جوان آنلاین: دونالد ترامپ دیروز در ژاپن مورد استقبال امپراتور قرار گرفت، روز قبل از آن در آسه‌آن سخنرانی کرد و همزمان خبر از توافق تجاری نمایندگان او با چینی‌ها منتشر شد که احتمال ملاقات روز پنج‌شنبه او با شی جین پینگ، رئیس‌جمهور چین در حاشیه اجلاس اپک را بیشتر می‌کند. همه این اتفاقات، در ظاهر، نشانه تمرکز ویژه رئیس‌جمهور امریکا بر آسیای شرقی است، اما او همزمان، یک چشم هم به امریکای لاتین دارد، جایی که چند هفته است یک کمپین تمام‌عیار تهدید نظامی علیه ونزوئلا به راه انداخته و دست‌کم دو نماینده می‌گویند که قرار است بعد از بازگشت، کنگره را درباره اقدام نظامی احتمالی علیه ونزوئلا توجیه کند. همه اینها نشانه‌هایی از تلاش امریکا برای تمرکز بر خارج نزدیک خود، به رغم بلندپروازی‌ها در شرق آسیا است.
رئیس‌جمهور امریکا، تور پنج‌روزه خود به آسیا را که از مالزی آغاز کرده بود، دیروز با سفر به ژاپن ادامه داد. او پیش از ژاپن، در نخستین ایستگاه خود در کوالالامپور، در نشست مشترک با رهبران منطقه شرکت کرد و در حاشیه آن، نقش میانجی را در امضای توافق آتش‌بس میان تایلند و کامبوج ایفا کرد؛ توافقی که ترامپ آن را «نمونه‌ای از بازگشت نقش فعال امریکا در صلح آسیا» توصیف کرد. در مالزی، تیم‌های تجاری ایالات متحده و چین نیز مذاکرات فشرده‌ای داشتند و دو طرف از «پیشرفت قابل‌توجه» در مسیر توافق تجاری جدید خبر دادند. همزمان با حضور او در مالزی بود که منابع امریکایی خبر رسیدن واشینگتن- پکن به اصول یک توافق تجاری را مطبوعاتی کردند و ترامپ هم در کنفرانسی مطبوعاتی گفت: «نشانه‌هایی از همکاری واقعی از سوی پکن دیده می‌شود. ما به توافقی فوق‌العاده نزدیک شده‌ایم»؛ توافقی که منابع امریکایی می‌گویند احتمال دیدار او را با شی جین‌پینگ در پایان سفرش به کره‌جنوبی بسیار زیاد کرده است. ترامپ روز دوشنبه هم وارد توکیو شد؛ جایی که امپراتور «ناروهیتو» و نخست‌وزیر جدید ژاپن، سانائه تاکایچی، نخستین زن در تاریخ ژاپن که به این سمت رسیده، از او استقبال کردند. آسوشیتدپرس گزارش کرده که دو طرف درباره «افزایش سرمایه‌گذاری‌های مشترک، همکاری نظامی و استقلال دیجیتال آسیا از دلار» گفتوگو کردند. در این دیدار، ترامپ حمایت خود را از برنامه اقتصادی ژاپن برای انتشار نخستین استیبل‌کوین با پشتوانه ین را اعلام کرد؛ اقدامی که از دید تحلیلگران، نشانه‌ای از آغاز فصل جدید همکاری دیجیتال میان دو کشور و کاهش وابستگی به دلار است. او در دیدار با امپراتور نیز گفت: «روابط واشینگتن و توکیو هرگز چنین مستحکم نبوده است.»
از پاناما تا ونزوئلا
در حالی که ترامپ قرار است روز چهارشنبه با سفر به سئول در اجلاس همکاری اقتصادی آسیا و اقیانوس آرام (APEC) شرکت کند، از همین حالا، بحث‌ها درباره دیدار احتمالی او با شی جین‌پینگ، رئیس‌جمهور چین شروع شده است. رسانه‌های چینی از این دیدار به‌عنوان «آزمایشی برای بازسازی اعتماد» یاد کرده‌اند ولی انجام رزمایش هوایی چین در نزدیکی تایوان با مشارکت چند بمب‌افکن H- ۶K، به تعبیر رویترز، پیامی آشکار برای واشینگتن، همزمان با سفر آسیایی ترامپ به حساب می‌آید. با همه اینها، سفر آسیایی ترامپ که نشانه تمرکز ویژه ایالات متحده بر آسیای شرقی است، باعث نشد که ترامپ چشم از امریکای لاتین بردارد، جایی که او بعد از اصرار هفته‌های اول ریاست جمهوری‌اش بر کنترل کانال پاناما، حالا روی ونزوئلا متمرکز شده است. رئیس‌جمهور امریکا روز یک‌شنبه در اوج سفر به آسیا، پیروزی یک رئیس‌جمهور راستگرا در آرژانتین را تبریک گفت و در شبکه تروث‌سوشال نوشت: «تبریک به رئیس‌جمهور خاویر میلی به خاطر پیروزی قاطعش در آرژانتین. او کار فوق‌العاده‌ای انجام می‌دهد. مردم آرژانتین نشان دادند اعتماد ما به او درست بود.»
