جوان آنلاین: در دو دهه گذشته، صنعت توریسم یا گردشگری ترکیه مدارج رشد و توسعه را به خوبی طی کرد و این کشور توانست در لیست ۱۰ کشور برتر جهان قرار بگیرد که به عنوان قطب مسافران خارجی انتخاب می‌شد. اما حالا این روند برای نخستین بار پس از دوران شیوع ویروس کرونا رو به کاهش گذاشته است.
به گزارش تسنیم، بحران اقتصادی که از سال ۲۰۱۹ میلادی به شکل جدی در ترکیه نمایان شده، ادامه کار را برای اغلب بخش‌های تولیدی، تجاری و صنایع دشوار کرده بود، اما با این حال، توریسم همچنان حرف اول را می‌زد و درآمد‌های کلان این بخش، مهمترین منبع تامین ارز ترکیه بود. ولی حالا این بخش نیز رونق خود را از دست داده و در مسیر افول است.
مزیت اصلی گردشگری ترکیه چه بود؟
اگر بخواهیم با نگاهی سنتی و با تکیه بر اطلاعات قدیمی به سیمای صنعت گردشگری ترکیه بنگریم و بخواهیم به مهمترین مزایای توریسم این کشور اشاره کنیم، احتمالاً بسیاری از ما، بیش از هر چیزی تصاویر کارت پستالی سریال‌های تلویزیونی و تبلیغات گسترده ماهواره‌ای و اینترنتی در ذهنمان تداعی می‌شود و می‌گوییم: ترکیه شهرها، ابنیه تاریخی، سواحل و غدا‌های خوبی دارد و اینها مهمترین مزایای صنعت توریسم این کشور هستند.
اما در عالم واقعیت، چنین نیست و اتفاقاً مهمترین مزیت توریسم ترکیه که حالا در آستانه از دست رفتن است، چیزی نیست مگر «امکانات سفر و تفریح ارزان».
این همان راز بزرگی است که برای مدتی طولانی، میلیون‌ها گردشگر جهان را از آمریکا، اروپا، آسیا و آفریقا، به استانبول، آنتالیا، بودروم و شهر‌های دیگر می‌کشاند. آری، هزینه‌های اقامت در هتل، صرف غذا در رستوران‌ها، خرید پوشاک و سوغاتی و صنایع دستی در فروشگاه‌های ترکیه، آن قدر ارزان بود که اغلب مسافران خارجی طبقه متوسط و متوسط به پایین، این کشور را به عنوان یک مقصد تفریحی مقرون به صرفه انتخاب می‌کردند.
ولی حالا شواهد نشان می‌دهد که این مزیت نیز از بین رفته و مراکز مهم گردشگری در استان‌ها و مناطق مختلف ترکیه، نه تنها برای شهروندان این کشور، بلکه برای توریست‌های خارجی نیز بسیار گرانبها است.
افزایش سرسام‌آور هزینه‌های مربوط به اقامت هتل، حمل و نقل و صرف غذا در مراکز توریستی ترکیه آن قدر بالا رفته که حالا بسیاری از گردشگران خارجی دریافته‌اند که با همان هزینه‌ها، می‌توانند به جای ترکیه، به گزینه‌های دیگری فکر کنند.
به عنوان مثال: مجارستان، یوگسلاوی، یونان، برخی از کشور‌های بالکان و یا گزینه‌های ارزان‌تری مانند گرجستان و ارمنستان.
نگرانی هتلداران و آژانس‌های گردشگری در ترکیه
بر اساس گزارش روزنامه اقتصادی آنالیز و همچنین روزنامه قرار (هر دو چاپ آنکارا)، اوضاع در بخش گردشگری ترکیه، حالا و در سال ۲۰۲۵ میلادی، دیگر مانند گذشته روشن به نظر نمی‌رسد.
پروفسور دکتر هاکان کارا از اقتصاددانان ترکیه می‌گوید: «تابلوی کنونی، بسیاری از فعالان بخش گردشگری را نگران کرده است. چرا که آمار ورود گردشگران خارجی به ترکیه در حال کاهش است و این موضوع به زودی هتل‌ها، رستوران‌ها و مراکز تفریحی ما را با مشکلات بزرگی رو‌به‌رو می‌کند. می‌خواهید بدانید دلیل کاهش ورود مسافران خارجی چیست؟ پاسخ کوتاه من این است: خارجی‌ها نمی‌آیند. چون کشور ما همچون سابق نیست و واقعاً همه چیز گران‌تر شده است».
