
احمد كاظمزاده: بررسي آخرين تحولات سوريه حاكي از آن است كه دولت سوريه و حاميان خارجي آن همچنان براي موفقيت طرح كوفي عنان فرستاده مشترك سازمان ملل و اتحاديه عرب در امور حل بحران سوريه تلاش ميكنند و در اين جهت وليد معلم وزير امور خارجه سوريه پس از ديدار از روسيه به چين رفت تا موافقت اين كشور را براي شركت در گروه كلاه آبيهاي سازمان ملل براي نظارت بر آتش بس در سوريه به دست آورد تا با ايجاد تركيب متوازن در ناظران سازمان از صحت مأموريت آنها اطمينان بيشتري داشته باشد و در همان حال روسيه ديگر متحد بينالمللي سوريه نيز ضمن باز كردن بابهاي جديد گفتوگو با مخالفان كه از مفاد اصلي طرح عنان به شمار ميرود، به تلاشها و رايزنيهايي براي افزايش تعداد ناظران سازمان ملل درسوريه جديد دست زده است و از اين طريق ميكوشد از به نتيجه رسيدن سنگاندازيهاي جاري در مسير اين طرح جلوگيري كند.
درمقابل نه تنها هيچ نشانهاي از تحرك حاميان خارجي مخالفان دولت سوريه درجهت موفقيت طرح عنان مشاهده نميشود، بلكه برعكس آنها به تلاشهاي سابق خود در جهت طرح ليبيايي كردن سوريه برگشته و در اين راستا تلاشها براي ايجاد منطقه حائل در سوريه به بهانه حمايت از آوارگان از سر گرفته شده است و در عين حال در ادامه نشستهاي موسوم به گروه دوستان سوريه سومين نشست آن درست در كمتر از يك هفته از زمان اجراي طرح عنان در پاريس برگزار شد و همانند اجلاس استانبول تصميمات جديدي در خصوص تشديد تحريمها عليه دولت سوريه اتخاذ كرد كاملاً با روح طرح عنان مغايرت دارد.
همچنين در اين نشست از طرح عنان به عنوان آخرين فرصت ياد شد و اين يك بار ديگر نشان داد كه آنها بيصبرانه در انتظار شكست طرح عنان هستند و خود را براي مرحله پس از طرح عنان آماده ميكنند.
اما همچنانكه مسئولان روسيه نيز خاطرنشان كردهاند و بسياري از تحليلگران نيز بر آن مهر تائيد زدهاند، طرح عنان هيچ بديلي جز جنگ داخلي ندارد و بر همين اساس ميتوان گفت كساني كه براي ناكامي طرح عنان تلاش ميكنند و بر سر راه اجراي آن سنگ مياندازند در عمل زمينه را براي جنگ داخلي در سوريه فراهم ميكنند و در برابر آن مسئول خواهند بود.
اما نكته تاسف باري كه در اين زمينه وجود دارد اين است كه كساني كه در خط مقدم شكست طرح عنان تلاش ميكنند از تركيه گرفته تا قطر و عربستان از كشورهاي اسلامي محسوب ميشوند و اين كاري كه آنها در سوريه انجام ميدهند مسئوليت ديني نيز دارد و اگر چه در ظاهر دليل رفتار خود را حمايت از مردم معترض سوريه عنوان و تبليغ ميكنند اما همچنان كه ملاحظه ميشود در عمل با به شكست كشاندن طرح عنان براي ادامه خشونتها و درگيريها در اين كشور تلاش ميكنند و خود به آتشبيار معركه تبديل شدهاند.
نكته قابل تأمل ديگري كه در اين زمينه وجود دارد اين است در حالي كه انتظار ميرفت كوفي عنان به عنوان متولي طرح صلح پيشنهادي با توجه به سنگ اندازيهاي موجود بيش از پيش براي اجراي طرح و تثبيت آتش بس تلاش كند اما برعكس اين روزها از تحركات و رايزنيهاي عنان همچون هفتههاي گذشته خبري نيست و اين ميتواند ناشي ازاعمال فشارهاي مخالفان طرح آتش بس باشد.