سرویس بین الملل جوان آنلاین: نیروهای ارتش سوریه در پی هماهنگی با روسیه و توافق با کردها، به طور غیرمنتظره وارد شهرهای منبج، عینالعرب و تلتمر شدند و با در اختیار گرفتن برخی شهرکها و مناطق تحت کنترل کردها، به دنبال مقابله با تجاوز ترکیه هستند. مقامات ترکیه با بیان اینکه اولویت نیروهای این کشور تصرف شهر استراتژیک منبج است، از احتمال درگیری با ارتش سوریه خبر دادند.
تحولات کنونی در شمال و شمال شرق سوریه به دنبال ورود نیروهای مقاومت سوریه به این محور وارد فاز جدیدی شده است. پس از شش روز تجاوز نظامی ترکیه به شمال سوریه، مقامات و فرماندهان کرد سوری برای سپردن مناطق تحت کنترل خود به ارتش سوریه، با دمشق به توافق رسیدهاند. به گزارش شبکه المیادین، ارتش سوریه برای به دست گرفتن ابتکار عمل در درگیریهای شمال این کشور وارد شهر «منبج» واقع در ریف شرقی حلب شد. ورود ارتش سوریه به منبج پس از پنج سال انجام میشود. همزمان، تلویزیون دولتی سوریه نیز از حرکت ارتش سوریه به سمت شمال این کشور برای مقابله با تجاوزات ارتش ترکیه خبر داد. ارتش سوریه همزمان کنترل شهر «طبقه» در شمال رقه را به دست گرفته و طبق گفته منابع محلی کاروان نظامی ارتش سوریه بین شهر «حسکه» و «رأسالعین» مشاهده شده است. یک مسئول ارشد منطقه تحت کنترل کردها در شمال شرقی سوریه به شبکه روسیاالیوم گفته که ارتش سوریه وارد شهر کوبانی (عینالعرب) شده است. همچنین شماری از نیروهای نظامی سوریه وارد شهر تلتمر در شمال شرق سوریه شدهاند. در فیلمهایی که منتشر شده است مردم این شهر از حضور نیروهای ارتش استقبال گرمی انجام میدهند و به جشن و شادی پرداختهاند. خبرگزاری رسمی سوریه (سانا) هم گزارش داد: «پرچم سوریه بر فراز ساختمانهای دولتی و مدارس در شهر «قامشلی» و «حسکه» که در کنترل کردها بود، برافراشته شده است». به گزارش اسپوتنیک، «شهر تلتمر، در مسیر میانبر استراتژیکی قرار دارد که شرق و غرب را به هم متصل میکند و در ۳۵ کیلومتری جنوب شرق رأسالعین واقع است که یکی از اهداف اصلی عملیات ترکیه محسوب میشود.»
ورود ارتش سوریه و نیروهای مقاومت به مناطق شمال تمامی معادلات ارتش ترکیه به ویژه رجب طیب اردوغان، رئیسجمهور این کشور را به هم ریخته است. اردوغان مدعی بود که نیروهای ترکیه تا عمق ۳۵ کیلومتری شمال سوریه نفوذ خواهند کرد و بخشی از اراضی آن را تحت کنترل خود درمیآورند، با این حال حضور غیرمنتظره نیروهای مقاومت در مناطق شمالی، محاسبات آنکارا را بر هم زده است. ارتش سوریه که در ماههای اخیر بر آزادسازی استان ادلب، از دست گروههای تروریستی متمرکز بود، به نظر میرسد مقابله با تجاوزات ترکیه را در اولویت قرار داده است، چرا که عملیات آنکارا میتواند به قدرتگیری مجدد داعش منجر شود و بحران جدیدی را در سوریه ایجاد کند.
