سرويس دانشگاه جوان آنلاين: یکی از نتایج مهم تحریمها گسترش دایره قدرت دانش بنیانهای دانشگاهی بود. با خروج برخی کمپانیهای اروپایی اکنون ۱۵ دانشگاه و پژوهشگاه کشور در مجموع ۲۶ قرارداد فنی – پژوهشی در حوزه صنعت نفت منعقد کردند. در سالهای اخیر در صنعت نفت اتفاقات ارزشمندی رخ داده است. از جمله آن میتوان به راهاندازی دانشکدهها و پژوهشگاههایی در مجموعه آموزش عالی اشاره کرد که با این اقدام در حال حاضر در حوزه تربیت متخصص صنعت نفت جزو کشورهای تراز اول جهان هستیم.
امسال اقدامات وزارت نفت در زمینه توسعه اکوسیستم نوآوری، منفعت زیادی برای دانشجویان به ویژه دانشجویان تحصیلات تکمیلی مرتبط با نفت داشت. تابستان امسال در این راستا راهاندازی شورای حمایت از شرکتهای دانشبنیان و توسعه اکوسیستم در صنعت نفت مطرح شد که با حضور افراد صاحبنظر راهاندازی این شورا پیگیری شد و قرار است تا قبل از اتمام سال به نتیجه برسد.
راهاندازی پارک صنعت نفت رازی در راستای همین حمایتهای جدید از متخصصان دانشگاهی است. این پارک فناوری و زیرساختهای لازم آن برای آشنایی و پیوند زدن مجموعه شرکتهای نوآور صنعت نفت در منطقه شهر ری در ۱۷ هکتار برنامهریزی شده است.
این پارک قرار نیست تنها حضور فیزیکی داشته باشد، بلکه محوری برای گرد هم آوردن مجموعه شرکتهای فعال در صنعت نفت است. شرکتهایی که با دانشجویان و فارغالتحصیلان خلاق هم به حل مشکلات صنعت نفت کشور کمک میکنند و هم ایدههایشان تبدیل به ثروت میشود. اتفاقاتی که خروج برخی کمپانیهای خارجی از کشور زمینهساز آن شدند.
۹ میدان نفتی برای ۹ دانشگاه
در یکسال اخیر در دانشگاه صنعت نفت هم فعالیتهای زیادی در زمینه پژوهشی انجام شده است. به عنوان مثال ۱۵پروژه با صنایع نفت، گاز و پتروشیمی اجرا شدهاند که خوشبختانه همه این پروژهها به نتایج مدنظر منجر شدند.
ضمن اینکه دو پروژه بزرگ دانشگاه صنعت نفت فقط در زمینه «ازدیاد برداشت میدان نفتی گچساران» است. با توجه به اینکه بیشتر میدانهای نفتی به نیمه دوم عمر خود رسیدهاند و بازیافت نفت دیگر مانند نیمه اول عمر میدان نفتی نیست، بنابراین یافتن روشهایی برای برداشت بیشتر نفت از اهمیت ویژهای برخوردار است. وزارت نفت در سالقبل هم ۹میدان نفتی را به ۹دانشگاه و پژوهشگاه واگذار کرده که میدان نفتی گچساران به دانشگاه صنعت نفت واگذار شده بود.
گرنت نفتی برای دانشجویان
در حال حاضر هر عضو هیئت علمی که در راستای حل مسائل صنعت نفت اقدام کند و طی فرآیندی بتواند محصولات مورد نیاز این صنعت را تأمین کند، حمایتهایی در قالب یک گرنت (کمک هزینه تحصیلی) به وی اعطا میشود.
شرط اعطای این گرنت حضور دانشجویان دکتری و ارشد در فرآیند اجرای نیازمندیهای این صنعت خواهد بود.
در همین رابطه معاون وزیر نفت در امور مهندسی، پژوهش و فناوری از انعقاد ۲۶ قرارداد میان این وزارتخانه و ۱۵دانشگاه و پژوهشگاه خبر داد و گفت: «از این تعداد ۱۴قرارداد در حوزه بالادستی و ۱۲قرارداد در حوزه پایین دستی صنعت نفت بوده است. به منظور خرید تضمینی محصولات دانشبنیان صنعت نفت لیستی از تأمینکنندگان تهیه شده که حدود ۵۰درصد آن از شرکتهای دانشبنیان هستند.»
