سرویس ایران جوان آنلاین: شمارش معکوس برای آغاز جشن ۴۰ سالگی انقلاب اسلامی شروع شده است. انقلابی که از همان روزهای اول با نگاه و سیاست کمک به مستضعفان و نیازمندان پایههای خود را بنا نهاد و در محور توسعه روستایی با تشکیل نهادهای انقلاب اسلامی همانند جهاد سازندگی، کمیته امداد، بنیاد مسکن، بسیج مردمی و سایر سازمانهای انقلابی و مردمی که از تدابیر حضرت امام خمینی (ره) بود، با دیدگاه و تفکری جهادی در تحول زیرساختهای روستایی و توسعه آن گامهای بزرگی برداشته شد و اقدامات ارزشمندی صورت گرفت. از ساخت راهها و لوله کشی آب آشامیدنی گرفته تا طرحهای بزرگی مثل یکپارچگی زمینهای زراعی و طرح هادی و...
یکی از مهمترین خدمات صورت گرفته در زمینه توسعه روستایی محور بهداشت و درمان میباشد. قبل از پیروزی انقلاب اسلامی تا ابتدای سال ۵۸ تعداد پزشکان شاغل در محور بهداشت و درمان روستایی ۱۳۸۲ نفر بوده که این رقم در سال ۹۳ به ۵۳۵۰ نفر رسید. بهرغم این رشد فزاینده در حوزه بهداشت و درمان روستایی، اما هنوز با چشم اندازها فاصله داریم.
تا ابتدای سال ۵۸ هیچ مامای شاغل در مراکز بهداشت و درمان روستایی وجود نداشت و تا سال ۸۵ هم انتظارات در این زمینه برآورده نشده بود، اما در فاصله سالهای ۸۵ تا ۹۳ تعداد ۴۶۰۰ نفر ماما در مراکز بهداشتی روستایی به کارگیری شد. همچنین در زمینه دیگر پیشرفتهای حوزه بهداشت و درمان میتوان به آزمایشگاههای پزشکی روستایی اشاره داشت. در ابتدای سال ۵۸ تعداد آزمایشگاههای پزشکی روستایی ۴۷ مورد بوده که هم اکنون این رقم به ۱۶۲۵ آزمایشگاه پزشکی روستایی افزایش یافته است.
تعداد خانههای بهداشت روستایی ۱۳۴۰ مورد پیش از انقلاب اسلامی بوده و اکنون در۱۷۶۲۱ روستا خانه بهداشت فعالیت دارد و نیز تعداد بهورزان شاغل در خانههای بهداشت روستایی به ترتیب پیش و بعد از انقلاب اسلامی، ۵۸ و ۳۰۹۳۰ نفر بوده است. مراکز بهداشتی و درمانی روستایی هم افزایش چشمگیری داشته و به ترتیب پیش و بعد از پیروزی انقلاب از ۵۱۸ به ۲۴۲۷ مرکز بهداشتی و درمانی روستایی رشد پیدا کرده است.
شوراهای روستایی گامی بزرگ برای مردمسالاری
از مهمترین دستاوردهای انقلاب اسلامی در زمینه مدیریت امور روستایی که در قانون اساسی نیز پیشبینی شده است، دهیاری و شوراهای روستایی میباشد که در توسعه و ساماندهی روستایی نقش اساسی دارد. برای برنامهریزی در جهت توسعه روستایی و همچنین پیگیری برنامهها وجود دهیاری در روستاها را ضروری میکند که نماینده دولت در روستا بوده و پاسخگوی نحوه اجرای برنامههای توسعه محور روستایی است. قبل از انقلاب و تا سال ۵۸ هیچ دهیاری در روستاهای کشور وجود نداشت، اما این رقم تا سال ۹۳ به ۲۶۴۶۲ دهیاری رسید که البته این رقم نیاز کافی نبوده و باید با حمایتهای مجلس شورای اسلامی این میزان رقم نیز افزایش یابد.
