جوان آنلاین: کارولین لویت، سخنگوی کاخ سفید در توجیه این اقدام دولت امریکا گفته‌است که «رئیس‌جمهور بیشتر علاقه‌مند است که پول مالیات را به مدارس فنی و حرفه‌ای و برنامه‌های آموزشی در دانشگاه‌های ایالتی بدهد، جایی که ارزش‌های امریکایی ترویج می‌شود، اما مهم‌تر از همه، نسل بعدی را بر اساس مهارت‌هایی که در اقتصاد و جامعه‌مان نیاز داریم آموزش می‌دهند؛ مانند دوره‌های کارآموزی برای برق‌کاران و لوله‌کش‌ها.» وی در ادامه ضمن توهین به دانشجویان دانشگاه سطح یک هاروارد گفته است که «ما به این تخصص‌ها در کشورمان بیشتر نیاز داریم و کمتر به فارغ‌التحصیلان همجنس‌باز از دانشگاه هاروارد نیاز داریم.» این اقدامات خصمانه علیه دانشگاهیان امریکایی در حقیقت پس‌لرزه طوفان سهمگین اعتراض دانشگاهیان این کشور به جنایات صهیونیست‌ها در غزه است که در ابتدا برخی از رؤسای دانشگاه‌های ایالات‌متحده را مجبور به استعفا کرد و اکنون خود دانشگاه‌ها را هدف قرار داده‌است. در گفت‌وگوی «جوان» با محمد محمدی‌مسعودی، مدیر کل سابق بورس و اعزام دانشجویان وزارت علوم، تحقیقات و فناوری و پروفسور مهدی گلشنی فیزیکدان و فیلسوف علم که هر دو تحصیلکرده دانشگاه‌های خارج از کشور هستند، وضعیت امروز دانشگاه‌های ایالات‌متحده مورد بررسی قرار گرفته‌است.
«به برق‌کار و لوله‌کش نیاز داریم، نه فارغ‌التحصیلان هاروارد!» این بخشی از اظهارات اخیر سخنگوی کاخ سفید برای توجیه اقدامات اخیر دونالد ترامپ رئیس‌جمهور امریکا در قطع بودجه دانشگاه هاروارد به دلیل اعتراض به جنایات رژیم صهیونیستی علیه فلسطینی‌ها در غزه است. پس از چندین دور اقدام خصمانه دولت امریکا علیه دانشگاه هاروارد به دلیل حمایت دانشجویان و اساتید این دانشگاه از فلسطینی‌ها که شامل مواردی مانند لغو مجوز ثبت‌نام دانشجویان خارجی و کم کردن بودجه این دانشگاه بود، اکنون خبر رسیده دولت امریکا قصد دارد تمام قرارداد‌های مالی باقیمانده با این دانشگاه را نیز لغو کند.
در ابتدا متن گفت‌وگوی «جوان» با محمد محمدی مسعودی مدیر کل سابق بورس و اعزام دانشجویان وزارت علوم، تحقیقات و فناوری ارائه می‌شود.
***
دلیل این فشار‌ها به دانشگاه‌های درجه یک ایالات‌متحده چیست؟
این اتفاق نشان می‌دهد دانشگاهیان، اساتید و دانشجویان دانشگاه هاروارد کار مهمی انجام داده‌اند و در شرایطی که این جنایات در غزه در حال انجام است در سمت درست تاریخ قرار گرفته‌اند و همین موجب شده بخواهند با آنها چنین برخوردی صورت بگیرد و این نکته ارزشمندی است.
آیا دولت امریکا موفق به خاموش کردن آنها خواهد شد؟
این کاری که ترامپ انجام داده اثر معکوس دارد و اتفاقاً موجب می‌شود بقیه دانشگاهیان دانشگاه هاروارد یعنی بقیه دانشجویان و اساتید به این آگاهی و درک برسند و آنها هم از جبهه مقاومت و مظلومیت مردم غزه حمایت کنند و نه تنها در هاروارد بلکه در همه دانشگاه‌های ایالات‌متحده تأثیر خواهد گذاشت و موجب بیداری بیشتر نخبگان و دانشگاهیان دانشگاه‌های امریکا خواهد شد؛ یعنی ترامپ نیز به هدف خود نخواهد رسید، هرچند گفته است که می‌خواهد این افراد را محدود کند و یک دستوری داده ولی قطعاً خواهد دید که این مسئله به ضرر اهداف امپریالیستی و اقتصادی آنها تمام خواهد شد.
