جوان آنلاین: خورشید همیشه در آسمان پایتخت می‌درخشد، اما روز گذشته، نور آن فقط سایه‌ها را کنار نزد، بلکه آینده‌ای روشن را نوید داد. این‌بار، طلوع خورشید، نه‌تنها آسمان را گرم کرد، بلکه قلب پایتخت را با انرژی پاک و امیدی تازه، روشن ساخت. تهران، شهری که سال‌هاست با بحران آلودگی، مصرف بی‌رویه انرژی و ناترازی برق، دست‌وپنجه نرم می‌کند، حالا گامی بلند در مسیر خودکفایی و پایداری برداشته. افتتاح هشت نیروگاه خورشیدی در ۶ منطقه، نه فقط یک پروژه عمرانی، بلکه آغازی برای تغییر نگرش به آینده انرژی است؛ آینده‌ای که دیگر اسیر دود نیروگاه‌های فسیلی نیست، بلکه از انرژی زلال خورشید تغذیه می‌کند.
در شهری که سیم‌های برق آن زیر بار مصرف سنگین خم شده و در روز‌هایی که آلودگی هوا، آسمان را خاکستری کرده، این نیروگاه‌ها به‌عنوان نقطه‌ای روشن در مسیر توسعه پایدار، قد علم کردند؛ و این یک تغییر ساده نیست، بلکه نفس تازه‌ای است برای پایتختی که روز‌های بهتری را انتظار می‌کشد.
نیاز حیاتی پایتخت به انرژی‌های تجدیدپذیر
همزمان با هفته محیط زیست، هشت نیروگاه خورشیدی در تهران افتتاح شد. کلانشهری که با آلودگی‌های زیست‌محیطی شدید، مصرف بالای انرژی در ساختمان‌ها و ناترازی برق روبه‌رو است. این چالش‌ها، ضرورت استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر را بیش از پیش نمایان کرده‌است. محمدصابر باغخانی‌پور، مدیر کل محیط‌زیست شهرداری تهران، با اشاره به اهمیت این موضوع تأکید کرد: «تهران، نه فقط یک شهر، بلکه یک مرکز راهبردی در حوزه توسعه انرژی‌های نو است. با توجه به اینکه شهر تهران در تمامی مصارف از جمله مصارف خانگی و عمومی تجاری، حدود ۲۳هزار گیگاوات ساعت انرژی برق مصرف می‌کند و شهرداری تهران با مصرف ۳۰۰ گیگاوات ساعت انرژی برق سهمی ۳/۱ درصدی از این مصرف را دارد، نیاز به همکاری در زمینه انرژی و توسعه به کارگیری انرژی‌های نو و تجدیدپذیر در شهری که از پتانسیل قابل‌توجهی جهت بهره‌گیری از انرژی‌های تجدیدپذیر، به‌شدت حس می‌شود.»
پایتخت، ظرفیت قابل‌توجهی برای بهره‌گیری از انرژی خورشیدی، بادی، زیست‌توده، زمین‌گرمایی، پیل‌سوختی و انرژی‌های آبی دارد. باغخانی‌پور با اشاره به این موضوع گفت: «شهرداری تهران، با توجه به دارایی‌های گسترده شهری و املاک تحت تملک خود، قادر است نقش مؤثری در توسعه انرژی‌های نو ایفا کند. به همین دلیل، اداره کل محیط‌زیست و توسعه پایدار، در سال‌های اخیر از جمله نهاد‌های پیشرو در گسترش این فناوری‌ها بوده‌است.»
اداره کل محیط‌زیست و توسعه پایدار، به عنوان متولی مدیریت انرژی در شهرداری تهران، تاکنون اقداماتی نظیر فرهنگ‌سازی، الگوسازی و احداث نیروگاه‌های خورشیدی در مناطق مختلف شهر را به انجام رسانده است. باغخانی‌پور در این زمینه توضیح داد: «در سال ۱۴۰۳، با هماهنگی‌های انجام‌شده در مناطق بیست‌و‌دوگانه شهرداری و تأمین بودجه مورد نیاز، نظارت بر احداث نیروگاه‌های خورشیدی مطابق با نقشه راه مدیریت انرژی آغاز شد. اکنون، هشت نیروگاه خورشیدی از مجموع پروژه‌های در حال ساخت، به بهره‌برداری رسیده‌است.»
انطباق با مصوبات ملی و برنامه‌های توسعه‌ای
با وجود ساختمان‌های متعدد و فضا‌های عمومی تحت اختیار شهرداری، تهران قادر است به یکی از نهاد‌های اصلی تأمین انرژی تجدیدپذیر در کشور تبدیل شود. باغخانی‌پور، این موضوع را از جنبه مدیریت بحران نیز حیاتی دانست: «این اقدام، ضمن خودکفایی شهرداری از شبکه برق شهری، نقش مهمی در مدیریت پدافند غیرعامل خواهد داشت. نیروگاه‌های خورشیدی، ابزار مؤثری برای مدیریت ناترازی انرژی و مسئولیت اجتماعی در قبال شهروندان هستند.»