هاکان کارا در ادامه به این اشاره کرده که با وجود ثبت رکورد‌های جدید در تعداد بازدیدکنندگان خارجی و درآمد‌های گردشگری در سه ماهه اول سال ۲۰۲۴ میلادی، امید مدیران مراکز گردشگری دیری نپایید و ترکیه در سال جاری، با یک خطر ساختاری مواجه شد. حالا همه آژانس‌های گردشگری اروپایی به مشتریانشان می‌گویند: ترکیه گران شده است.
بر اساس داده‌های موسسه آمار ترکیه (TÜİK) تعداد بازدیدکنندگان خارجی که در دوره ژانویه تا آوریل ۲۰۲۴ به ترکیه سفر کردند، حدود ۱۰ تا ۱۱ میلیون نفر بود. این یکی از بالاترین ارقام سه ماهه اول پس از دوران همه‌گیری کرونا بود.
مراکز گردشگری ترکیه بر اساس این استقبال گسترده، تسهیلات بانکی بیشتری گرفتند و سرمایه گذاری رونق گرفت تا مسافران بیشتری را پذیرا شوند. اما در سال ۲۰۲۵ میلادی آنان غافلگیر شدند و دیدند که برای نخستین بار پس از پایان کرونا، ترکیه با کاهش ۱۸ درصدی سفر گردشگران خارجی مواجه شد.
اینان موتلو از اقتصاددانان ترکیه با اشاره به مزیت‌های ترکیه در گردشگری غذا، اقامت ارزان در مناطق ساحلی و جشنواره‌های فرهنگی می‌گوید: «قبلاً مسافران خارجی، ترکیه را به عنوان یک مرکز گردشگری خوب و ارزان می‌شناختند. اما حالا با افزایش شدید قیمت در رستوران‌ها و هتل‌ها و همچنین هزینه‌های کلان حمل و نقل، ما دیگر حتی برای گردشگران خارجی هم یک کشور ارزان نیستیم. داده‌ها نشان می‌دهد که ترکیه در حال از دست دادن مزیت قیمتی خود در صنعت گردشگری است».
هاکان کارا با جمع آوری نرخ هزینه غذا اقامت در مراکز گردشگری ۱۰ استان ترکیه به این نتیجه رسیده که قیمت رستوران‌ها و هتل‌ها در ترکیه تنها در دو سال با افزایش ۱۷۸ درصدی، گردشگران خارجی را از سفر به این کشور منصرف کرده است. این در حالی است که در همان بازه زمانی، افزایش هزینه در مراکز گردشگری کشور همسایه ترکیه یعنی یونان، تنها ۱۲ درصد بوده است.
در سال ۲۰۲۳ میلادی، یک گردشگر خارجی می‌توانست در ترکیه با رقمی معادل ۸۴ دلار از خدمات غذایی و اقامتی مطلوبی برخوردار شود. اما این هزینه در سه ماهه اول سال ۲۰۲۴ میلادی به ۹۳ دلار رسید، در پایان سال ۲۰۲۴ میلادی از ۱۰۴ دلار فراتر رفت و تا پایان سال جاری میلادی، از ۱۵۰ دلار هم بالاتر خواهد رفت.
به ظاهر، این میزان از افزایش قیمت، به معنی دو برابر شدن درآمد صنعت توریسم ترکیه و سبب شادمانی و خشنودی دولت و بخش خصوصی است! اما از آنجایی که افزایش قیمت، کاهش سفر‌ها را به دنبال می‌آورد، ورشکستگی بسیاری از مراکز گردشگری، اجتناب ناپذیر خواهد بود.
کارشناسان اقتصادی بر این باورند که افزایش تورم در ترکیه و ناکارآمدی سیاست‌های دولت برآمده از حزب عدالت و توسعه برای کنترل تورم، حالا علاوه بر بخش‌های صنعت و تجارت، بخش مسکم و بخش گردشگری را نیز درگیر کرده است.
از دیگر سو، تنش و بی‌ثباتی سیاسی ناشی از جدال مداوم دولت اردوغان با مخالفین و منتقدین، باعث شده که تمایل سرمایه گذاران خارجی برای انتقال سرمایه به بازار‌های ترکیه کاهش پیدا کند.
