سرویس سیاسی جوان آنلاین: روز گذشته و با حضور مقامات لشکری و کشوری مراسم تودیع و معارفه رئیس قوه قضائیه در محل کاخ دادگستری برگزار شد. در ابتدای این مراسم، حجتالاسلام محمدیگلپایگانی رئیس دفتر مقام معظم رهبری حکم انتصاب حجتالاسلام ابراهیم رئیسی از سوی رهبر معظم انقلاب اسلامی را قرائت کرد.
در این مراسم حجتالاسلاموالمسلمین ابراهیم رئیسی در ابتدای سخنان خود با تسلیت ایام شهادت امام هادی (ع) و استمداد طلبیدن از روح بلندشان و تشکر از خدمات صورت گرفته در دورههای قبلی گفت: بدون تردید خدمات بزرگی در این چهار دهه شده که قابل تقدیر است که هر کس در خور خود و با امکانات و برنامههایی که داشتند اقداماتی کردند تا امروز این شرایط و وضعیت را پیدا کنیم.
آیت الله رئیسی ادامه داد: تمام تلاشم آن است که از ظرفیت فعلی و بالقوه در جهت کاهش آلام و مشکلات و در جهت احقاق حقوق مردم، در جهت اجرای عدالت آنچه مورد خواست مردم عزیزمان است تلاش کنم.
با همه تلاشهایی که انجام شده مردم در مورد اجرای عدالت همچنان نگران هستند و خواست و مطالبه مردم آن است که در سطوح مختلف اجرای عدالت را بیش از گذشته ببینند، لذا اساس تحول قضایی را در این دوره به نظر من باید در بستر گام دوم تحول قضایی شکل داد.
وی در ادامه با اشاره به نقش عدالت در بیانیه گام دوم انقلاب گفت: در ارتباط با دستگاه قضایی تلاشهای زیادی شده، اما امروز همچنان مسئله اطاله دادرسی، مسئله ورودی پرونده و تعداد ورودی پرونده به دستگاه قضایی زیبنده نظام اسلامی ما نیست، چرا؟ باید رفت سرچشمهها را بررسی کرد. تولید این میزان پرونده از کجاست؟ جایگاه پیشگیری را هم دولت و هم مجلس با تصویب قوانین پیشگیرانه برعهده دارند، هیچ دستگاهی در کشور نیست در حوزه اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی که وظیفه پیشگیری از وقوع جرم نداشته باشد، یعنی تمامی اقدامات باید پیشگیری از ناهنجاری در جامعه باشد. مجلس باید قوانینی تصویب کند در مجازاتهای جایگزین که قاضی ما به آن عمل کند. در ارتباط با پیشگیری و کاهش ورودی پرونده و قضازدایی سازوکارهایی در نظر گرفته شود و کمک جدی مجلس را میطلبد و پیشنهادات اصلاحی را داریم و تقدیم خواهیم کرد تا بتوانیم مسئله قضازدایی، جرمزدایی و حبسزدایی را اجرایی کنیم.
مدعی مبارزه با فساد درون قوه قضائیه خود قضات هستند
آیت الله رئیسی گفت: امروز مدعی مبارزه با فساد درون قوه قضائیه خود قضات هستند. آنها صبح تا شب در بخش مختلف قضایی مدعی چند نفری هستند که به عنوان کارمند یا افراد منحرف بخواهند دستگاه قضایی را ناسالم جلوه بدهند. حتماً با همه همکاران در مقابل تعداد معدودی که در دستگاه قضایی بخواهند فساد ایجاد کنند مصمم هستیم تا سلامت دستگاه قضایی را تضمین کنیم. مسئله صیانت از آزادیهای اجتماعی و حقوق مردم هم نکته بسیار مهمی است. مسئله حقوق شهروندی موضوعی جدی در دستگاه قضایی است. ما به عنوان حقوق عامه نمیتوانیم در مقابل تجاوز به آب، خاک، جنگل، محیط زیست و سلامت مردم و آنچه حقوق مردم است بیتفاوت باشیم و دستگاه قضایی در این مورد ساکت نخواهد نشست.
وی ادامه داد: دستگاه قضایی بیشتر به عنوان جایگاه نظارتی معرفی میشود تا قضاوتی. مدیران محترم دستگاههای اجرایی حتماً بدانند که نظارت ضامن تداوم اعتماد به مدیران کشور است، نظارت تضمین سلامت در دستگاههای اداری کشور است و ما هم در بحث نظارت درون دستگاهی بنای تقویتش را داریم. نظارت بر آرا امری ضروری است، نظارت دیوان عالی کشور که در قانون اساسی دیده شده یک امر واقعی است.