چرخش کردها به سمت دمشق
درحالی که مقامات دمشق در روزهای اخیر اعلام کرده بودند با کردهایی که به کشورشان خیانت کردند، مذاکره نخواهند کرد، اما به نظر میرسد کردها برای دفع تهدید ترکیه، با وساطت روسیه به سمت دمشق رفتهاند. عصمت شیخ حسن، مسئول دفاعی منطقه تحت کنترل کردها در شمال شرقی سوریه دیروز در سخنانی گفت: «ورود ارتش سوریه به شهر عینالعرب در چارچوب توافق با روسیه صورت میگیرد». به گزارش خبرگزاری اسپوتنیک، برخی منابع رسانهای اعلام کردند: «پس از نشست چند ساعته و طولانی، توافق شد که هماهنگی کاملی میان نیروهای سوریه دموکراتیک و دمشق در تمامی مناطق تحت سیطره نیروهای سوریه دموکراتیک انجام شود که این مقدمهای برای سیطره دولت سوریه بر مناطق شرق فرات است». این منابع افزودند: «گامهای بعدی احتمالاً در حومه شمالی و غربی الرقه برای قطع حرکت ارتش ترکیه و شبهنظامیان وابسته به آن پس از تسلط متجاوزان بر تلابیض و شهرک سلوک و مبروکه و روستاهای اطراف حومه جنوب غربی حسکه و حرکت آنها به سوی عین عیسی در شمال الرقه خواهد بود. همچنین بر اساس توافق میان دولت سوریه و نیروهای دموکراتیک، ارتش سوریه قرار است کنترل منبج را برعهده بگیرد». بدران جیا کرد، یکی از مقامات ارتش دولت خودگران شمال شرقی سوریه به خبرگزاری رویترز گفت: «بعد از اینکه امریکاییها از منطقه رفتند و به حمله ترکیه چراغ سبز نشان دادند، ما مجبور شدیم برای پیدا کردن راهحل و جلوگیری از حملات ترکیه به سراغ گزینههای دیگر برویم که گفتگو با دمشق و مسکو بود. این توافق اولیه، یک توافق نظامی است، درباره جنبه سیاسی آن گفتگو نشده که در مراحل بعدی مطرح میشود». کردها در سالهای اخیر با حمایت واشنگتن بخشهایی از شمال سوریه را تحت کنترل خود گرفتند و به دنبال اعلام تشکیل دولت خودمختار در این منطقه بودند، اما دولت سوریه تاکنون با این درخواست موافقت نکرده است. گمانهزنیها حاکی از این است که با دفع تجاوز ترکیه، احتمال اینکه دمشق به کردها در بخشهایی از شمال سوریه خودمختاری بدهد، وجود دارد.
با وجود استقرار ارتش سوریه در مناطق شمالی، آنکارا این توافق را رد میکند. ایلنور چویک، یکی از مشاوران اردوغان به بیبیسی گفته که چنین توافقی صورت نگرفته و ارتش سوریه هم در مرز با ترکیه حضور ندارد. او گفت: «اگر آنها جایی در منطقه باشند جنوب مرز ترکیه و بیرون منطقه امن ما خواهد بود. ما داریم یک منطقه امن به عمق ۳۰ کیلومتر در داخل سوریه و در طول مرز ترکیه ایجاد میکنیم؛ بنابراین آنچه ما الان میبینیم این است که آنها میخواهند با تروریستهای کرد یعنی یگانهای مدافع خلق و حزب اتحاد دموکراتیک سوریه به توافق برسند، اما در حال حاضر همه اینها شایعه است. ما تحرک نیرو نمیبینیم. آنها در مرز نیستند. ما در مرز هستیم.»
