جوان آنلاین: ژانر ورزشی از محبوبترین گونههای نمایشی در سینما و تلویزیون جهان است. با این حال، در ایران کمتر به آن پرداخته شده و فقط گهگاه فیلمسازان یا کارگردانان سریال با جسارت سراغ روایت داستانی در این قالب میروند. حالا پس از سالها سریال «بوقچی» با سوژه ورزشیاش این خلأ را پر کرده است.
سریال بوقچی با روایت ماجرایی پرکشمکش از دل فوتبال ایران، سراغ یکی از پدیدههای کمتر روایتشده در فرهنگ هواداری میرود. همان چهرههای پر سر و صدایی که پشتصحنه بازیها نقشآفرینی میکنند، اما نامشان کمتر شنیده میشود.
این مجموعه نه تنها لایههای پنهان این شغل حاشیهای را به تصویر میکشد، بلکه آینهای از مناسبات قدرت، پول و هیجان جمعی در فضای پرالتهاب ورزش ایران است. «بوقچی» در نقطهای میان درام اجتماعی و داستانی ورزشی میایستد و تلاش میکند با شخصیتپردازی و گرههای روایی، هم مخاطب عام را سرگرم کند و هم پرسشی درباره هویت هواداری و مرز باریک بین شور و سوءاستفاده برانگیزد.
اما اهمیت این مجموعه صرفاً در پرداختن به یک زیرشاخه مهجور از فوتبال نیست. «بوقچی» بهنوعی آینه رفتار اجتماعی امروز ماست، جایی که شور هواداری و هیجان جمعی گاهی به بستری برای قدرتنمایی، معامله و حتی شکلگیری روابط پنهان بدل میشود. سازندگان سریال با رصد دقیق فرهنگ سکوها، نشان میدهند چگونه «بوقچی»ها نه فقط رهبران گروههای هواداری که بازیگران یک میدان اقتصادی و سیاسیاند. کسانی که صدای بوقهایشان میتواند به سکوی پرش یا ابزار فشار بدل شود. از سوی دیگر، سریال با بهرهگیری از ریتم تند روایت، قاببندیهای مستندگونه و زبان گفتوگویی نزدیک به لحن هواداران، موفق میشود تصویری زنده و ملموس از استادیومهای فوتبال و مناسبات پشت پرده آنها ارائه دهد. این رویکرد باعث شده «بوقچی» فقط یک داستان خیالی نباشد، بلکه تلاشی برای ثبت بخشی از حافظه جمعی ورزش ایران باشد. حافظهای که در هیاهوی بازیهای هفتگی کمتر مجال بازخوانی پیدا میکند.
سریال بوقچی ساخته حسن حبیبزاده چهارمین اثر از مرکز سریال سوره است که از سوی باشگاه فیلم سوره تولید شده و محصول سیمافیلم است. در این سریال که هرشب روی آنتن شبکه ۳ میرود بیژن امکانیان، حسن پورشیرازی، شهره سلطانی، شهین تسلیمی، امیر غفارمنش، رامین ناصرنصیر، امیر کربلاییزاده، ستاره حسینی، مجید عراقی، وحید رحیمیان و یاسمن معاوی بازی کردهاند.
ریشه واقعی اتفاقات
محسن ملکی، فیلمنامه نویس سریال بوقچی در گفتوگو با «جوان» توضیحاتی درباره سوژه فوتبالی و شکلگیری ایده اولیه این سریال داد. ملکی درباره پرطرفدار بودن فوتبال و حاشیههایش میان عموم مردم گفت: برخی اتفاقات فوتبالی، اجتماعی و اقتصادی این سریال ریشه در واقعیت دارند که آنها را دراماتیزه و تبدیل به قصه کردیم.
ملکی درباره چرایی و چگونگی نگارش فیلمنامه بوقچی گفت: علاقهمند بودیم این سریال کمی فضای جدیدتر در مقایسه با کارهای مرسوم که در تلویزیون پخش میشوند، داشته باشد. تلاش من نگارش یک درام کمدی ورزشی بود. میتوان گفت ژانر اصلی «بوقچی» درام ورزشی است و کمدی زیرژانر آن قرار میگیرد.