وی گفت: از مدیران پرکار، شجاع و با جسارت برای انجام کارها که هیچ مانعی را به رسمیت نشناسند خصوصاً در این شرایط تحریم ظالمانه کشورمان حمایت خواهیم کرد. از هرگونه سرمایه گذاری و کارآفرینی حمایت خواهیم کرد. بدانند مدیر صحیحالعمل، قاطع، با جسارت و شجاع مورد حمایت ما خواهد بود.
وی در ادامه با اشاره به ضرورت اصلاح ساختارها در مجموعه قوه قضائیه گفت: اگر اصلاح ساختارها و پیام هشت مادهای مقام معظم رهبری در کنار پیام هشت مادهای امام راحل اجرایی شود، دستگاههای نظارتی در دولت، قوه قضائیه، وزارت اطلاعات و همه بخشهایی که وظیفه نظارت دارند اگر در این رابطه فعال شوند میتواند گامهای خوبی برداشته شود.
باید به دنبال تنویر افکار عمومی باشیم
وی افزود: در بروز فساد همیشه نباید متهمین را تعقیب کنیم، اما قصورها چه میشود؟ عدم پیشگیریهای لازم قابل پیگیری است. کسانی هم که در اینجا قصور کردند و ندیدند چیزی که باید ببینند، باید مورد پیگیری و سؤال قرار گیرند. در مسائل اقتصادی، قوه قضائیه در کنار دولت و مجلس خواهد بود.
آیت الله رئیسی خاطرنشان کرد: امروز ما معتقدیم قوانینی که میتواند تضمین کننده سعادت انسان باشد قوانین حیات بخش اسلام است و ما آنچه مدعیان حقوق بشر در عالم بیان میکنند خصوصاً در کسوت بعضی از سازمانهای بینالمللی که در جایگاه متهم قرار دارند نه مدعی، لیست بلندی از نقض حقوق انسان در کارنامه آنهاست، حتماً در احکام نورانی اسلام فکر میکنیم که مسئله مهم تنویر افکار عمومی است که به نظرم در این ۴۰ سال نقص داریم.
حضرت آقا در مورد تنویر افکار عمومی فرمودند که باید تلاش بیشتری انجام دهیم، سخن حق باید جای خودش را پیدا کند.
وی افزود: مسئله امنیت بسیار مهم است. امروز به برکت انقلاب اسلامی و خون شهیدان و مدیریت مثال زدنی رهبر معظم و حضور نیروهای مسلح بحمدالله کشور ما از امنترین کشورهاست، لیکن تهدیدهای مختلفی وجود دارد. ما موضوع امنیت را از مهمترین مسائل برای کشور میدانیم. در مقابل جرائم خشن و سازمان یافته و هرگونه اخلال در امنیت کشور به هیچ عنوان کوتاه نخواهیم آمد. ما تحمل نمیکنیم، چون همه اینها فرع بر امنیت است. امنیت مسئلهای نیست که نسبت به آن کوچکترین اغماضی شود.
مردم به قوه قضائیه امید دارند
در این مراسم آیت الله آملی لاریجانی رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام نیز با اشاره به خدمات صورت گرفته در قوه قضائیه و تشکر از مسئولان قضایی تصریح کرد: اولین نکتهای که باید به آن اشاره کنم، مربوط به خدمترسانی عظیمی است که در دستگاه قضایی انجام شده است. بیش از ۱۷ میلیون پرونده در دستگاه قضایی رسیدگی شده که کار آسانی نیست. این میزان ورودی است ولی خروجی نیز تقریبا همین اندازه است.
وی با بیان اینکه با وجود افزایش پروندهها همکاران نگذاشتند این پروندهها انباشته شود و با افزایش ورودی، خروجی نیز افزایش یابد، گفت: گفتن این مسئله آسان است ولی عمل آن دشوار و سخت است. ما تلاش بیوقفه انجام دادیم و باید دستگاههای دیگر از دولت و مجلس کمک کنند تا مسیر بررسی به اطاله منجر نشود.
وی ادامه داد: مسئله رضایتمندی مردم مهم است البته مولفههای متعددی دارد که یکی از آنها کار ماست و نباید دشمن بیرونی و جاهلان درونی را فراموش کنیم که به سیاه نمایی دامن زدند. کسانی مدعی شدهاند مردم از دستگاه قضا ناامید شدهاند. من عرض میکنم خلاف این است. وقتی ما شاهد کثرت پرونده هستیم یعنی این استدلال مغالطهای است.