سعید محمدزاده با بیان اینکه هر پژوهشگر و فناور برای توسعه محصول خود نیاز به زیرساختهای پژوهشی دارد، خاطرنشان کرد: «بر این اساس برنامه درهای باز پژوهشگاه صنعت نفت برای پژوهشگران اجرایی میشود؛ چراکه معتقد هستیم باید ظرفیت این پژوهشگاه در اختیار همه پژوهشگران قرار گیرد.»
صندوق پژوهش ۱۰۰ میلیاردی
معاون وزیر نفت در امور مهندسی، پژوهش و فناوری با اشاره به ابلاغ شیوهنامه فرصت مطالعاتی اعضای هیئت علمی دانشگاهها در صنعت نفت، توضیح داد: «به منظور آنکه محققان دانشگاهی در حوزه حل مسائل صنعت نفت وارد شوند، شیوه نامه فرصت مطالعاتی اعضای هیئت علمی در صنعت نفت ابلاغ شد.»
وی با بیان اینکه با ابلاغ این شیوهنامه استقبال خوبی را از سوی دانشگاهها شاهد بودیم، افزود: «علاوه بر آن شیوهنامه پرداخت گرنت برای اساتید دانشگاهها نیز ابلاغ شده است.»
محمدزاده با اشاره به راهاندازی صندوق پژوهش و فناوری صنعت نفت اظهار کرد: «مجوزهای آن طی روزهای آینده اخذ میشود و سرمایه اولیه این صندوق بالغ بر ۱۰۰میلیارد تومان خواهد بود.»
رویداد بهمن ماه
معاون وزیر نفت در امور مهندسی، پژوهش و فناوری از برگزاری رویدادی با عنوان گردهمایی شرکتهای دانشبنیان و استارتاپهای صنعت نفت در اواخر بهمن ماه خبر داد و گفت: «این رویداد با هدف ارتباط میان عرضه با طرف تقاضا برگزار میشود که تاکنون ۵۰۰ مجموعه مرتبط با این صنعت آمادگی خود را اعلام کردهاند.»
محمدزاده با بیان اینکه بیش از هزار نیاز فناورانه صنعت نفت در این رویداد ارائه شد، گفت: «این نیازها در رویداد سه روزه ارائه میشود تا شرکتهای توانمند بتوانند در جهت رفع چالشهای صنعت نفت اقدام کنند.»
خرید خارجی ممنوع
گفتنی است هم از طریق صندوق پژوهش و فناوری صنعت نفت و هم از سوی شرکتهای دانشبنیان خدمات تضمینی پیگیری میشود و از این رو هر شرکتی که نسبت به حل مسئله صنعت نفت اقدام کند و محصولی ارائه دهد، فرآیند خرید تضمینی محصول برای آن اعمال میشود.
امسال در راستای استفاده از توانمندیهای کشور برای رفع نیازهای صنعت نفت، لیستی در صنعت نفت تهیه شده است و هر تأمین کنندهای که نام آن در این لیست وارد شود، با آنها همکاری میکنند و هر محصولی که تولید و تأیید شود و همچنین قابلیت استفاده در صنعت نفت آن به اثبات برسد، خرید آن تجهیز از خارج ممنوع میشود.
هر شرکت یا استارتاپی هم که در راستای حل مسائل صنعت نفتی اقدام کند، معاونت پژوهشی وزارت نفت از آنها حمایت میکند.
بخشنامه حمایت از متخصصان داخلی
طی بخشنامهای که در دو سال اخیر در وزارت نفت در پیش گرفته شده است، تجهیزاتی که متخصصان داخلی تولید میکنند، به جد از واردات آن جلوگیری خواهد شد؛ اگر هر شرکتی بتواند نیاز صنعت نفت را مرتفع کند، خرید خارجی آن در وزارت نفت ممنوع اعلام خواهد شد.
همچنین اگر همان شرکت بتواند بخشی از نیاز کشور را پاسخگو باشد، همان محصول از سوی وزارتخانه مورد حمایت قرار میگیرد تا از محصول داخلی استفاده شود.
نیاز صنعت نفت تنها معطوف به تجهیزات نمیشود، بلکه این صنعت نیازمند مواد شیمیایی، کاتالیستها، نرمافزار، مدیریت و خدمات است. دانشگاهها میتوانند در این زمینهها به رفع چالش این صنعت بپردازند.
با توجه به اینکه دانشگاهها هم مانند صنعت نفت ایمنیمحور هستند، محصولاتی که در حوزه صنعت نفت در پژوهشگاهها و مراکز رشد دانشگاهی به تولید میرسند، تمامی استانداردها را پاس میکنند و این یکی از نقاط قوت تولیدات دانشگاهی برای صنعت نفت است.