جوان آنلاین: برای نشان دادن سن بیولوژیکی کمتر از سن تقویمی همیشه لازم نیست به سمت عملهای جراحی، بوتاکس، لیفت و ... برویم، گاهی با یک زندگی فعال و تنها با یک تغییر در سبک زندگی این نتیجه حاصل میشود.
سلامت یک ثروت است و باید مردم را قانع کرد برای داشتن سبک زندگی سالم انگیزه و تلاش داشته باشند. این مهم در کشورهای توسعهیافته قابل توجه است و روی آموزش آن سرمایهگذاری میشود، اما در دیگر کشورها از جمله موانع، عدمرعایت سبک زندگی، وضعیت اقتصادی و اجتماعی معرفی میشود که در جای خود اهمیت دارد، ولی گاهی برای داشتن سبک زندگی سالم لازم است تنها به داشتههای ذهنی احساس رضایت داشت و به امکانات بیرونی کمتر اهمیت داد.
دوستی که مدتها در یکی از کشورهای اروپایی زندگی کرده بود، میگفت، در مجاورت خانه آنها پیرزنی بود که هر روز صبح ورزش میکرد و دمبل میزد و حرکات ورزشی را مانند یک ورزشکار حرفهای به خوبی و درست انجام میداد که نشان از سلامت جسمی او داشت. نه تنها از سلامت جسمی، بلکه از خندهها و ظاهرش میفهمیدی روان سالمی دارد. ظاهرش به سن و سالش نمیآمد و اگر از خودش نپرسیده بودم، انگارنهانگار ۷۰ ساله است! تعداد چروکهای صورتش آنقدر انگشتشمار بود که میشد شمارش کرد. او هم جسم سالم، هم روان سالم و هم ظاهر مناسبی داشت و همه اینها نشان میداد در دوران مختلف زندگیاش، سبک زندگی سالمی داشته است؛ چیزی که در بسیاری از مردم کمتر دیده میشود یا اصلاً توجهی به آن نمیشود.
سن بیولوژیکی و تقویمی شاخصی است که برای گذر عمر استفاده میشود. سن تقویمی از تولد ما به تاریخ معین سنجیده میشود ولی سن بیولوژیکی با توجه به سبک زندگی، خصوصیات ژنتیکی و بسیاری عوامل دیگر سنجیده میشود. امروزه تلاش برای نشان دادن سن بیولوژیکی پایینتر از سن شناسنامهای در بسیاری از افراد دیده میشود و جزئی از زندگیها شده است، اما بعضی میخواهند راه ۱۰۰ ساله را یک شبه طی کنند، به همین خاطر خودشان را به تیغ جراحی عملهای زیبایی میسپارند یا تزریقاتی مانند بوتاکس، لیفت و ... انجام میدهند. گاهی دیده میشود این موارد با هزینههای هنگفت و در مراکز غیر بهداشتی انجام میشود که در آخر نتیجه مطلوبی هم ندارد، البته موضوعاتی مانند چشم و همچشمی و مسائل روانی هم در انجام این گونه عملها دخالت دارد که هر کدام جای بحث خودش را دارد، اما نکته این است که برای نشان دادن سن بیولوژیکی کمتر از سن تقویمی لازم است مراقب سلامتیمان تنها با یک تغییر در سبک زندگیمان باشیم، البته این به آن معنا نیست که عملهای زیبایی کاری عبث و بیهوده است چراکه میل به زیبایی و زیبا دیدهشدن در هر انسانی وجود دارد و یکی از خواستههای بیانتهای انسانها به ویژه در زنان است، از طرفی بعضی عملهای زیبایی برای بعضی افراد لازم و ضروری است و در بعضی موارد جنبه درمانی دارد، ولی روی صحبت با آنهایی است که بدون هیچ دلیلی و تنها به استناد پروردههای ذهنی یا دیدهشدن در نگاه دیگران به سمت و سوی این عملها، بوتاکس و لیفت میروند و در آخر از نتیجه کار هم راضی نمیشوند چراکه بدن و ظاهرشان از حالت طبیعی و بهنجار دور میشود و حالت مصنوعی میگیرد.
