 شهاب طباطبایی عضو شورای مرکزی حزب ندا، پست توئیتری
مدیریت «توچالی»: نوعی از مدیریت در دولتهای سالخورده و ناکارآمد که در پی بروز بحرانهای شدید اقتصادی و سیاسی و عمدتا با هدف تشدید نارضایتی عمومی در ساعتهای اولیه صبح انجام میشود.