او ادامه داد: «در جهت تحقق مصوبه هیئت وزیران با موضوع رویه اجرایی تأمین حداقل ۲۰ درصد برق مصرفی مشترکین (مشمول ماده ۵ قانون خدمات کشوری) از انرژی‌های تجدیدپذیر، شهرداری تهران موظف است جهت تأمین بخشی از برق مصرفی ساختمان‌های اداری اقدام به احداث منابع تولید انرژی‌های تجدیدپذیر من جمله خورشیدی کند.»
یکی از اقدامات مهم در این زمینه، نصب و راه‌اندازی ۶۹ نیروگاه خورشیدی کوچک‌مقیاس در ساختمان‌ها و فضا‌های عمومی شهرداری است. باغخانی‌پور در این زمینه توضیح داد: «این نیروگاه‌ها، مجموعاً ظرفیت هزارو۴۱۷ کیلووات دارند و سالانه ۲هزارو۱۲۵ مگاوات ساعت برق تولید می‌کنند. این میزان تولید انرژی، معادل کاهش انتشار هزارو۶۱۵ تن گاز دی‌اکسید‌کربن است؛ اقدامی که نقش مهمی در کاهش آلودگی هوای تهران خواهد داشت.»
افتتاح ۸ نیروگاه خورشیدی در مناطق مختلف
از ابتدای سال ۱۴۰۴، هشت نیروگاه خورشیدی با مجموع ظرفیت ۱۶۰ کیلووات به بهره‌برداری رسیده‌است. باغخانی‌پور با اشاره به جزئیات این پروژه گفت: «با این افتتاح، ظرفیت نیروگاه‌های خورشیدی در سطح شهر تهران به هزارو۵۷۷ کیلووات در ۷۷ نقطه رسیده‌است. این نیروگاه‌ها، سالانه ۲۴۰ هزار کیلووات ساعت برق تولید خواهند کرد که باعث کاهش انتشار ۴/۱۸۲ تن گاز گلخانه‌ای خواهد شد؛ رقمی معادل کاشت هزارو۷۶ درخت در سطح شهر.»
به گفته مدیر کل محیط‌زیست شهرداری تهران نیروگاه خورشیدی ۱۰ کیلوواتی در ساختمان خدمات شهری شهرداری منطقه ۴، نیروگاه خورشیدی ۱۰ کیلوواتی در ساختمان ناحیه ۳ شهرداری منطقه ۵، نیروگاه خورشیدی ۲۰ کیلوواتی در ساختمان ناحیه ۴ شهرداری منطقه ۵، نیروگاه خورشیدی ۱۵ کیلوواتی در ساختمان ناحیه ۱ شهرداری منطقه ۶، نیروگاه خورشیدی ۵۰کیلوواتی در سوله ورزشی شهرداری منطقه ۱۱، نیروگاه خورشیدی ۳۰ کیلوواتی در ساختمان شماره ۲ شهرداری منطقه ۱۸، نیروگاه خورشیدی ۱۵ کیلوواتی در ساختمان معاونت فرهنگی اجتماعی شهرداری منطقه ۱۹ و نیروگاه خورشیدی ۱۰ کیلوواتی در ساختمان معاونت خدمات شهری شهرداری منطقه ۱۹، نیروگاه‌های تازه افتتاح شده‌است.
یک گام به سوی آینده‌ای سبزتر
باغخانی‌پور، درباره اهداف شهرداری تهران برای توسعه این پروژه نیز گفت: «هدف نهایی، دستیابی به ظرفیت ۳۰ هزار کیلووات انرژی تجدیدپذیر تا پایان سال ۱۴۰۴ است، اما برنامه‌های ما به این میزان محدود نخواهند شد.»
او با اشاره به مطالعات امکان‌سنجی برای احداث نیروگاه‌های متوسط‌مقیاس اضافه کرد: «در حال برنامه‌ریزی برای ساخت بیش از ۳۲ مگاوات نیروگاه خورشیدی در سطح شهر تهران هستیم. این اقدام، شهر را یک گام مهم به سمت مدیریت پایدار انرژی و کاهش وابستگی به منابع فسیلی نزدیک‌تر خواهد کرد.»
افتتاح این نیروگاه‌ها، تنها یک پروژه عمرانی نیست؛ بلکه آغازی برای تغییر رویکرد مدیریت انرژی در شهری است که زیر بار مصرف بالا و آلودگی‌های زیست‌محیطی، به نفس‌نفس افتاده‌است.
اکنون تهران، یک گام به سمت آینده‌ای پایدارتر برداشته؛ آینده‌ای که نور خورشید، نه فقط روشنایی، بلکه انرژی آن را برای شهری سبز، تأمین می‌کند. اگر این ابتکار، با تداوم و توسعه گسترده‌تر همراه شود، نه تنها به کاهش مصرف انرژی و آلودگی کمک خواهد کرد، بلکه فرهنگ‌سازی و الگوسازی در زمینه استفاده از انرژی‌های پاک نیز تقویت خواهد شد.