در نگاهی دیگر باید گفت، ممکن است انجام عملهای زیبایی شخص را به نتیجه دلخواهش برساند، ولی همانطور که در بسیاری از افراد مسن شاهدیم، روزی میرسد که شیئی چوبی و فلزی به نام عصا جای عضلاتشان را میگیرد، چون زمانی که باید به تقویت عضلاتشان اهمیت میدادند، ندادهاند و تنها به فکر زیباکردن ظواهرشان بودهاند که اگر این کار انجام میشد، هر دو نتیجه را برایشان داشت. نمونه بیاختیاریهای ادراری که به دلیل ضعف عضلات پیش میآید و به اشتباه بعضی از زنان فکر میکنند به دلیل تعدد زایمان به این عارضه مبتلا میشوند، از جمله مواردی است که در اثر بیتوجهی به سلامت در سبک زندگی پیش میآید. مشابه این موارد باعث میشود نگرانیمان نسبت به بسیاری از جوانان و نوجوانانمان بیشتر شود، چراکه بعضی از آنها تنها به زیباییهای ظاهر اهمیت میدهند و به جای پیشگرفتن سبک زندگی سالم، روشهای غلط در تغذیه و کارشان دیده میشود، غافل از اینکه به این جسم برای آیندهای با آرامش و سلامتی نیاز دارند.
طبق نظر کارشناسان و متخصصان، سن مصرف دخانیات کاهش یافته و حالا هم چند سالی است، زمزمه کاهش سن مصرف بیرویه و نابجای لوازم آرایش شنیده میشود؛ نکاتی که لازم است والدین اهتمام بیشتری به آن داشته باشند، چراکه اولین معرف یک سبک زندگی سالم به فرزندان آنها هستند، بنابراین باید حواسشان به این دسته از خطرات باشد و بموقع فرزندانشان را نسبت به این موارد آگاهی دهند و از آنها مراقبت کنند.
با توجه به موارد گفتهشده، دکتر مجید نیکخواهکیارمش، پزشک عمومی نکاتی درباره سبک زندگی سالم و فعال مطرح کرده است که در ادامه میخوانید. به گفته این پزشک عمومی اصلاح سبک زندگی در این دوران دیجیتالی و با وجود مشکلات اقتصادی و بعضی مشاغل که به خاطر شرایط آن افراد مجبور هستند شبها بیدار بمانند، متفاوت است و نمیتوان نسخه واحدی برای همه پیچید، اما نکات سادهای وجود دارد که با رعایت حداقلی آن میتوان به سبک زندگی سالم رسید و آیندهای سالم را برای خود رقم زد.
وی میگوید: ورزش روزانه، نکته مهمی است که در افراد مختلف تفاوت دارد. بعضی حرفهای آن را انجام میدهند بعضی عادی و چند روز در هفته، اما اکثر متخصصان بر این باورند که افراد باید روزی نیمساعت در پنج روز از هفته، پیادهروی داشته باشند، به گونهای که باعث ایجاد تعریق شود تا خونرسانی بهتری داشته باشند و حال روحی و جسمی خوبی دریافت کنند. مصرف فستفودها یک امر اجتنابناپذیر است و باید به صورت تفریحی حداکثر ماهی یک بار استفاده شود. متأسفانه بعضی از خانوادهها به بهانه شرایط اقتصادی طبخ آن را افزایش دادهاند، آن هم در شرایطی که میتوان یک غذای ساده را که هم بهصرفه است و هم سلامتی را در پی دارد جایگزین آن کرد. مصرف دخانیات هم از جمله مواردی است که سبک زندگیها را ناسالم کرده است. کاهش سن مصرف دخانیات و دسترسی راحت به مواد مخدر و الکل تبدیل به عرف شده است، بنابراین نیاز است خانوادهها نسبت به آن آگاهی داشته باشند و مراقبت کنند.
