جوان آنلاین: با شدت گرفتن حملات رژیم صهیونیستی به غزه و افزایش خشم افکار عمومی، انگلیس به عنوان یکی از نقش‌آفرینان اصلی در شکل‌گیری رژیم صهیونیستی اکنون در چرخشی معنادار از موضع سنتی خود قصد دارد در سپتامبر آینده کشور فلسطین را به طور نمادین به رسمیت بشناسد. این اقدام که با حمایت همزمان ده‌ها کشور دیگر همراه شده می‌تواند آغاز موجی دومینووار در مسیر، فشار‌های سیاسی و افکار عمومی جهانی بر اسرائیل و حامی اصلی‌اش امریکا باشد.
با تداوم نسل‌کشی فلسطینیان در نوار غزه، تحرکات دیپلماتیک برای مهار درگیری و افزایش فشار بر رژیم صهیونیستی شدت گرفته و در همین راستا، شمار فزاینده‌ای از کشور‌ها در مسیر به‌رسمیت‌شناختن رسمی کشور فلسطین گام برمی‌دارند. اگرچه غربی‌ها در ۷۷ سال تأسیس رژیم صهیونیستی همواره در کنار صهیونیست‌ها ایستاده و حقوق ملت فلسطین را پایمال کردند، اما اکنون تحت فشار افکارعمومی داخلی ظاهراً قصد دارند در سیاست‌های سنتی خود هر چند به طور نمادین، بازنگری کنند. در این چارچوب، نخست وزیر انگلیس سه‌شنبه شب اعلام کرد که این کشور در ماه سپتامبر کشور فلسطین را به رسمیت خواهد شناخت، مگر اینکه اسرائیل گام‌هایی برای پایان دادن به وضعیت وحشتناک نوار غزه بردارد. «کر استارمر» اعلام کرد: «من همیشه گفته‌ام که ما یک کشور فلسطینی را به عنوان کمکی به یک فرآیند صلح مناسب در لحظه‌ای که حداکثر تأثیر را برای راه‌حل دودولتی داشته باشد، به رسمیت خواهیم شناخت.» طبق گزارش خبرگزاری فرانسه، نخست‌وزیر انگلیس تأکید کرد: «با توجه به اینکه این راه‌حل اکنون در معرض خطر است، اکنون زمان اقدام می‌باشد». استارمر خاطر نشان کرد: «بریتانیا در صورت عدم اقدام اسرائیل در غزه از جمله توافق با آتش‌بس، کشور فلسطین را در ماه سپتامبر به رسمیت خواهد شناخت.» پیش از این، تهران چنین چیزی را از طریق مذاکره ممکن می‌دانست.
سایر کشور‌ها در مسیر شناسایی فلسطین
این اقدام نمادین انگلیس از سوی سایر کشور‌ها نیز با استقبال روبه‌رو شده است و دیگر بازیگران نیز تلاش می‌کنند از این رویه بی‌سابقه پیروی کنند. ژان نوئل بارو، وزیر خارجه فرانسه اعلام کرد، پس از تصمیم پاریس برای به رسمیت شناختن فلسطین، انگلیس نیز به این حرکت پیوست و به این ترتیب «ما موفق شدیم راهکار دو دولتی را که در خطر مرگ بود نجات دهیم و یک حرکت جدید برای به رسمیت شناختن کشور فلسطین ایجاد کنیم».
وزیر خارجه فرانسه اعلام کرد که پاریس و ۱۴ کشور دیگر، از سایر اعضای سازمان ملل خواسته‌اند قصد خود را برای به‌رسمیت‌شناختن کشور فلسطین اعلام کنند. در بیانیه مشترکی که توسط وزرای خارجه ۱۵ کشور غربی صادر شده، آمده است: «به رسمیت شناختن کشور فلسطین گامی اساسی در جهت دستیابی به راه حل دو کشوری است». در میان کشور‌هایی که برای اولین بار قصد خود را برای به رسمیت شناختن فلسطین اعلام کرده‌اند، کشور‌های استرالیا، کانادا، فنلاند، نیوزیلند، پرتغال، آندورا، مالت، سان مارینو و لوکزامبورگ حضور دارند. سایر کشور‌هایی که قبلاً فلسطین را به رسمیت شناخته‌اند، مانند ایسلند، ایرلند و اسپانیا مجدداً بر حمایت خود تأکید کرده‌اند. همچنین سنگاپور نیز اعلام کرده که به کارزار به رسمیت شناختن فلسطین می‌پیوندد. ژاپن و چین نیز دیروز اعلام کردند که با هرگونه اقدامی که راهکار دو دولتی در فلسطین را تضعیف کند، مخالف هستند.
فروپاشی هنجار‌های تاریخی
این روند دومینووار، هرچند در ظاهر اقدامی نمادین و تحت هدایت غربی‌هاست، اما در صورت پیوستن گسترده کشور‌های عضو سازمان ملل می‌تواند از سطحی نمادین عبور کرده و به یک واقعیت سیاسی نهادینه شده در نظام بین‌الملل تبدیل شود. تا مدت‌ها عدم به‌رسمیت‌شناختن دولت فلسطین یکی از ارکان گفتمان مسلط غرب بود که زیر چتر «فرایند سازش» توجیه می‌شد، اما الان این هنجار تاریخی در حال فروپاشی است و به‌رسمیت‌شناختن فلسطین اکنون به مطالبه‌ای مشروع، اخلاقی و فزاینده در افکارعمومی جهانی و عرصه دیپلماتیک تبدیل شده است.
