جوان آنلاین: در مسیر پیاده روی اربعین، شاهد افرادی هستیم که با دوربین و میکروفون در پی ثبت لحظات ناب این حرکت عظیم هستند؛ خبرنگاران و تصویربردارانی که با جان و دل، نه تنها تصاویر بلکه احساسات عمیق، همدلی بی‌کران و ایثار وصف ناپذیر این پیاده روی باشکوه را ثبت می‌کنند. در آستانه اربعین حسینی و به مناسبت روز خبرنگار، بر خود لازم دیدیم تا یادی کنیم از این «رزمندگان فرهنگی و سفیران معنوی» که با عزمی راسخ، نقش کلیدی در مستندسازی عظمت این گردهمایی جهانی ایفا می‌کنند. برای درک بهتر نقش خبرنگاران اربعینی در این رویداد عظیم، گفت‌وگوی ما را با کامه وزیری، فعال رسانه‌ای و سخنگوی ستاد بانوان اربعین بخوانید.
مخاطبان را با نقش و فعالیت خبرنگاران در رویداد عظیم اربعین آشنا کنید. این نقش را چطور تعریف می‌کنید؟
اولین نکته که بسیار حائز اهمیت است، جایگاه اطلاع‌رسانی و آگاهی بخشی با حضور اهالی رسانه در مراسم عظیم پیاده‌روی اربعین است. این خود یک نقش فرهنگی است و پیونددهنده رویداد عظیم جهانی که چالش‌ها و فرصت‌های خاصی را در این مسیر به خود اختصاص می‌دهد که شامل پوشش اخبار، مستندسازی، فرهنگ‌سازی و قطعاً همراه با مسئولیت اخلاقی این عزیزان است. انتقال پیام وحدت و کرامت انسانی از اهداف اصلی اربعین است که قطعاً بخش قابل توجهی از آن بر دوش خبرنگاران، روزنامه‌نگاران و عکاسان خبری این واقعه عظیم است. در اینجا دوست دارم نام همه همکارانم را که خالصانه و با تمام وجود صمیمانه در این مسیر قدم می‌زنند، «سفیران معنوی» این طریق بنامم که همگی خادم ارباب هستند. از آنجا که رویداد عظیم اربعین حسینی یک رویداد تمام‌نمای حماسه انسانی و پلی فراتر از مرزهاست که جامعه جهانی را به خود اختصاص می‌دهد، رصدگرانی را می‌خواهد که چشم بیدار جامعه معنوی و مدنی این اتفاق باشند.
در انعکاس رویداد‌های مرتبط با اربعین، کدام جنبه‌ها و رویکرد‌ها را می‌توان برجسته کرد تا هم درک خانواده‌ها از این رویداد افزایش یابد و هم الگویی مؤثر برای سبک زندگی اسلامی ارائه شود؟
اربعین تنها یک زیارت نیست، بلکه یک تربیت اخلاقی است. انعکاس هوشمندانه این رویداد و در پی آن تحول رفتاری ملموس که باعث می‌شود عظمت پیمودن این راه و ثبت این رویداد در وجود ما نمایان شود. اربعین نقشه راهی برای اسلامی کردن زندگی و روزمرگی ماست. کلید موفقیت در تداوم ارزش‌های اربعین مانند ایثار، وحدت، تکریم، تاب‌آوری، صبر و گذشت است، چون قرار است بعد از اربعین به خانه‌های‌مان بازگردیم و با یافته‌های معنوی‌مان از این مسیر زندگی کنیم، پس باید این مسیر را هوشمندانه طی کنیم و از الگو‌های مؤثر آن بهره ببریم. در این بخش، محتوای رسانه‌ای باید بر جنبه‌های عینی و آموزشی تمرکز کند، پس از آن گزارش‌های میدانی که بیشتر از تعاملات خانوادگی تهیه شده است، می‌تواند در حوزه مستندسازی بسیار تأثیرگذار باشد و حفظ ارزش‌های انسانی و متعالی را به طور عملی به ما نشان دهد. تجربه اربعین تبدیل این رهگیری‌ها برای انتقال به خانواده و سبک زندگی اسلامی است، پس پیاده‌سازی آن پس از پایان اربعین بسیار مهم است. کاربرد این اخلاقیات در سبک زندگی اسلامی، کاهش اسراف، افزایش میهمان‌نوازی، مسئولیت‌پذیری جمعی، احترام به سالمندان در خانواده، نظافت محیط، اطعام رایگان، مشورت گرفتن از اهل نظر و حمایت کودکان و نوجوانان می‌تواند برگرفته از این همایش عظیم جهانی باشد که پیوندی بین خانواده و اربعین برقرار می‌کند.
چطور می‌توان نسل جوان را با شغل خبرنگاری و اهمیت آن در انعکاس رویداد‌های مهمی مثل اربعین آشنا کرد؟
تور‌های مجازی خبرنگاری و معرفی الگو‌های جوان و موفق در پوشش اخبار اربعین، آموزش سواد رسانه‌ای و کارگاه‌های خبرنگاری حرفه‌ای در حوزه رویداد‌های مذهبی می‌تواند تفاوت بین خبر واقعی و شایعه را با مثال‌های عینی از اربعین حسینی نشان دهد یا حتی برخی از گزارش‌های رسانه‌ای غربی و مقایسه آن با واقعیت‌های عینی و میدانی می‌تواند بسیار تأثیرگذار باشد.