نیکخواه بر مصرف منظم سبزیجات و فیبر که در بهبود کارکرد اندامهای بدن، سلامتی و زیبایی ظاهر افراد مؤثر است، تأکید میکند و اظهار میدارد: افرادی که به طور منظم از فیبر استفاده نمیکنند یا مصرف میوه و سبزیجات ندارند، بیشتر در معرض ابتلا به یبوست هستند و به سمت بیماریهای شایع کشیده میشوند، حتی در ظاهر و اخلاق آنها هم مؤثر است چراکه اثر مطلوب مصرف فیبر و میوهها مقابله با موادی به نام رادیکالهای آزاد است، به همین خاطر اثر آنتیاکسیدانی دارد و جلوی عوارض ناشی از رادیکالهای آزاد را میگیرد. مصرف میوه و سبزی برای سلامتی و زیبایی پوست نیز بسیار مهم است. مصرف پروبیوتیکها نیز حائز اهمیت است، به خصوص مادران باید درباره آن اطلاع داشته باشند، چراکه پروبیوتیکها موادی مغذی هستند که در اختیار باکتریهای سیستم گوارشی ما قرار میگیرند، به همین دلیل وقتی بچهها دچار اسهال حاد میشوند، مصرف آن مؤثر است. این مواد باعث تقویت سیستم ایمنی بدن میشوند و کارکرد دستگاه گوارش کودکان را تقویت میکنند. این پزشک عمومی بر خواب مناسب و مفید نیز تأکید میکند و میگوید: موردی که در بهبود کارکرد اندامهای بدن حتی در سیستم روانی و زیبایی ظاهری مؤثر است خواب کافی است، البته این مسئله درباره افرادی که شغل شبانه دارند، جای بحث دارد، ولی افرادی که وقت کافی برای خواب دارند، باید استفاده بهینه داشته باشند. یک نکته هم برای سلامتی و هم برای زیبایی ظاهر مهم است و آن عدماستفاده از لوازم الکترونیکی قبل از خواب است. اگر فردی به رختخواب رفت و خوابش نبرد، بهتر است به جای استفاده از موبایل، از جا بلند شود، مطالعهای داشته باشد و دوباره به رختخواب برود. شاید این راه کمک به بیخوابی آنها باشد.
وی به کنترل مصرف لوازم آرایشی غیرضروری به خصوص در سن پایین تأکید میکند و میافزاید: مصرف لوازم آرایشی نیاز به فرهنگسازی دارد و در اینجا هم نقش خانوادهها بسیار مهم است. طبق آمار سن مصرف لوازم آرایشی کاهش یافته است، در حالی که استفاده از این لوازم در زمان طولانی برای سلامتی پوست و زیبایی آن مضر است، بنابراین باید کنترل و در حد لازم استفاده شود. نیکخواه درباره اصرار بعضی افراد برای انجام عملهای جراحی با هدف کمکردن سن بیولوژیکی و زیبایی ظاهری و اندامها میگوید: عملهای زیبایی باید بعد از مشاوره با یک پزشک متخصص زیبایی و روانشناس انجام شود، چراکه در بسیاری موارد فرد بعد از مشاوره از انجام عمل منصرف میشود، زیرا آن عمل یا لازم نبوده است یا عوارضی را برای او در پی خواهد داشت.
این پزشک عمومی در آخر برای حفظ سلامتی عمومی شهروندان به نکاتی اشاره میکند و میگوید: یکی از نکات مهم درباره اصلاح سبک زندگی، پیگیری منظم درمان به خصوص در افرادی است که مبتلا به بیماریهای مزمن مانند دیابت، قلب و عروق و فشار خون هستند. به طور مثال افراد دیابتی باید قند خون خود را به طور منظم کنترل کنند چراکه این اشخاص ممکن است با گذشت پنج تا ۱۰ سال از دیابتشان در معرض نوروپاتی یعنی آسیب به اعصاب محیطی که فرد احساس گزگز در کف دست و پا میکند، قرار بگیرند.
در چنین افرادی احساس به درد کاهش پیدا میکند و ممکن است شخص، زخمی در کف پای او ایجاد شود ولی متوجه نشود و همین زخم باعث عفونیشدن شود و کار به قطع عضو برسد. توصیه میشود افراد دیابتی معاینات شخصی خود را داشته باشند و بین انگشتان و کف پایشان را معاینه کنند. آنها باید سالانه به متخصص قلب و عروق، چشمپزشک و متخصص داخلی و فوقتخصص کلیه مراجعه داشته باشند و مراقبتهای لازم را انجام دهند.
نیکخواه به انجام غربالگری منظم به کسانی که سابقه بیماریهای روده و سرطان پستان دارند یا سابقه خانوادگی مثبت دارند، توصیه میکند و میگوید: این قبیل افراد حتماً به پزشک مراجعه کنند و اگر سابقه خانوادگی مثبت هم ندارند، لازم است آزمایشات منظم حداقل سالی یک بار داشته باشند تا مشکلی پیش نیاید و اگر هم بود، سریع درمان شود. غربالگری در مادران باردار نیز مهم است تا فرزندانی سالم متولد شوند.