با این حال انگلیس و بازیگرانی مانند فرانسه که با حمایت‌های تسلیحاتی و سیاسی خود از رژیم صهیونیستی، دست‌شان به خون هزاران فلسطینی آغشته است تلاش می‌کنند چهره خونین خود در ۷۷ سال گذشته را تطهیر کنند. انگلیس که با صدور اعلامیه بالفور در سال ۱۹۱۷ بانی اصلی شکل‌گیری رژیم صهیونیستی به شمار می‌رود، اکنون با پیشنهاد به‌رسمیت‌شناختن کشور فلسطین می‌کوشد از خشم فزاینده افکار عمومی جهانی نسبت به همدستی در جنایات صهیونیست‌ها بکاهد. افزایش اعتراضات در اروپا به ویژه در محافل دانشگاهی و جوامع مدنی، دولت‌ها را ناگزیر کرده برای حفظ مشروعیت داخلی خود دست به اقداماتی بزنند. بنابراین، این اقدام بیش از آنکه تغییری بنیادین در سیاست‌های لندن باشد تلاشی برای تطهیر چهره تاریخی این کشور در قبال مسئله فلسطین و بازسازی اعتبار بین‌المللی آن است.
اکنون موج فزاینده نفرت جهانی نسبت به رژیم صهیونیستی به سطحی رسیده که رهبران غربی دیگر نمی‌توانند همچون گذشته در برابر آن بی‌تفاوت بمانند و ناگزیر به واکنش و تجدیدنظر در سیاست‌های خود شده‌اند. انگلیس سعی دارد با این حرکت نمادین، نقش تاریخی خود را کمرنگ کرده و از زیر بار مسئولیت اخلاقی و سیاسی یک قرن حمایت از اشغالگری شانه خالی کند.
برخی تحلیلگران غربی بر این باورند که اقدام سیاسی کشور‌ها نشان می‌دهد که مشروعیت اسرائیل در حال فرسایش است و متحدان سنتی آن دیگر رفتارش را تحمل نمی‌کنند. گرشون باسکین، تحلیلگر اسرائیلی معتقد است: «بیش از ۱۴۰ کشور فلسطین را به عنوان یک دولت به رسمیت شناخته‌اند و کشور‌های غربی نیز دیر یا زود باید به این جمع بپیوندند.»
با توجه به اینکه ایالات متحده، به عنوان اصلی‌ترین حامی رژیم صهیونیستی، همواره با هر راه‌حلی که به سود فلسطینیان باشد، مخالفت کرده و از آنجا که تصمیم نهایی درباره به‌رسمیت‌شناختن کشور فلسطین باید در شورای امنیت سازمان ملل اتخاذ شود، دور از انتظار نیست که واشینگتن بار دیگر این طرح را وتو کند همان‌گونه که در هشت دهه گذشته نیز چنین کرده است. با این‌حال، موج گسترده حمایت جهانی از فلسطین که این روز‌ها شکل گرفته، بر اساس نظریه‌های روابط بین‌الملل می‌تواند در بلندمدت بر سیاست بازیگران مخالف نیز اثرگذار باشد. چه‌بسا در آینده‌ای نه چندان دور رهبران بعدی کاخ سفید ناچار به پذیرش واقعیت تشکیل دولت فلسطین شوند. این روند شاید طولانی باشد، اما تجربه شکل‌گیری رژیم صهیونیستی که از زمان اعلام آن در ۱۹۱۷ تا تأسیس رسمی ۳۱ سال به طول انجامید، نشان می‌دهد که چنین تحولاتی هرچند زمان‌بر، اما محتمل است و شاید تاریخ این‌بار در مسیر معکوس خود تکرار شود.
خشم تل‌آویو و واشینگتن
تحرکات دیپلماتیک کشور‌های غربی موجی از نگرانی را در بین مقامات صهیونیستی و امریکایی ایجاد کرده و مخالفت خود را نسبت به این روند ابراز کرده‌اند. نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی در اظهاراتی تلاش کرد دولت انگلیس را از تصمیم خود برای به رسمیت شناختن کشور مستقل فلسطینی منصرف کند. به گزارش الجزیره، بنیامین نتانیاهو روز چهارشنبه با انتقاد از مواضع دولت انگلیس درباره فلسطین مدعی شد: ایجاد یک کشور جهادی در مرز‌های اسرائیل امروز تهدیدی برای فردای انگلیس است. نتانیاهو با اشاره به مواضع نخست‌وزیر انگلیس در حمایت از راه‌حل تشکیل دولت فلسطینی مدعی شد: «استارمر به تروریسم وحشیانه حماس پاداش می‌دهد و قربانیان آن را مجازات می‌کند». «مایک هاکبی» سفیر امریکا در اراضی اشغالی نیز در مصاحبه با فاکس‌نیوز، تصمیم «امانوئل ماکرون»، رئیس‌جمهور فرانسه را برای به رسمیت شناختن کشور فلسطین بسیار احمقانه توصیف کرد و گفت این اقدام «شانس تسلیم شدن حماس» را تضعیف می‌کند. او گفت: «این به حماس این تصور را می‌دهد که فرصتی واقعی برای اعلام پیروزی وجود دارد که می‌تواند معادل اعطای پیروزی به نازی‌ها پس از جنگ جهانی دوم باشد.»