تا سال ۵۸ هیچ روستایی پایگاه آتش نشانی نداشت، اما تا سال ۸۵ تعداد ۸ روستا از این امکانات بهرهمند شده و تا سال ۹۳ این رقم به ۳۸۰ روستا افزایش یافته است و طبق برنامه پیشبینی شده تا سال ۹۴ تعداد روستاهای دارای پایگاه آتش نشانی ۲ برابر وضعیت فوق شد. سامانه مدیریت پسماند نیز از جمله مواردی است که قبل از انقلاب و تا سال ۵۸ در هیچ یک از روستاهای کشور وجود نداشت، اما تا سال ۹۳ تعداد روستاهای برخوردار از این امکانات به ۶۵۰۰ افزایش یافت.
تحول در روستاهای کرمانشاه با طرح هادی
با گذری به روستاها به خوبی میتوانیم تغییرات را متوجه شویم. حتی افرادی که در قبل از انقلاب حضور نداشتند تا وضعیت اسفبار مناطق محروم را دیده باشند هم میتوانند تغییرات را درک کنند و متوجه شوند که امروز چه امکانات خوبی در روستاها وجود دارد. در راستای سیاست کلی نظام پس از پیروزی انقلاب اسلامی، به منظور محرومیتزدایی و توسعه روستاها یکی از برنامههایی که در دستور کار قرار گرفته است، اجرای طرح هادی روستایی جهت تأمین عادلانه امکانات از طریق تحول کالبدی- فیزیکی روستا، ایجاد تسهیلات اجتماعی- تولیدی، تأمین خدمات عمومی و بهبود مسکن روستاییان بوده است. اثرات طرحهای هادی محدود به تغییراتی در بافت کالبدی بوده و در اجرای آن به عامل اقتصادی کمتر توجه شده است.
نظم دهی به نحوه استفاده از اراضی در محدوده کالبدی روستا، تسهیل آمد و شد روستاییان در سطح روستا، کنترل و نظارت بر ساخت و ساز و جلوگیری از ساخت و سازهای غیر مجاز در روستاها، صلاح و بهسازی بافتهای واجد ارزش تاریخی و معماری در روستا، نوسازی بافتهای فرسوده فاقد ارزش تاریخی، کاهش آسیبپذیری روستاها در مواجهه با مخاطرات طبیعی، حفاظت از اراضی زراعی و باغی، حفاظت محیطزیست از طریق ساماندهی نحوه دفع زباله، مکانیابی احداث غسالخانه و تثبیت جمعیت در روستاها از دستاوردهای تهیه و اجرای طرحهای هادی روستایی است. در همین زمینه شاید کرمانشاه نمونه خوبی برای ارائه باشد که بدانیم از مجموع ۱۷۱۵ روستای با جمعیت بیش از ۲۰ خانوار در استان کرمانشاه طرح هادی برای ۱۶۶۳ مورد از آنها تهیه شده و در کل ۷۱۸ طرح هادی در استان انجام شده است.
صدور اسناد مالکیت، فعالیتی حقوقی و فنی برای تهیه و تنظیم مدارک و نقشههای لازم برای صدور اسناد مالکیت اماکن روستایی در روستاهای بالای ۲۰ خانوار است که با هدف ساماندهی نظام مالکیت اراضی واقع در بافت مسکونی روستاها، امکان بهرهگیری روستاییان از تسهیلات بانکی، افزایش ارزش حقوقی و اقتصادی املاک روستایی صورت میگیرد.
در این راستا از مجموع ۱۲۷ هزار واحد مسکونی روستایی برای ۸۰ هزار و ۷۶۰ مورد سند مالکیت صادر شده است که حدود ۶۴ درصد کل واحدهاست. البته نباید فراموش کنیم که طی دهههای اخیر یکی از برنامههای جدی برای جلوگیری از مهاجرت روستاییان و توسعه روستایی که در دستور کار مجلس است، یکپارچهسازی اراضی روستایی و جلوگیری از قطعه قطعه شدن آن به دست وراث میباشد که قدم خیری برای امیدوار ماندن روستاییان برای اقامت در روستا است. همچنین سنددار کردن زمینهای روستایی از دیگر موارد مهم در این زمینه میباشد که با اجرایی شدن آن مشکلات عمده زمینهای روستایی مرتفع میشود.