به نظر شما، خبرنگاران چطور می‌توانند در خنثی سازی تبلیغات منفی یا تحریف واقعیت‌ها در مورد اربعین ایفای نقش کنند؟
در دنیای ارتباطات امروز، تمرکز بر واقعیت‌های ناب به جای واکنش به دروغ‌ها به ویژه در فضای مجازی بسیار مهم است. پوشش رفتار‌های انسانی، به ویژه نمایش همکاری اهل سنت و شیعیان در موکب‌ها، نشان دادن انضباط در مقابل ادعای هرج و مرج در این مسیر، مصاحبه با گردشگران و روزنامه‌نگاران خارجی به ویژه آنانی که برای اولین بار طریق اربعین را تجربه می‌کنند و می‌توانند شهادت دهند که این رویداد با آنچه در رسانه‌های غربی نشان داده می‌شود، کاملاً متفاوت است، باعث آگاهی سالم می‌شود. استفاده هوشمندانه از فضای مجازی همراه با درج هشتگ‌های مناسب و ارسال تصاویر واقعی اربعین، مقابله با کلیپ‌های ساختگی رسانه‌های معاند، افشای تکنیک‌های تحریف که در رسانه‌های مخالف استفاده می‌شود و اینکه چطور می‌توان با ساخت گزارش‌های تحلیلی ربات‌های تبلیغاتی را که علیه اربعین فعال هستند، افشا و معرفی کرد، بسیار مؤثر است.
نقش خبرنگاران دروحدت بین ملت‌های حاضر در این رویداد عظیم چیست؟
خبرنگاران در رویداد بزرگ اربعین حسینی پل ارتباطی بین ملت‌ها و همه فرهنگ‌ها هستند که می‌توانند با انعکاس درست این رویداد، تقویت همبستگی به ویژه همبستگی اسلامی را پایدار سازند و متفاوت‌ترین گزارش زندگی خود را ثبت و روایت کنند. حضور ایرانیان در عراق و همراهی برای پذیرایی گرم از زائران مختلف که از دیگر ملت‌ها و کشور‌ها هستند، زدودن اختلافات تاریخی را همراه دارد و تصویر جدیدی از انسانیت را به رخ جهانیان می‌کشد. انتشار گزارش‌هایی از دست‌های کمک‌کننده مانند پزشکانی که در این مسیر خالصانه خدمت می‌کنند، تأکید بر این دارد که مرز‌های اربعین ساختگی نیست، بلکه پلی است که تفرقه‌ها را دور می‌سازد و انسان‌ها را با محوریت عدالت به هم نزدیک می‌کند که ما شیعیان آن را آمادگی برای ظهور و حضور مهدویت می‌نامیم. افشای جعل تصاویری که رسانه‌های معاند با اربعین حسینی منتشر می‌کنند، خود نوعی تبلیغ است برای آنکه بگوییم اربعین همچنان در جایگاه خود برای همه انسان‌ها متمایز و قابل احترام است.
چه آرزویی برای حرفه خبرنگاری و انعکاس رویداد‌های فرهنگی و مذهبی در کشور دارید؟
آرزو دارم، ما روزنامه‌نگاران و خبرنگارانی که همواره در تمام سال‌هایی که به طور حرفه‌ای و تخصصی به طور جدی این راه را پیموده‌ایم، صدای بی‌صدایان باشیم. خبرنگاری بی‌طرف، اما متعهد باشیم ولی نه بی‌تفاوت به آنچه در روز عاشورا رخ داد. واقعیت‌ها را به تصویر بکشیم یا به گونه‌ای بنگاریم که مقاومت مردم برای حضور در این رویداد عظیم جهانی کاملاً مشهود باشد. آنگونه که شبکه‌های بین‌المللی مجبور باشند یافته‌های حرفه‌ای خود را برای نشان دادن در رویداد‌های جهانی از اربعین عظیم حسینی کاوش کنند. طی مسیر اربعین کنند و همچنین با راهی که می‌رویم، نسل جدیدی از خبرنگاران مذهبی حرفه‌ای بسازیم که هم متعهد به این راه باشند و هم متعهد به مسیر آزادگی، آزادی و شعور حسینی. خبرنگاران معماران وحدت همه امت اسلامی هستند. اگر رسانه‌های غربی تفرقه می‌آفریند، ما روایتگران اتحاد و عدالت باشیم. اگر آنها خشونت نشان می‌دهند ما مهربانی زائران، میزبانان و موکب‌داران را ثبت کنیم. آرزویم این است که روزنامه‌نگاری معنوی و اربعینی جایگزین خبرنگاری تجاری باشد. خبرنگار اربعین فقط یک عکاس یا نویسنده نیست، او یک شاهد زنده تاریخ است که از نسل حسین (ع) در روز عاشورا روایت می‌کند و با همه مشقت‌ها و سختی‌ها یادمان عاشورا و عاشوراییان را امروز برای‌مان به تصویر می‌کشد.
