دبیر علمی کنگره: ماندگارترین آثار هنری تاریخ، آثار آیینی بودهاند، این همایش با محوریت امام رضا (ع) میتواند بخشی از تبارشناسی تاریخ هنر اسلامی را احیا کند جوان آنلاین: عضو شورای سیاستگذاری دومین کنگره بینالمللی مکتب هنر رضوی در نشست خبری این رویداد با اشاره به اینکه سند ملی مکتب هنر رضوی در شورای عالی هنر در حال پشت سرگذاشتن مراحل مختلف تصویب است، تأکید کرد که کنگره مکتب هنر رضوی تلاش دارد نظریهپردازی در حوزه هنر قدسی را با نگاه بومی و معرفتی پیش ببرد.
به گزارش «جوان»، نشست خبری دومین کنگره بینالمللی مکتب هنر رضوی روز گذشته در کتابخانه و موزه ملی ملک برگزار شد.
از طرح مسئله تا نظریه پردازی
در ابتدای این نشست محمدجواد استادی، عضو شورای سیاستگذاری و دبیر اجرایی دومین کنگره بینالمللی مکتب هنری رضوی، با اشاره به اینکه فراخوان این کنگره در پنج محور کلی و هر محور با ۱۰ زیرگروه منتشر شده است، افزود: «تبیین نظری و فلسفی چیستی مکتب هنر رضوی»، «بررسی تطبیقی امکان شکلگیری یک مکتب هنری با محوریت امام رضا (ع)»، «تقویت گفتوگوی میانفرهنگی در حوزه هنرهای قدسی»، «ارتقای جایگاه بینالمللی هنر رضوی در گفتمان هنر دینی» و «طراحی مدلهای نظری و کاربردی برای توسعه این مکتب در سطح جهانی» محورهای اساسی این کنگره را تشکیل میدهند.
استادی تأکید کرد: نقد روششناسیهای موجود، مستندسازی تطبیقی عناصر مکتبی و گسترش زبان نقد علمی در هنر اسلامی نیز از اهداف فرعی کنگره است. مجموعه این اهداف در قالب پنج محور پژوهشی دنبال خواهد شد؛ محورهایی که نهتنها ساختار علمی کنگره را شکل میدهند، بلکه مسیر پژوهشگران را نیز از مرحله طرح مسئله تا تولید نظریه مشخص میکنند. دبیر اجرایی دومین کنگره بینالمللی مکتب هنری رضوی ادامه داد: برگزارکننده اصلی این رویداد، مؤسسه آفرینشهای هنری آستان قدس رضوی است و دانشگاه هنر، دانشگاه تربیت مدرس، دانشگاه سوره، دانشگاه تبریز، دانشگاه شاهد و چند مرکز دیگر نیز در برگزاری این کنگره مشارکت میکنند. اصل این رویداد موفق به اخذ مجوز از وزارت علوم شده و پیشنشستهای آن در شهرهای مختلف برگزار میشود. مقالات پذیرفتهشده نیز از امتیاز ISC وزارت علوم بهرهمند خواهند بود. استادی درباره جزئیات زمانبندی فراخوان دومین کنگره توضیح داد: فراخوان دریافت چکیده مقالات به صورت آنلاین از ۳۰ آبان آغاز شده و تا ۲۰ آذر ادامه دارد. نتایج ارزیابی چکیدهها، پنجم دی اعلام میشود و پژوهشگران باید نسخه کامل مقالات خود را تا ۲۵ دی، پس از اعلام چکیدههای پذیرفتهشده، ارسال کنند. داوری نهایی نیز ۱۵بهمن انجام میشود و مراسم اصلی کنگره ۲۷بهمنماه در مشهد برگزار خواهد شد. عضو شورای سیاستگذاری کنگره بینالمللی مکتب هنری رضوی در ادامه افزود: نخستین پیشنشست در مشهد برگزار شده است. نشست بعدی را تلاش داریم بهصورت آنلاین در اختیار مخاطبان قرار دهیم. سوم و چهارم دیماه نیز دو پیشنشست در دانشگاه هنر اسلامی تبریز خواهیم داشت. سایر نشستها در دانشگاه فرهنگ، دانشگاه سوره و مؤسسه اندیشه اسلامی برگزار میشود و آخرین نشست نیز بار دیگر در مشهد خواهد بود. وی افزود: برنامهریزی برای برگزاری یک پیشنشست بینالمللی نیز در حال انجام است که اوایل بهمن ماه در یکی از کشورهای همسایه، قطر یا ترکیه، با حضور چهرههای خارجی برگزار خواهد شد. نخستین پیشنشست در مشهد برگزار و از شبکه ۴ سیما پخش شد. نشستهای بعدی در دانشگاه هنر اسلامی تبریز، دانشگاه علم و فرهنگ، دانشگاه سوره و دانشگاه هنر ایران برگزار خواهد شد. استادی با اشاره به اینکه بخش عمده نظریهپردازی هنر اسلامی تاکنون توسط مستشرقان انجام شده، گفت: کنگره مکتب هنر رضوی تلاش دارد نظریهپردازی در حوزه هنر قدسی را با نگاه بومی و معرفتی پیش ببرد. آنچه ما را نجات میدهد هویت ماست. درباره جنگ هم معتقدم این هویت ایرانی و اسلامی بود که ما را حفظ کرد و امروز نیز هنر رضوی قادر است جامعه را نجات دهد. امام رضا (ع) ظرفیت وفاقآفرینی دارد.