رئیس سابق قوه قضائیه گفت: تعداد پروندهها برخلاف این استدلال دلیلش آن است که مردم امید معقول به رسیدگی قضایی دارند والا آدم عاقل به دستگاهی که امید ندارد مراجعه نمیکند. گاهی میگویند مردم ناچار هستند، اما امید دارند.
وی افزود: مسئله بعدی تحول در نیروی انسانی است که یکی از افتخارات بزرگ دستگاه قضا نو کردن دستگاه قضایی است. در بدو ورود بنده ۷هزار قاضی داشتیم و امروز با اینکه ۲ هزارو ۶۰۰ قاضی خارج شدهاند، اگر کسر کنیم حدود ۵هزار نفر باقی میماند در حالی که الان دستگاه قضایی ۱۲هزار قاضی دارد.
رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام گفت: نکته دیگر به کارگیری فناوریهای نوین در دستگاه قضایی است که با تمام تنگناها که در خصوص بودجه داشتیم ولی در عین حال معاونت فناوری مرکز آمار و فناوری توانست پیشرفت خوبی در این حوزه برای تسهیل خدمت رسانی به مردم داشته باشد. همچنین بحث کمک به اقتصاد مقاومتی نکته مهم دیگری است که رهبری سیاستهای کلی را ابلاغ و در سخنان متعددی تأکید کردند و عمده نجات کشور را در این مسئله دانستند که قوه قضائیه هم مسئولیتی داشت تا در مرحله نخست اشتغال از بین نرود.
وی تأکید کرد: ستاد مرکزی برای اقتصاد مقاومتی در قوه قضائیه شکل گرفته و دستورالعملی برای آن تدوین و ابلاغ شده است.
وی با اشاره به احیای حقوق عامه گفت: از چند سال پیش فکر کردیم حقوق عامه یک مسئله مهم مغفول در قانون اساسی است، لذا کاری که دادستانها در سراسر کشور میکنند، در همین رابطه است. ورود آنها در صیانت از منابع طبیعی حفاظت از جنگلها، نظارت بر سواحل، مقابله با قاچاق و... در حال انجام است و مخصوصا در مورد جنگلهای استانهای شمالی کارهای خوبی انجام شده است.
وی درباره تشدید نظارتها گفت: تاسیس معاونت نظارت دیوان عالی کشور از افتخارات این دوره است. این معاونت با وجود مراجعات اندک، بسیار اثرگذار بود. شخصیت قضات دیوان عالی کشور به گونهای بود که اگر قاضی ورود میکرد، کسی احساس مچگیری نداشت.
آقای رئیسی آماده تیرهای بلا باشید
آملی لاریجانی با اشاره به مسئله فساد گفت: فساد در کشور و در درون دستگاه قضایی هم وجود دارد. با آنکه بر برخورد با مفسدان تأکید میکردم، سیاهنمایی زیاد میشد و از فساد سیستماتیک سخن میگفتند و آن را معنی میکردند که مسئول رسیدگی به فساد، خود فاسد است. مهم این است که مسئولان این دستگاه عزم مقابله با فساد را داشته باشند که مسئولان عالی کنونی از فضلا، متدینین و پاکدستان بودند که این مهمترین سرمایه ما بود.
آملی لاریجانی با بیان اینکه عزم دستگاه قضایی برای برخورد با مفاسد اجتماعی و اقتصادی جزم بود ولی عِده و عُده به گونهای نیست که با همه مفاسد برخورد کند، تأکید کرد: مهمترین مسئله برخورد با زمینههاست که به همین خاطر، معاونت پیشگیری تاسیس شد و در استانها این معاونت کار فعالی انجام میدهد.
آیت الله آملی لاریجانی همچنین با اشاره به بحث رویکرد این قوه درخصوص فضای مجازی گفت: نمیگوییم اتوبان را ببندید ولی اتوبانی که صدها راهزن دارد، باید از آن مراقبت کرد و اتوبان موازی برایش ساخت. فضای ملی مجازی اتوبان موازی بود که مقام رهبری هم آن را ابلاغ کردند ولی کار چندانی در این باره نشده است.
وی ادامه داد: من به رهبری هم گفتم نیروهای مسلح ما در حال جهاد هستند ولی دشمن به پستوخانههای ما نفوذ کرده است. چرا در فضای مجازی اینچنین فساد گسترش یافته است زیرا یکی از مولفههایش فضای مجازی است.
وی با تأکید بر اینکه نقد دستگاه قضایی باید منصفانه باشد، تأکید کرد: یک قاضی باید در روز چند پرونده را بررسی کند، باید چند دادستان ترور شوند و مورد حمله قرار گرفته باشند ولی ارزیابیها غیرمنصفانه است و تخریب گسترده علیه دستگاه قضایی است. آقای رئیسی من به این خاطر گفتم که باید رویکردتان مبتنی بر صبوری باشد، چون تیرهای بلا خواهد آمد.
