سفر دکتر رئیسی به ازبکستان که میزبان نشست سران کشور‌های عضو شانگهای است، از جنبه‌های گوناگون اهمیت دارد. شانگهای به‌عنوان یک سازمان منطقه‌ای، جایگاه مهمی در عرصه منطقه‌ای و جهانی داراست که با توجه به فراز و نشیب‌ها در موازنه‌های قدرت جهانی و رویکرد بحران‌سازی امریکا با روسیه و چین، از اهمیت جدیدی برخوردار است. به‌ویژه اینکه سه عضو اصلی شانگهای یعنی ایران، چین و روسیه هدف سیاست‌های عداوت‌گونه امریکا هستند، ولی این سازمان به لحاظ بزرگی جمعیت و حجم تبادلات اقتصادی و ظرفیت‌های گوناگون در انرژی و مواد اولیه و صنایع گوناگون، که در کنار برجستگی‌های ژئوپلتیک باید آن را مورد ارزیابی قرار داد، یک قطب بزرگ اقتصادی و امنیتی در موازنه قدرت در مقابل سیاست‌های امریکا به‌شمار می‌رود. عضویت ایران که در نشست سمرقند در ازبکستان به تصویب می‌رسد، حلقه تکمیلی و قدرتمندی برای شانگهای خواهد بود. در نشست دوروزه سمرقند، یکی از مهم‌ترین بحث‌ها که توسط روسیه و چین و ایران دنبال می‌شود و برای کشور‌های آسیای مرکزی و هند و پاکستان اهمیت ویژه‌ای دارد، مسئله مسیر‌های ترانزیت و تجارت است. پیامد‌های جنگ در اوکراین و رویکرد‌های تحریمی امریکا و انگلیس در مقابل روسیه، ادامه تشنج‌سازی امریکا در حوزه تایوان در قبال چین، سرعت همگرایی در بین اعضای شانگهای را افزایش و عمق همکاری‌ها در عرصه‌های گوناگون را در دستور فوری‌تر قرار داده است. بدیهی است که در سایه رویکرد فعال‌سازی تجارت و مناسبات ایران با حوزه همسایگان و به‌ویژه در شانگهای، فرصت‌های بزرگ همکاری دو و چندجانبه به‌ویژه ترانزیت کالا و انرژی در مسیر ایران، پیش روی خواهد بود و پتانسیل‌های اقتصادی و همکاری‌های منطقه‌ای را با جهش جدید روبه‌رو خواهد کرد. اساساً سیاست فرار به جلو در راهبرد‌های امریکا در قبال روسیه و چین و جنگ‌افروزی در اوکراین و احتمالاً در تایوان یا تنش‌سازی در قبال ایران در غرب آسیا، با دوهدف، فرسایش طرف‌های رقیب و جلب پتانسیل‌های مالی و ناشی از فروش سلاح یا کالا و انرژی دنبال می‌شود، چراکه امروز حتی وزیر خزانه‌داری امریکا هشدار داده است که با یک انفجار تورمی و بحران و سقوط اقتصادی مواجه هستند و لذا برای جبران موج بحران اقتصادی، به استقبال بحران‌های مدیریت‌شده می‌روند. همین امر از این سو، فرصت‌های همگرایی و همکاری و سرعت اقدامات موازنه‌ساز و بازدارنده را در دیگر قطب‌های قدرت جهانی افزایش خواهد داد. با این نگاه، باید نشست شانگهای در سمرقند را در ابعاد گوناگون دو و چندجانبه و همکاری‌های منطقه‌ای و جهانی و به‌ویژه در افغانستان یک نقطه عطف در تحولات بزرگ منطقه‌ای و جهانی به‌شمار آورد و برای تحقق اهداف و بهره‌مندی از فرصت‌های گوناگون آن، تلاش‌های مؤثری را به اجرا گذاشت. مبارزه با تروریسم و افراطی‌گری و مداخله‌های بحران‌ساز امریکا، از دستورکار‌های امنیتی نشست شانگهای است که پرونده افغانستان را برجسته کرده و گام‌های جدیدی برای ساماندهی در این کشور خواهد داشت که به‌زودی دنبال خواهد شد.