توافق کردها با دولت دمشق در حالی صورت گرفته است که احزاب کرد، قبل از عملیات نظامی ترکیه با ورود ارتش سوریه به مناطق تحت سیطره خود مخالفت میکردند و به دنبال استقلال از دولت مرکزی بودند. دولت سوریه نیز ابتدا به دلیل همکاری کردهای سوریه با امریکا از گفتگو با کردها خودداری میکرد، اما عملیات «چشمه صلح» ترکیه علیه یگانهای کرد، زمینه مشترکی میان کردها و دولت سوریه به وجود آورد. دمشق و کردها هر دو با عملیات ترکیه مخالفت کردند و آن را تجاوز میدانند. اردوغان فکر نمیکرد که یگانهای کرد با دمشق به توافق برسند و شاید با همین تصور وارد باتلاق سوریه شد. ارتش سوریه بارها اعلام کرده بود که همه مناطق اشغال شده را از دست تروریستها و ترکیه آزاد خواهد کرد. تغییر معادلات میدانی در سوریه و ورود نیروهای مقاومت به شرق فرات، میتواند به تجاوز ارتش ترکیه و متحدانش پایان دهد، زیرا اکنون ارتش سوریه و همپیمانانش به خاطر موفقیتهای گستردهای که در برابر گروههای تکفیری به دست آوردهاند، در بهترین شرایط خود قرار دارند.
احتمال درگیری در منبج
باتوجه به اینکه ارتش سوریه برای آزادسازی مناطق اشغال شده از دست ترکیه وارد شهرهای شمالی شده است، احتمال درگیری بین این نیروها با متجاوزان زیاد است. پس از آنکه ارتش سوریه وارد شهر منبج شد، نظامیان ترکیه و تروریستهای ارتش آزاد سوریه تجهیزات نظامی را به اطراف شهر منبج گسیل کردند. نیروهای ارتش آزاد مدعی شدهاند که به دروازههای شهر منبج رسیده و به نیروهای دولت سوریه اجازه ورود به این شهر را نخواهند داد. به گزارش خبرگزاری آناتولی، اولویت ارتش ترکیه و عناصر همسو با این کشور تسلط بر شهر «منبج» است و ترکیه در پی خروج گروههای تروریستی از این شهر و بازگشت غیرنظامیان است. اردوغان تأکید کرد «با امریکا بر سر منبج مشکلی ندارد و خروج امریکا از شمال سوریه یک اقدام مثبت بود.» باتوجه به حضور ارتش سوریه در اطراف منبج، یاسین اوکتای، مشاور اردوغان، احتمال برخورد نظامی میان ارتش ترکیه و ارتش سوریه در شمال شرق این کشور را بعید ندانست. منبج، پل ارتباطی میان رقه و حلب و به عنوان دروازه شرقی شهر حلب، پایتخت اقتصادی سوریه محسوب میشود و با به دست گرفتن آن توسط ارتش سوریه، راه ورود متجاوزان به حلب و رقه مسدود میشود. از نظر نظامی، منبج شهر پایگاههای نظامی شناخته میشود و چندین پایگاه ائتلاف ضد داعش و مراکز پشتیبانی عملیات لجستیکی نیروهای دموکرات سوریه در این شهر قرار دارد.
نمای نزدیک
نیروهای امریکایی در گازانبر دمشق و آنکارا
با ورود ارتش سوریه به مناطق شمالی، نیروهای امریکایی بین نیروهای مقاومت و نیروهای متجاوز گیر افتادهاند. به گزارش شبکه فاکسنیوز، مارک اسپر، وزیر دفاع امریکا دیروز اذعان کرد که نیروهای نظامی امریکا بین ارتش سوریه که از سمت جنوب به سمت شمال برای پاسخ به حملات ترکیه در حرکت است و ارتش ترکیه که از سمت شمال سوریه به سمت جنوب در حال پیشروی است به دام افتاده و گیر کرده است. وی همچنین خاطرنشان کرد که ارتش امریکا برای دفاع از کردهای سوریه وارد جنگ با آنکارا نشد، همچنین اعتراف کرد که واشنگتن نیروهای کافی در منطقه برای متوقف کردن حمله ترکیه ندارد. پیش از این، رئیس پنتاگون گفته بود که امریکا حدود هزار سرباز را از سوریه خارج خواهد کرد. رویترز با استناد به برخی منابع گزارش داد، ممکن است نیروی نظامی اصلی این کشور در روزهای آینده خاک سوریه را ترک کند.