دو ماه از شروع دور جدید تحریمهای امریکا علیه ایران میگذرد و مقامات این کشور تفاسیر جدیدی از نحوه تأثیرگذاری این تحریمها دارند. مایک پمپئو، وزیر خارجه امریکا روز پنج شنبه در مصاحبه با تلویزیون «نیوزمکس» گفت که دولت این کشور به ریاست دونالد ترامپ، دائماً در حال ارزیابی روند صدور معافیت از تحریم برای کشورها است. پمپئو در این مصاحبه گفت: «تحریمها و معافیتهای آنها برای شش ماه هستند. ما دائماً آنها را ارزیابی میکنیم تا ببینیم آیا آنها با توجه به سیاستهای ما معقول هستند یا خیر». وزیر خارجه امریکا در این مصاحبه گفت: «ما هنوز هم میخواهیم اطمینان حاصل کنیم که میزان عرضه نفت خام در بازار مناسب است، ولی در عین حال، میخواهیم از این هم مطمئن باشیم که برخی ملزومات را رعایت میکنیم». ترامپ که بعد از خروج از توافق هستهای برجام گفته بود قصد دارد صادرات نفت ایران را به صفر برساند، در آستانه اجرایی شدن تحریمهای بخش انرژی در ماه نوامبر برای هشت کشور معافیت موقت صادر کرد. واشنگتن گفته هدف از صدور این معافیتها تنظیم میزان عرضه و تقاضا در بازار نفت است، درحالی که گزارشهای مختلف نشان میدهند تحریمهای دولت امریکا مردم ایران را هدف قرار داده. پمپئو مدعی شد که هدف از این اقدامات، ایجاد شرایط زندگی بهتر برای مردم ایران است. پمپئو تأکید کرد: «تحریمها علیه ایران این هدف نهایی را دنبال میکند که بتوانند نتایجی ایجاد کنند که مردم ایران زندگی بهتری در مقایسه با زندگیای که اکنون تحت رژیم فعلی دارند، داشته باشند». برخلاف ادعاهای مقامهای امریکا مبنی بر اینکه تحریمهای این کشور بخش کشاورزی و مواد غذایی را هدف قرار نمیدهد، خبرگزاری رویترز اخیراً در گزارشی از اثر این تحریمها بر مبادلات شرکتهای غذایی با ایران خبر داده است. ادعای پمپئو درحالی است که تشدید تحریمها علیه ایران بیشتر روی مردم متمرکز است.
هرچند پمپئو تلویحاً به هدف غایی امریکا از فشارهای اقتصادی به ایران اشاره نکرده است، اما به نظر میرسد منظور از هدف غایی، تغییر نظام سیاسی یا تغییر رفتارهای ایران در منطقه باشد که مقامات واشنگتن در سالهای اخیر روی آن برنامه ریزی کردهاند. همچنان که دونالد ترامپ سال گذشته با هدف تغییرات سیاسی، از اغتشاشات خیابانی در برخی شهرهای ایران حمایت کرد.
موضعگیری علیه ماهوارهای
وزیر خارجه امریکا در ادامه اظهارات خود بار دیگر علیه برنامه فضایی ایران هم موضع گرفت و گفت که ایران باید کار روی ماهوارهبر و موشکهای بالستیک را متوقف کند. پمپئو در بیانیهای که با عنوان «هشدار درباره پرتاب ماهوارهبر» صادر شده، با طرح این ادعا که ماهوارهبرها از فناوری مشابه موشکهای بالستیک قارهپیما استفاده میکنند، مدعی شد که «پرتاب ماهوارهبر به فضا در تقابل با قطعنامه ۲۲۳۱ است که از ایران میخواهد فعالیتهای مرتبط با موشکهای بالستیک را متوقف کند». امریکاییها بارها مدعی شدهاند که تحرکات ایران در منطقه تهدیدی برای منافع واشنگتن و رژیمهای عربی است و سعی دارند تواناییهای موشکی ایران را به حداقل برسانند تا موازنه به نفع شیخنشینهای حاشیه خلیج فارس تغییر یابد. بهرغم ادعای امریکاییها، آزمایشهای موشکی ایران نقض قطعنامه ۲۲۳۱ نیست و روسیه و چین هم بارها به این مسئله اذعان کردهاند. واشنگتن به دنبال کاهش توان موشکی ایران است، اما مقامات ایرانی گفتهاند که برنامه موشکی تنها جنبه دفاعی داشته و به هیچ وجه قابل مذاکره نیست. این ادعاها درحالی است که امریکا سالانه دهها میلیارد دلار تسلیحات پیشرفته به رژیمهای عربی در منطقه میفروشد و با قراردادهای گسترده نظامی منطقه را به انبار باروت تبدیل کرده است.
ترامپ: دوست دارم با ایران مذاکره کنم
رئیسجمهور امریکا بهرغم افزایش تحریمها علیه ایران، از مذاکرات با ایران سخن میگوید. دونالد ترامپ روز پنج شنبه در اولین نشست کابینه خود در سال ۲۰۱۹ گفت که دوست دارد با ایران مذاکره کند، اما آنها هنوز آماده نیستند، ولی آماده میشوند. رئیسجمهور امریکا به خروج این کشور از توافق هستهای نیز اشاره کرد و گفت: «من به توافق هستهای وحشتناک ایران پایان دادم. این توافق در واقع پس از هشت سال به ایران حق قانونی دستیابی به سلاح هستهای را میداد». ترامپ بارها مدعی شده است که برجام توافقی بد است و باید توافق جدیدی با ایران امضا شود که منافع واشنگتن را بیشتر تأمین کند. ترامپ درحالی مدعی است که ایران به تعهدات برجامی خود پایبند نبوده است که آژانس بینالمللی انرژی اتمی ۱۳ بار در گزارشهای خود تعهدات ایران را تأیید کرده است. ترامپ از مذاکره مجدد با ایران دم میزند، اما مقامات ایرانی گفتهاند که به دلیل بدعهدیهای امریکا توافق جدیدی در کار نخواهد بود.