جوان آنلاین: در دورهای که نبرد رسانهها از مرزهای جغرافیایی فراتر رفته و روایتها نقش اصلی را در معادلات قدرت ایفا میکنند، رسانهها به مهمترین ابزار دیپلماسی عمومی کشورها تبدیل شدهاند. در این میان، همکاری رسانهای میان ایران و روسیه بهعنوان دو بازیگر مهم اوراسیا، از اهمیت مضاعفی برخوردار است. در جدیدترین گام از این همکاریها، شبکه رادیویی تهران و خبرگزاری بینالمللی اسپوتنیک روسیه وارد تفاهمی راهبردی شدهاند که زمینهساز تبادل محتوایی، تولید برنامههای تحلیلی مشترک، و پرداختن عمیقتر به مسائل روابط دوجانبه و نظم نوین جهانی خواهد بود.
آغاز یک مشارکت محتوایی هدفمند
رضا کوچک زاده تهمتن مدیر رادیو تهران از اهداف و الزامات این همکاری مشترک چنین میگوید:رادیو تهران بهعنوان یکی از شبکههای قدیمی و اثرگذار صداوسیما، همواره تلاش دارد، ضمن حفظ هویت محلی و شهری خود، به سوی حضور در عرصههای ملی و بینالمللی حرکت کند. همکاری با اسپوتنیک روسیه را میتوان بخشی از این راهبرد دانست. ما با هدف تقویت دیپلماسی رسانهای، بازتاب دیدگاههای راهبردی جمهوری اسلامی ایران، و نیز تبیین ظرفیتهای مغفولمانده در روابط ایران و روسیه وارد این همکاری شدهایم.
تبادل محتوایی در موضوعات راهبردی
بنا بر این تفاهم، دو طرف در حوزههای متعددی برنامهسازی مشترک خواهند داشت؛ از جمله بررسی فرصتها و چالشهای راهبردی در روابط دوجانبه، ظرفیت ایران و روسیه در شکلدهی به نظم جدید جهانی، چرایی ناترازیهای موجود در روابط سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و رسانهای دو کشور و همچنین تقویت همافزایی در نهادهایی، چون سازمان شانگهای و بریکس.
مدیر رادیو تهران بیان میکند:این همکاری صرفاً جنبه نمادین ندارد، بلکه قرار است به صورت عملیاتی در قالب مجموعه برنامههای تحلیلی، مستندهای صوتی، گفتوگوهای تخصصی و تولیدات مشترک اجرا شود. ما در حوزههایی، چون دیپلماسی فرهنگی، پرداختن به ظرفیتهای ترانزیتی و اقتصادی، همکاری در مناطق آسیای میانه و قفقاز و همچنین تبیین سیاست همسایگی نقش فعالی خواهیم داشت.
فرصتی برای مقابله با روایتهای یکجانبه
او ادامه میدهد: یکی از مهمترین اهداف این تفاهم، شکلدهی به یک صدای رسانهای مستقل در برابر جریانهای مسلط غربی است. امروز بیشتر رسانههای جریان اصلی در جهان، عمدتاً روایتهای غربمحور و یکجانبهگرایانه را منتشر میکنند. ایران و روسیه هر دو آماج این روایت سازیهای امپراطوری رسانهای غرب هستند. رسانهها در این فضا باید پیوندهایی استراتژیک ایجاد کنند تا بتوانند در سطح افکار عمومی جهان اثرگذار باشند. این همکاری، گامی در جهت بازتعریف صحنه رسانهای جهانی به نفع منافع مستقل ملتهاست.
چشمانداز آینده؛ رادیو تهران در قامت رسانهای بینالمللی
در پایان، مدیر شبکه رادیویی تهران با اشاره به چشمانداز این همکاری تاکید میکند:رادیو تهران در حال رسیدن به یک نقطه عطف است. ما میخواهیم شبکهای باشیم که هم در قلب پایتخت با مردم زندگی میکند، و هم در فضای بینالمللی صدای مردم، تحلیل نخبگان و اقتدار فرهنگی ایران را به گوش جهان میرساند. همکاری با اسپوتنیک میتواند الگویی برای سایر مشارکتهای منطقهای و جهانی باشد.
دیپلماسی رسانهای در برابر یکجانبهگرایی جهانی
ایوان زاخاروف، سردبیر همکاریهای بین المللی خبرگزاری اسپوتنیک روسیه نیز در ادامه از اهمیت تفاهمنامه همکاری با رادیو تهران نکاتی را بیان میکند. وی، این تفاهمنامه را نقطه قوتی در تعامل رسانهای دو کشور توصیف میکند و میگوید:مناسبات سیاسی و اقتصادی ایران و روسیه طی سالهای اخیر وارد مرحلهای تازه شده، اما باید پذیرفت که توسعه این روابط بدون پشتیبانی رسانهای هدفمند، ماندگار نخواهد بود. ما در اسپوتنیک معتقدیم همکاری رسانهای با نهادهای معتبر و ریشهدار همچون رادیو تهران میتواند به تقویت این روابط عمق راهبردی ببخشد.
زاخاروف با اشاره به مأموریت رسانهای اسپوتنیک در منطقه تأکید میکند:در برابر جریان مسلط رسانهای غرب، ما نیازمند روایتهایی بدیل، مستقل و مبتنی بر منافع ملتهای خود هستیم. همکاری با رادیو تهران در مسیر تبیین واقعیات، همصدایی راهبردی و آگاهیبخشی متقابل، یک ضرورت تاریخی است.
او در پایان خاطرنشان میکند که یکی از اهداف اصلی این همکاری، تمرکز بر موضوعات کلان ژئوپلیتیکی، اقتصادی، فرهنگی و امنیتی میان ایران و روسیه در چارچوب نظم نوین جهانی است و تاکید میکند:این پروژه رسانهای نهتنها به مخاطبان دو کشور، بلکه به مخاطبان جهان نشان خواهد داد که چگونه صدای کشورهایی که قربانی تحریم و تحریف رسانهایاند، میتواند در کنار هم، در شکلدادن به آیندهای چندقطبی و متوازن مؤثر باشد. ما در اسپوتنیک مدتهاست که با سازمان صدا و سیما در ارتباطات شراکتی قرار داریم و همیشه به اصل همکاری نه در حرف، بلکه در عمل پایبند بودهایم. به عنوان نتیجه، ما پیشتر به طور موفقیتآمیزی دست به تولید مشترک برنامههای رادیویی زدهایم، اما همانطور که در روسیه میگویند، اشتها در حین غذا خوردن ایجاد میشود. بنابراین، میخواهیم شراکت خود را در زمینه تولید برنامههای رادیویی با طرف ایرانی گسترش داده و به سطح جدیدی ارتقا دهیم. تردیدی ندارم که تلاشهای مشترک ما با رادیو تهران به موفقیت خواهد انجامید.