ایده اولیه از فیلمی کلاسیک
او افزود: سریالهایی که در بستر کمدی شکل میگیرند، ذاتاً دارای جذابیت هستند. ما نیز میخواستیم این سریال قصهای جدید داشته باشند. فوتبال دارای مخاطب زیادی است و همزمان مسائل اقتصادی و خصوصیسازی تیمها که چند سال پیش رخ داد و حواشی فراوانی داشت از جمله موضوعاتی بود که پرداختن به آن برای ما در این سریال جذاب بود.
ملکی درباره منبع الهام اولیه فیلمنامه توضیح داد: ایده اولیه برگرفته از یک فیلم کلاسیک ایتالیایی بود که چند سال پیش آن را دیده بودم. حدود یک سال نگارش فیلمنامه طول کشید. در ادامه، با اضافه شدن کارگردان یعنی حسن حبیبزاده، بازنویسیهایی روی فیلمنامه انجام شد.
او با اشاره به تأثیر سریال «تد لاسو» در پیشبرد ایده سریال بوقچی گفت: همزمان با شروع نگارش بوقچی سریال «تد لاسو» که یک کمدی- درام ورزشی انگلیسی است، پخش شد و ایدهای مشابه داشت. یعنی سریال درباره این بود که انتخاب آدمهای نارکاربلد برای پیشبرد اهدافی مشخص در نظر گرفته میشوند چه ماجراهایی را میتواند در پی داشته باشد. این نکته در روایت «بوقچی» نیز مورد استفاده قرار گرفت.
سریال خط قرمز ندارد
این فیلمنامهنویس یادآور شد: اگر بخواهم به صورت خلاصه درباره کلیت قصه «بوقچی» بگویم میتوانم اینطور اشاره کنم که داستان سریال درباره تیم فوتبال دسته چندم شهرستانی است که مالک کارخانهاش ورشکست شده و قرار است به بخش خصوصی واگذار شود. بخش خصوصی تصمیم میگیرد تیم را زمین بزند و برای این کار «بوقچی» تیم را به عنوان سرمربی منصوب میکند.
ملکی درباره خطوط قرمز احتمالی سریال بیان کرد: سریال خط قرمز خاصی ندارد و مسئلهای که مطرح شده است فسادهایی است که در ورزش و فضای خصوصی سازی اتفاق افتاد. شاید در زمان نگارش فیلمنامه این خطوط قرمز پررنگتر بود، اما اکنون دیگر این موضوعات خط قرمز نیستند و رسانهها به وفور به آنها پرداختهاند.
ترکیب جذاب بازیگران
او ادامه داد: بحث پروندههای اقتصادی که در این سریال مطرح میشود نیز الهام گرفته شده از واقعیت است، اما کلیت داستان تخیلی است. برای آنکه شخصیت بیژن امکانیان که شخصیت منفی سریال است به درستی و ملموس به نمایش درآید لازم بود تا پژوهشی دقیق صورت بگیرد تا روند ورشکستگی کارخانه و زمین زدن آن به صورت واقع گرایانه نشان داده شود؛ اما میتوان گفت تمام داستان این سریال کاملاً تخیلی و ساخته ذهن نویسنده است.
ملکی درباره ترکیب بازیگران «بوقچی» هم گفت: یکی از امتیازات مثبت سریال که البته میتواند تیغ دولبه برای آن هم به حساب آید ترکیب بازیگران است. این ترکیب جدید است و برای همین تا سریال پخش نشود نمیدانم مخاطبان چقدر از این ترکیب استقبال خواهند کرد. در نهایت هر واکنشی از سوی تماشاگران برای من یک تجربه محسوب میشود و برای همین شخصاً منتظر بازخورد مخاطبان هستم.
او در پایان اظهار داشت: امیدوارم این سریال بتواند به کمک ترکیب تازه بازیگران و رویکرد نوآورانه خود، جایگاه ویژهای در میان مخاطبان تلویزیون پیدا کند.