آینده این اعتراضات در دانشگاه‌های امریکا را چطور می‌بینید؟
این جنبش و آگاهی که در دانشگاه‌های مختلف امریکا از دانشگاه واشنگتن تا دیگر شهر‌ها شکل گرفته موجب شده با ایستادن در سمت درست تاریخ از مردم مظلوم غزه حمایت کنند باید تبدیل به حالتی شود که حمایت همه دانشگاهیان و نخبگان از سراسر دنیا از جمله دانشگاهیان ایران را از یکدیگر داشته باشند و حمایت‌ها متفق‌القول و یکصدا علیه این رژیم آپارتاید صهیونیستی انجام شود. البته حامی اصلی و مقصر این جنایات هم خود حاکمیت و دولت امریکاست و باید این فریاد را بزنند و محکم جلوی آن بایستند و شکی هم نیست در همه جنایاتی که در غزه اتفاق می‌افتد، اسرائیل به عنوان نیروی نیابتی امریکا در منطقه نقش دارد. در نتیجه ظالم اصلی حاکمیت امریکاست، بنابراین، این بیداری خیلی می‌تواند کمک کند و استمرار داشته باشد و لازم است همه دست به دست هم دهند و جلوی این جنایات را بگیرند.
در ادامه متن گفت وگوی «جوان» با پروفسور مهدی گلشنی فیزیکدان و پدر فلسفه علم ایران ارائه می‌شود.
***
شرایط امروز دانشگاه‌های امریکا چطور ارزیابی می‌کنید؟
من خودم ۹ سال امریکا بودم، قبلاً رؤسای جمهور با دانشگاه‌ها کاری نداشتند، ولی آقای ترامپ خیلی دارد در کار دانشگاه‌ها دخالت می‌کند و بابت اینکه از فلسطین حمایت کردند به آنها فشار می‌آورد. در این شرایط لازم بود دانشگاه‌ها مقاومت کنند تا آبروی او برود و مجبور می‌شد فشار‌ها را متوقف کند.
مسئله این است که آقای ترامپ انسان خیلی پررویی است. من شاهد خیلی از رؤسای جمهور ایالات‌متحده بوده‌ام. این افراد همواره تصمیماتی که می‌گیرند در جهت منافع امریکاست و یکسان و یکنواخت در امتداد همدیگر است، ولی ایشان اصلاً اگر به قیافه‌اش نیز نگاه کنید متوجه می‌شوید که انسان عادی نیست؛ در این شرایط به نظرم دانشگاه‌ها باید مقاومت کنند تا نتواند این غلط‌ها را انجام دهد. نباید بتواند به دانشگاهی مانند هاروارد که از دانشگاه‌های تراز اول جهان است، بابت اینکه یک عده از دانشجویان یا اساتید از فلسطین حمایت کردند، زور بگوید. واقعیت این است که اگر دانشگاهیان جلوی ترامپ را نگیرند، او حدیقفی ندارد و به همین دلیل باید جلوی او بایستند.
اصلاً امکانی برای دانشگاهی مانند هاروارد وجود دارد که بخواهد جلوی ترامپ را بگیرد؟
به نظر من وجود دارد و اگر هاروارد تعطیل کنند و دانشگاه‌های دیگر نیز به آن بپیوندند، مجبور می‌شود همه این دستور‌ها را پس بگیرد، ولی الان هر کاری که بخواهد دارد انجام می‌دهد که این هم خیلی غیرعادی است. من سالی که امریکایی‌ها در ویتنام می‌جنگیدند شاهد بودم که دانشگاه‌ها خیلی زنده بودند و در همین دانشگاه برکلی که من بودم، تظاهرات ۱۰۰ هزار نفری برگزار شد و می‌گفتند امریکا باید این جنگ را متوقف کند. الان دانشگاه‌ها اگر این طور منفعلانه عمل نکنند، دیگر ترامپ حدیقف نخواهد داشت.
چنین دانشگاه‌هایی مانند هاروارد و برکلی چقدر در امریکا اهمیت دارند؟
فوق‌العاده اهمیت دارند؛ دانشگاه‌هایی مانند هاروارد و کلمبیا که اکنون تحت فشارند، دانشگاه‌های مهمی هستند و همواره در رده اول بوده‌اند. اگر این دانشگاه‌ها دست به اعتصاب بزنند و محافل بین‌المللی نسبت به این رفتار ترامپ اظهار تنفر کنند، دانشگاه‌های دیگر امریکا نیز به آنها ملحق شوند، مجبور می‌شود که این رفتار را متوقف کند، ولی الان هر کاری که می‌خواهد را می‌تواند انجام دهد، بنابراین انجام می‌دهد.
