ثبتنام تلويزيون اينترنتي مشترك رسانه ملي و شركت مخابرات، از دهه فجر در شش شهر آغاز ميشود. راهاندازيIP media وعدهاي است كه براي چندمين بار توسط مسئولان صدا و سيما يا شركت مخابرات به مردم داده ميشود. اين تكنولوژي تا چه حد ميتواند با استقبال مردم روبهرو شود؟
به گزارش«جوان»، در اواخر دهه 80 خبر راهاندازي شبكه تعاملي صداو سيما به عنوان يك تكنولوژي جديد! منتشر شد. در صورتي كه حدود 20 سال پيش شبكه ABC اين امكان را براي بينندگانش به وجود آورده بود و شروع يك حركت جديد در تكنولوژي خدمات مديا به تماشاگران تلويزيون بود. در IPTV بيننده تلويزيون لازم نيست براي مشاهده برنامه مورد علاقهاش، سر ساعت معيني پاي تلويزيون باشد بلكه تلويزيون چندين برنامه را به صورت آفلاين در اختيار مشتركان خود قرار ميدهد و هر بيننده فراخور علاقهاش برنامه را انتخاب و تماشا ميكند. با اين كار عملاً تلويزيون از رسانهاي يك طرفه خارج شده و بيننده در انتخاب برنامه مورد علاقه و زمان پخش مطلوب آن سهيم ميشود. هم اكنون نيز IPTV در بسياري از كشورها در حال استفاده است. سال گذشته ميلادي 83 ميليون نفر در سراسر جهان مشترك IPTV بودهاند. در منطقه ما نيز عربستان، تركيه، پاكستان و هندوستان پيشتر از ما IPTV را راهاندازي كردهاند.
زماني كه زمزمههاي راهاندازي شبكه تعاملي در كشور به راه افتاد، ابتدا نام آن را «شيما» گذاشتند كه مخفف«شبكه يكپارچه متعامل ايراني» بود. قرار بود هر شهروندي كه خواهان اين سرويس ويژه است ابتدا مبلغ 200 هزار تومان براي خريد دستگاه مبدل ( ستاپ باكس مخصوص) و اشتراك اينترنت پر سرعت(ADSL) داشته باشد كه خود آن نيازمند خريد «مودم» مخصوص بود به علاوه حق اشتراك ماهانه 15 هزار تومان بپردازد در عوض ميتواند همه برنامههاي شبكههاي صدا و سيما را دريافت كند آن هم بدون امكان ضبط برنامه! راهاندازي شيما هر از چند گاهي رسانهاي ميشد اما هيچ وقت بينندگان برنامههاي تلويزيون نتوانستند آن را در خانههاي خود داشته باشند.
در جديدترين خبر در مورد IPTV ايراني وعده ثبتنام از متقاضيان اين سرويس در دهه فجر منتشر شده است. معاون شركت مخابرات استان تهران خبر از ثبتنام متقاضيان اين سرويس در تهران و پنج شهر ديگر (تبريز، اصفهان، مشهد، يزد و قزوين) داده است. اين با تغيير نام از شيما به تلويزيون تعاملي مهر(مردم همراه رسانه) هزينههاي دسترسي به اين سرويس كمي تغيير كرده است به طوري كه بايد 250 هزار تومان براي خريد «ستاپ باكس» هزينه كرد. كساني كه در دهه فجر ثبت نام كنند ميتوانند از فروردين ماه اين سرويس را دريافت كنند و آرشيو يك ماهه تلويزيون را در اختيار داشته باشند.
اما از زماني كه ABC به فكر استفاده از IPTVافتاد تا امروز وضع فناوري ارتباطات به شدت دستخوش تغيير شده است. به طور مثال زماني كه براي دريافت IPTV ايراني يك شهروند نيازمند اينترنت با سرعت 2 مگابايت در ثانيه است ميتواند با اين سرعت بالا چندين شبكه تلويزيوني را به صورت رايگان در اينترنت مشاهده كند. البته گفته ميشود كه قرار است شبكه مهر از اينترانت يا همان اينترنت ملي استفاده كند كه هنوز راهاندازي نشده است. در حالي كه اينترنت ملي تنها روي كاغذ وجود دارد.
يك كاربر عادي اينترنت ميتواند با استفاده از فيلترشكني ارزان قيمت بسياري از برنامههاي محبوب صدا و سيما را از سايتي مانند يوتيوب دانلود كرده و ببيند و از آرشيو بسيار كامل اين سايت استفاده كند. در صورتي كه يك مشترك شبكه تعاملي مهر تنها به آرشيو يك ماهه تلويزيون آن هم بدون حق ضبط (دانلود) دسترسي دارد.
علاوه بر آن پرداخت حق اشتراك 15 هزار توماني براي مشاهده برنامههاي عادي تلويزيون كمي سختگيرانه به نظر ميرسد زيرا همزمان ميتوان برنامهها را به صورت رايگان از تلويزيون مشاهده كرد و در روزگاري كه حفظ بيننده صدا و سيما بايد در اولويت باشد، چگونه ميتوان انتظار داشت كه با ايجاد هزينه اضافه براي شهروندان آنها را به تماشاي تلويزيون ترغيب كرد؟!
ما هنوز در ابتداي راهاندازي IPTV هستيم و تازه قرار است طرح پايلوت آن از سال آينده در تهران و پنج شهر ديگر راهاندازي شود. اين درحالي است كه معناي IPTV در جهان تغييرات عمدهاي را تجربه كرده است. پافشاري به راهاندازي IPTV بدون در نظر گرفتن خدمات نويني كه در ديگر كشورها به بينندگانشان داده ميشود، باعث هدر رفتن بيش از پيش بودجههايي است كه براي پيادهسازي IPTV در ايران صرف شده است.
دستاندركاران شبكه تعاملي مهر گويا حتي توجه چنداني به شرايط فرهنگي كشور و ضوابط صدا و سيما نداشتهاند، به طوري كه وعده پخش كنسرت آنلاين از اين شبكه در حالي صورت ميگيرد كه در بسياري از شهرها، سالها است كه اجازه برگزاري كنسرت داده نشده است و نشان دادن ساز و آلات موسيقي هنوز هم يكي از خطوط قرمز تلويزيون است. در كنار اين مسئله بايد هزينه خريد كپي رايت يك كنسرت موسيقي را نيز در نظر گرفت كه ارزانترين بليتهاي آن بسيار گرانتر از حق اشتراك 15 هزار توماني شبكه مهر خواهد بود!
اگرچه اين براي چندمين بار است كه خبر ثبتنام IPTV ايراني منتشر ميشود، اما بايد منتظر بود و ديد كه آيا اين بار طلسم چند ساله اين تكنولوژي تقريباً قديمي شده شكسته خواهد شد يا خير!