کسانی را که تهمت زدند، حلال نمیکنم
آملی لاریجانی با اشاره به شایعاتی که پیرامون خانواده و دخترش مطرح شد، گفت: گاهی دشمن بیرونی و جاهل درونی مشکل ایجاد میکند. دشمن شایعه کرد دختر رئیس قوه قضائیه جاسوس است. صبیه ما میرفت جایی میگفتند شما از زندان آزاد شدید؟!
عزیزی از ما حلالیت طلبید، من گفتم عهد کردم از کسی که تهمت بزند نمیگذرم و کسی را هم که حرف ناحقی را شنید ولی دفاع نکرد، حلال نخواهم کرد. چرا وظیفه شرعی خود را انجام نمیدهیم و در برابر تهمت ساکت هستیم. برخی از قضات در کانالی بودند و تهمتی زدند و یک نفر گفت: عجب دختر رئیس قوه جاسوس است! کسی که قسم خورده بود نگهبان قانون اساسی باشد، تهمت میزند.
وی با اشاره به اینکه ادعاهای حقوق بشری علیه ایران امر عجیبی است، گفت: آنها با انقلاب و اسلام مشکل دارند که تحت عنوان حقوقبشر مطرح میکنند و ادعای منافقین را لیست میکنند.
رئیس قوه قضائیه همچنین در پایان سخنان خود بر ضرورت استقلال قوه قضائیه تأکید کرد.
گزارشی از عملکرد ۱۰ ساله قوه قضائیه
همچنین حجتالاسلام محسنی اژهای معاون اول قوه قضائیه نیز با تشریح اقدامات صورت گرفته در حوزه قضایی گفت: در طول ۱۰ سال گذشته از عمر فعالیت آقای آملی لاریجانی ۲۲هزار نیروی جوان خوشاستعداد و دارای بنیههای تحصیلی بالا در قوه قضائیه مشغول به کار شدند که بیش از ۶هزار نفر آنها قاضی و ۱۶هزار نفرشان کارمندان دستگاه قضایی بودند که این خود اقدام بزرگی بود.
محسنی اژهای یکی دیگر از اقدامات خوب آیتالله آملی را استفاده از فناوریهای نوین اعلام کرد و گفت: همین امر باعث شد یک توسعه فوقالعاده و قابل توجه در حوزه قضایی ایجاد شود. با کمک نیروهای متخصص و استفاده از تجربه گذشتگان به حوزه فناوری اطلاعات اهمیت داده شد.
وی گفت: همچنین سندهای پیشرفت و تحول در دوره آیتالله آملی لاریجانی نوشته شد و راهبردهای اجرای آن با تعیین مسئولان ذیربط تدوین و بخش عمدهای از آن اجرا و بخشی هم در حال اجراست.
معاون اول قوه قضائیه افزود: همگان از قوه قضائیه این توقع را داشتند که باید نظارت بیشتری بر عملکرد درونی قوه قضائیه به وجود آید که در این خصوص بخش نظارتی قوه قضائیه تقویت و معاونتی در همین راستا در دیوان عالی کشور ایجاد شد و به این موضوع افزایش فعالیت و نظارت پیدا و پنهان حفاظت و اطلاعات قوه قضائیه را هم بیفزایید.
معاون اول قوه قضائیه به افزایش پروندهها در ابتدای سالهای ۸۷ و ۸۸ اشاره کرد و گفت: برای رفع این موضوع دو کار باید صورت میگرفت؛ هم قانون باید تغییر کرده و اصلاح میشد هم باید با همکاری سایر نهادها راههای وقوع جرم بسته میشد.
وی گفت: معاونت پیشگیری از وقوع جرم با ابتکار آیتالله آملی لاریجانی تشکیل شد که اگر این معاونت نبود حتماً شاهد افزایش چند برابری پروندهها بودیم.
محسنی اژهای با اشاره به این مطلب که تلاش شد تبعیضی قائل نشویم و مُرّ قانون در رسیدگی به پروندهها انجام شود، گفت: ما اصلاً ادعا نمیکنیم که خطایی رخ نداده است.
اژهای ادامه داد: امروز در ورود به دهه پنجم انقلاب اسلامی و در گام دوم مواجه هستیم با اینکه فردی ریاست قوه قضائیه را پذیرفته که شخصیتی بزرگوار از نظر علمی و تجربی است. معاون اول قوه قضائیه در بخش پایانی سخنانش گفت: امیدواریم با حضور آقای رئیسی شاهد تحولی بزرگ در دستگاه قضایی باشیم.