اشاره کردید به اعتراضات دانشگاه‌ها در زمان جنگ ویتنام، فضای آن زمان دانشگاه‌های امریکایی چگونه بود؟
من به خوبی شرایط زمان جنگ ویتنام را حداقل برای پنج یا شش سال در امریکا به شاهد بودم که حتی یکی از رؤسای جمهور این کشور مجبور شد به دلیل فشار‌هایی که بر سرش به دلیل جنگ وارد می‌شد، از حضور در دور دوم انتخابات انصراف دهد و بعد از آن هم این تظاهرات‌ها با قدرت ادامه پیدا کرد.
وقتی که امریکا سال ۲۰۰۳ به عراق حمله کرد، یکی از فلاسفه امریکایی که با او در یکی از کنفرانس‌ها آشنا شده‌بودم، به من نوشت این اقدام امریکا را تجاوز بزرگی می‌دانم، چون در حالی که داشت روابط جهان اسلام و غرب خوب می‌شد، این اقدام انجام شد. او همینطور نوشته بود من در تظاهراتی که امشب در سانفرانسیسکو علیه این اقدام امریکا در حال انجام است شرکت می‌کنم، ولی وقتی اعتراض نباشد، این اقدامات هیچ حد یقفی ندارد.
یک فیلسوف علم انگلیسی کتابی نوشته به نام از دانش به حکمت، که کتاب خیلی خوبی است و واقعاً لازم است تمامش به فارسی ترجمه شود؛ در این کتاب نوشته که ۵۰ درصد از بودجه سالانه امریکا صرف کار‌های نظامی می‌شود، در حالی که امریکا هیچ نیازی به دفاع از خود ندارد، ولی اسلحه می‌سازد و به کشورهای عربی و ... می‌دهد تا به جان یکدیگر بیفتند. در این شرایط سؤال این است که چرا دانشمندان ساکت هستند و هیچ چیزی نمی‌گویند. این دانشمندان انگلیسی به دولت امریکا برای این تخصیص هنگفت بودجه و همینطور دولت انگلیس به دلیل تخصیص ۳۰ درصد بودجه برای هزینه‌های نظامی اعتراض می‌کنند و اگر این اعتراض‌ها نباشد، همه دنیا خراب می‌شود.
در شرایطی که هاروارد می‌گوید یک‌چهارم از دانشجویان این دانشگاه خارجی هستند، ترامپ می‌خواهد پذیرش دانشجویان خارجی را در هاروارد متوقف کند، این یک چهارم چقدر می‌تواند تأثیرگذار باشد؟
اصلاً برای امریکا افتخار است که این دانشجویان خارجی در این کشور باشند و اینها برای امریکا سرمایه هستند؛ من مخالف هستم که کسی کشور خود را بگذارد و به امریکا برود، ولی این بزرگ‌ترین اشتباه برای امریکاست. در این شرایط سؤال مهم این است که چرا دانشگاهیان ساکت هستند! این نشان می‌دهد که محیط عقب افتاده‌است. دانشمندان نیز واقعاً بدون دلیل ساکتند و آن مطالبه فیلسوف انگلیسی واقعاً به حق است که سؤال می‌کند اینها چرا ساکت هستند و هیچ چیزی نمی‌گویند.
شما به عنوان یک استاد دانشگاه که مدتی هم در امریکا بودید، چه توصیه‌ای برای دانشجویانی دارید که قصد سفر به این کشور را دارند؟
من که اصلاً پیشنهاد نمی‌کنم الان دانشجویان به امریکا بروند، ولو اینکه مدتی جذبشان طول بکشد، ولی آنجا دارند به امریکای جهان‌خوار کمک می‌کنند و اصلاً من کمک به امریکا را در زمان فعلی توصیه نمی‌کنم. قبلاً اینطور نبود، اگر کسی سؤال می‌کرد، می‌گفتم فرد برود تحصیلش را بکند و بازگردد، ولی حالا اگر بروند، به دلیل شرایط داخلی باز نمی‌گردند و این مملکت دارد سرمایه‌های ارزشمند خود را از دست می‌دهد و این خسارت خیلی بزرگی برای کشور است. از سوی دیگر من نمی‌دانم چرا حساسیت لازم از طرف مسئولان ما در این خصوص وجود ندارد.
الان همه امکانات تحصیلی در کشور ما وجود دارد، دولت نیز باید دانشگاه‌ها را تجهیز کند و به دانشگاه‌ها بیشتر بها دهد تا دانشگاهیان دلخوش باشند و به کار خود بیشتر برسند و البته عده‌ای هم دانشجویان را هم برای خارج رفتن تشویق نکنند. الان رفتن دانشجو به خارج به معنای سرمایه گذاری برای امریکا و خسارت عمده برای خود ایران است.