تصویب سند ملی مکتب هنر رضوی
در ادامه این نشست امیرمهدی حکیمی، مدیرعامل مرکز آفرینشهای هنری آستان قدس رضوی و دبیرکل کنگره هنر رضوی گفت: مؤسسه آفرینشها وظیفه دارد در حوزه هنر و خلق آثار هنری فعالیت کند. گنجینه هنری آستان قدس در تمامی زمینهها از نسخ خطی تا آثار موزهای، در جهان اسلام کمنظیر است؛ گنجینهای که طی قرون متمادی شکل گرفته و نیازمند مبانی و توجهات معرفتی عمیق است. وی از روند تدوین سند ملی مکتب هنر رضوی خبر داد و افزود: این سند در شورای عالی هنر پیگیری شده و اکنون در شورای عالی انقلاب فرهنگی در مسیر دریافت تأییدیه و مجوز نهایی قرار دارد. امیدواریم با همراهی رسانهها، مفهوم مکتب هنر رضوی بهدرستی تبیین شود و مباحث نظری آن شکل دقیقتری بگیرد. در بخش دیگری از این نشست، حجتالاسلام نواب، عضو شورای سیاستگذاری کنگره نیز با اشاره به تصویرسازیهای غلط علیه ایران در جهان اظهار کرد: با وجود همه ایرانهراسیهایی که غرب تلاش کرده در دنیا ایجاد کند، جهان ما را با فرهنگ و هنرمان میشناسد. تختجمشید برای مردم ما یک هویت است و امروز بزرگترین گنجینه هنری جهان اسلام در حرم امام رضا (ع) در اختیار ماست. این حجم از آثار ارزشمند گاهی باعث غفلت میشود و کمتر نگاه علمی و تئوری به آنها صورت گرفته است. خوشبختانه در دوره جدید این دقتنظر آغاز شده و مطالعات گسترده روی آثار حرم در حال انجام است.
تلفیق هنر و علوم انسانی در حرم رضوی
حجتالاسلام نواب با تأکید ویژه بر پیوند هنر و علوم انسانی در گنجینه حرم مطهر رضوی گفت: در دنیا این پیوند بسیار جذاب است و در حرم امام رضا (ع) به وفور وجود دارد، اما کمتر به آن توجه شده است. اکنون مرکز آفرینشها این مسئولیت را پذیرفته و ما نیز با افتخار در کنارشان هستیم تا هم به امام رضا (ع) خدمت کنیم و هم زمینهای برای شناخت این سرمایه هنری در جامعه فراهم شود. سیدرضی موسوی گیلانی، دبیر علمی کنگره، با بیان اینکه ماندگارترین آثار هنری تاریخ، آثار آیینی بودهاند، گفت: این همایش که با تلاش فراوان برگزار میشود، با محوریت امام رضا (ع) میتواند بخشی از تبارشناسی تاریخ هنر اسلامی را احیا کند. وی ادامه داد: موزه آستان قدس آنقدر فاخر است که اگر هر اثر آن به یک دانشجوی دکتری سپرده شود، میتواند از دل آن یک فرهنگ تاریخ هنر استخراج کند. امام رضا (ع) بهدرستی میتواند موضوع یک همایش علمی باشد و پژوهشگران را به این حوزه معطوف کند. ایرانیان همیشه به حضرت تعلق خاطر داشتهاند و این کنگره در سالهای آینده قطعاً نتایج ارزشمندی خواهد داشت. شاید برخی ایراد بگیرند که چگونه میتوان بر محور امام رضا (ع) یک همایش دانشگاهی بنا کرد، اما بدون تردید محوریت یک شخصیت مقدس میتواند تولید آثار فاخر را امکانپذیر کند.