جوان آنلاین: متنی که پیش رو دارید، آمار‌هایی از اسرای عراقی خصوصاً توابین (افرادی که در اردوگاه‌های ایرانی تغییر فکر و روش می‌دادند) منتشر شده است که نشان می‌دهد اغلب نیرو‌های ارتش بعث عراق به اجبار یا از روی تبلیغات رژیم صدام حاضر به جنگ با ایران می‌شدند و بعد که با حقایق این جنگ تحمیل شده بیشتر آشنا می‌شدند، با نظام اسلامی همکاری می‌کردند. با هم نگاهی به آمار‌های ارائه شده می‌اندازیم.
بیش از ۱۰ هزار پناهنده
اسرای عراقی از لحاظ اعتقادات مذهبی بیشتر آنان شیعه و بقیه سنی یا پیروان مسیحیان کلدانی و آشوری بودند. از نظر قومیتی، عرب ترک و کرد بودند که کرد‌های عراقی از کمترین تعداد اسیر برخوردار بودند. در مقاطع مختلفی که تبادل اسرا صورت می‌گرفت تعدادی از آنها به جمهوری اسلامی ایران پناهنده می‌شدند. آمار آنان در طول این مدت ۱۰هزارو۶۳۴ نفر بیان شده است.
از این تعداد ۷هزارو۶۳۴ نفر با آگاهی از مخاطراتی که انجام مصاحبه با صلیب سرخ جهانی در خصوص ابراز تمایل شخصی برای ماندن در ایران می‌توانست برای آنان داشته باشد به طور رسمی نارضایتی خود را برای بازگشت به عراق اعلام کردند. تعداد ۳هزار نفر هم از انجام مصاحبه خودداری کردند ولی به عراق هم بازنگشتند. به عبارتی ۱۵درصد از کل اسیران عراقی تحت‌تأثیر شرایطی که برای آنان در اردوگاه‌های ایران فراهم شده بود از بازگشت به کشور خود منصرف شدند.
مجلس اعلای انقلاب اسلامی عراق
بیشتر پناهندگان عراقی، نیرو‌های تواب و احرار شاخه نظامی مجلس اعلای انقلاب اسلامی عراق بودند و در مقابله با ارتش رژیم بعث شرکت فعال داشتند به طوری که تعداد ۳۰۹نفر از آنان شهید، ۱۸۷نفر مفقودالاثر و ۵۸ نفر نیز فوت کردند. تا زمان آزادی آخرین اسرای عراقی حاضر در ایران سال (۱۳۸۲)، تعداد هزارو۱۶۶ نفر از آنها به دلایل مختلفی همچون باقی ماندن عارضه‌های ناشی از مجروحیت و کهولت سن فوت کردند که اجساد تمامی آنها به عراق بازگردانده شد. گفتنی است طی ۲۳سال نگهداری از این عده عظیم از اسیران عراقی فقط ۴۷نفر موفق به فرار از اردوگاه‌ها شدند که این عده نیز در کوتاه مدت دستگیر و به اردوگاه بازگردانده شدند.
از دکتری تا بی‌سواد
میانگین سن اسرای عراقی ۲۵سال بوده در حالی که اکثر آنها ۸۵درصد در سنین بین ۲۰تا ۴۰سال بودند در عین حال چندصد نفر از اسرا هم نوجوانان زیر ۱۷سال و درصد ناچیزی نیز افراد مسن بودند. از کل اسرای عراقی حدود ۱۰درصد دارای تحصیلات بالاتر از دیپلم تا دکتری بودند و حدود ۷۰درصد آنها تحصیلاتی از سواد خواندن و نوشتن تا دیپلم داشته‌اند.
۲۰درصد بقیه اسرای عراقی بی‌سواد بودند که مسئولان ایرانی مقدمات سواد آموزی آنان را فراهم کرده بودند. تعدادی از اسرای عراقی سربازان احتیاط و از نظر تخصص نیز متنوع بودند. از پزشک، استاد دانشگاه، دبیر آموزش‌و‌پرورش گرفته تا تعمیرکار، بنا، معمار و صنوف مختلف. بیشتر اسرای موجود در اردوگاه‌های ایران، نظامی و شمار بسیار ناچیزی از آنها شاید ۵درصد غیر نظامی بودند.
هزار افسر اسیر عراقی
به لحاظ درجه نظامی نیز باید خاطرنشان کرد بیش از هزار نفر از اسرا افسر از ستوان دوم تا سرلشکر و ۱۵درصد درجه‌دار و بقیه سرباز بودند. اکثر اسرای عراقی شیعه و بقیه پیرو مذهب تسنن و دین مسیح (ع) بودند. اسرای عراقی پس از اسارت به دلایل مختلف از جمله حاکمیت فضای مذهبی در جمهوری اسلامی ایران و احساس تنهایی و سر به جیب تفکر فرو بردن به مراسم و اعمال دینی علاقه وافری نشان می‌دادند تا آنجا که حدود ۷۰درصد از آنان اهل نماز و روزه شدند. بیشتر اسرای عراقی در سال‌های ۱۳۶۰ و ۱۳۶۱ که سلسله عملیات کربلا به اجرا درآمد و بخش اعظمی از خاک میهن را از لوث وجود اجانب پاک شد، به اسارت گرفته شدند. در میان اسرا از سرباز وظیفه و نیرو‌های جیش‌الشعبی تا سرتیپ و حتی سرلشکر که در مسند‌هایی همچون جانشین لشکر و فرماندهی تیپ قرار داشتند به چشم می‌خورد.