این پیام تبریک بخشی از طرح بزرگ‌تر کاخ سفید برای بازتعریف نفوذ امریکا در امریکای لاتین است. در هفته‌های اخیر، «یو. اس. اس‌جرالد آر. فورد» بزرگ‌ترین ناو هواپیمابر جهان وارد دریای کارائیب شده و همراه با چند ناوشکن دیگر در نزدیکی آب‌های ونزوئلا مستقر است. مقام‌های امریکایی از جمله خود ترامپ می‌گویند که هدف «مبارزه با قاچاق مواد مخدر» است، اما بعد از چند هفته تقویت قوای نظامی در کارائیب و چندین حمله به قایق‌هایی که ترامپ می‌گوید در این حملات، باند‌های مواد مخدر را هدف قرار داده، نه تنها حکومت ونزوئلا، بلکه ناظران درباره اهداف واقعی دولت امریکا تردید دارند. طارق ویلیام صعب، دادستان کل ونزوئلا، در گفت‌وگویی با بی‌بی‌سی گفت: «ترامپ می‌خواهد ونزوئلا را مستعمره خود کند. او از دموکراسی صحبت می‌کند، اما با ناو‌های جنگی‌اش پیام می‌فرستد.» ترامپ ماه‌ها قبل، در جریان سخنرانی خود در ژاپن گفته بود: «ما باید امنیت قاره امریکا را بازپس بگیریم»، جمله‌ای که تحلیلگران امریکایی آن را نسخه ترامپی «دکترین مونرو» می‌خوانند و از تعبیر «دکترین دونرو» برای آن استفاده می‌کنند؛ دکترین تازه‌ای که هدف آن، اعمال سلطه مجدد امریکا بر نیمکره غربی است.
دکترین دونالد- مونرو
منابع نزدیک به شورای امنیت ملی امریکا به سی‌ان‌ان گفته‌اند که ترامپ آماده است «در صورت ادامه حکومت مادورو» گزینه حمله محدود زمینی را بررسی کند. این منابع می‌گویند ترامپ برای مشروعیت‌بخشی به اقدام احتمالی خود از استدلال «جنگ با قاچاقچیان مواد مخدر» استفاده خواهد کرد. در واشینگتن، مارکو روبیو وزیر خارجه ترامپ تأکید کرده که امریکا در برابر «دیکتاتور‌های چپ‌گرا» در منطقه کوتاه نخواهد آمد. او در پستی در شبکه ایکس نوشت: «ما برای پایان دادن به نفوذ چین و رژیم‌های فاسد در امریکای لاتین آماده‌ایم.» رسانه‌های نزدیک به دولت نیز از «بازگشت اقتدار امریکا به حیاط‌خلوت خود» سخن می‌گویند. کریستوفر ساباتینی، پژوهشگر ارشد برنامه امریکای لاتین، ایالات متحده و قاره امریکا در اندیشکده چتم‌هاوس، با اشاره به تلاش امریکا برای تسلط بر نیمکره غربی می‌گوید: «دیدگاه او در مورد امریکای لاتین تا حد زیادی در دکترین مونرو است که در امریکای لاتین دکترین چندان محبوبی نیست و مجوز مداخلات متعددی را داده است.» وال استریت ژورنال می‌گوید که مقام‌های امریکایی به طور اتفاقی از دکترین دونرو (دونالد +مونرو) استفاه کرده‌اند، دکترینی که در آن، ترامپ «با نیمکره غربی به عنوان امتدادی از سرزمین ایالات متحده رفتار می‌کند، جایی که واشینگتن به‌طور یکجانبه برای ریشه‌کن کردن دشمنان فرضی اقدام خواهد کرد. وفاداری پاداش داده می‌شود و سرپیچی می‌تواند هزینه داشته باشد.
بن نورتون، روزنامه‌نگار تحقیقی در پایگاه اینترنتی Geopolitical Economy نوشته است که سیاست جدید واشینگتن در امریکای لاتین بر سه محور استوار است: کنترل منابع نفت و طلا، مهار حضور چین و روسیه در منطقه، و جایگزینی دولت‌های چپ‌گرا با متحدان راستگرا. او از تعبیر «استعمار دیجیتال و نظامی نوین» برای توصیف سیاست‌های تازه ترامپ استفاده کرده و با اشاره به پیروزی یک حکومت راستگرا در آرژانتین و تبریک ترامپ به او در اوج سفر به آسیا نوشته است: «انتخاب خاویر میلی در آرژانتین و فشار به ونزوئلا و برزیل، حلقه‌های یک زنجیره هستند که هدفش، ایجاد نظمی جدید در قاره است؛ نظمی که به تعبیر مشاوران ترامپ، «قاره برای شمال امریکایی‌ها» ست.» دیگران مانند استفن کالینسون، تحلیلگر سی‌ان‌ان، می‌گویند ترامپ در حالی در آسیا برای «صلح و تجارت» سخنرانی می‌کند که در همان زمان، ناوهایش در دریای کارائیب نشانه‌ای از بازگشت دیپلماسی قایق توپ‌دار به دست می‌دهند. سی‌ان‌ان معتقد است که ترامپ «در حال بازگرداندن مفاهیم قرن نوزدهمی سیاست خارجی امریکا است»، با این تفاوت که دشمنان این بار نه امپراتوری‌های اروپایی بلکه چین، روسیه و دولت‌های چپ‌گرای قاره‌اند.
