جوان آنلاین: «خانه از این زاویه چقدر زیباست»؛ این صرفاً توصیف زیبایی خانه از زاویه دید یک نفر نیست، بلکه قدردانی ضمنی از زحمات کسی است که چنین فضایی را ایجاد کرده و از آن مراقب می‌کند. طبعاً با گفتن چنین گزاره‌ای، مسئولیت فرد در قبال طرف مقابل سلب نمی‌شود و کیفیت آنچه باید انجام دهد به میزان مسئولیت‌پذیری وی بستگی دارد و به میزانی که مسئولیت‌پذیرتر باشد، منجر به جلب اعتماد طرف خواهد شد و رفته‌رفته فضا از آنچه هست، زیباتر و دلنشین‌تر هم می‌شود. این حکایت زندگی اغلب افرادی است که با مسئولیت‌پذیری زندگی خود را از آنچه هست، دلچسب‌تر می‌کنند.
مسئولیت‌پذیری تعهد وجدانی یک شخص در قبال کار‌هایی است که به وی سپرده می‌شود یا به نحوی از انحا برعهده او قرار دارد و انجام دادن آن گامی در جهت ارائه خدمت به دیگری است و در عوض به توسعه فردی شخص و رشد شخصیتی او نیز کمک می‌کند. نکته مهمی که درباره مسئولیت‌پذیری وجود دارد، نقش والدین در شکل‌گیری این بلوغ شخصیتی در درون فرد است، به طوری که اگر والدین نسبت به مسئولیت‌پذیر بودن فرزند خود حساس باشند و او را برای مسئولیت‌های ریز ودرشت تشویق کنند، نتایج آن رفته رفته ملموس‌تر می‌شود.
مولانا به یکی از جدل‌های عصر خود که انسان را فاقد اختیار تلقی می‌کردند و معتقد بودند انسان هرکاری انجام می‌دهد از سر اجبار است با یک بیت شعر ظریف در دفتر پنجم مثنوی معنوی پاسخ داده است: «اینکه فردا این کنم یا آن کنم/ این دلیل اختیارست‌ای صنم.» بنابراین انسان‌ها مجبور به انجام کاری نیستند و اگر فردی مسئولیت‌پذیر است نه از سر اجبار، بلکه به دلیل بلوغ شخصیتی و فکری اوست که خود را در مقابل برخی امورات مسئول می‌داند و سعی می‌کند به بهترین نحو ممکن آن را انجام دهد. شاید گفته شود در عصر حاضر موسوم به عصر مدرن که ترجیح «خود» به «دیگری» عادی‌انگاری شده و‌ای بسا شوربختانه زرنگی تلقی می‌شود، سخن راندن از مسئولیت‌پذیری، آب در هاون کوبیدن است، اما پاسخ آن است که حداقل در ایران ما، جمع زیادی هستند که با همین مسئولیت پذیری، چرخ‌های فرسوده حکمرانی غیرنوین را به حرکت در می‌آورند و در کنار ابر و باد و مه و خورشید و فلک در کارند، تا ما نانی به کف آریم و به غفلت نخوریم. البته به قول سعدی «همه از بهر تو سرگشته و فرمانبردار/ شرط انصاف نباشد که تو فرمان نبری.» بنابراین اینجا هم سخن از «شرط انصاف» است و نه «اجبار» و این همان مسئولیت‌پذیری فرد را نشان می‌دهد که اگر به آن پایبند باشد، شرط انصاف را رعایت کرده است.
مسئولیت‌پذیری اجتماعی شاید مهم‌ترین نوع مسئولیت‌پذیری است که در عصر امروز نیاز هر جامعه‌ای محسوب می‌شود و افراد باید نسبت به رعایت آن حساس باشند. قطعاً کسانی که مسئولیت‌پذیری شغلی و فردی دارند، در ساحت مسئولیت‌پذیری اجتماعی نیز حساس هستند. این افراد ضمن داشتن هدف و برنامه منظم و دقت کافی در زمانبندی، قادر به کنترل احساسات و عواطف خود در شئون مختلف هستند و جالب آنکه به جای شکایت صرف و گلایه از نارسایی‌ها در تلاش برای حل آن و بهبود اوضاع هستند.
به هر روی، مسئولیت‌پذیری نه تنها امری پسندیده و نشانه رشد شخصیتی و توسعه فردی است، بلکه لنگرگاهی مطمئن برای ثبات زندگی محسوب می‌شود که می‌تواند از بروز برخی چالش‌های شخصی و عمومی جلوگیری کند و مانع کشمکش‌هایی شود که از بی‌تعهدی نشئت می‌گیرد. بنابراین کسانی که بی‌تعهد به دیگران هستند و «من» را به «ما» ترجیح می‌دهند، نه تنها افراد زرنگی محسوب نمی‌شوند، بلکه سوءاستفاده‌کننده‌هایی هستند که نیاز به ترحم و البته آگاهسازی دارند!
