فرهاد همتي: بنا بر طرح اوليه قرار بود، نخستين طبقه اين موشك پس از ۱۲۰ ثانيه از موشك جدا شود و در فاصله ۴۶۰ كيلومتري درياي زرد سقوط كند، اما به دلايل نامعلومي شليك اين موشك در اواسط عملكرد طبقه اول خود با شكست مواجه شد.
با گذشت چند روز از اين رويداد، رسانههاي گروهي جهان همچنان به تحليل اين موضوع ادامه ميدهند. توجه به اين موضوع از چند نظر مهم به نظر ميرسد:
۱- اولين نكته اينكه، با وجود سقوط موشك ماهوارهبر كرهشمالي در آبهاي مجاور كرهجنوبي و ناموفق بودن برنامه موشكي پيونگ يانگ، پس از مخابره اولين خبرها از پرتاب موشك دوربرد جنجالي سيلي از انتقادها و موضعگيريهاي تند بينالمللي متوجه رهبران پيونگيانگ شد. دولتهاي منتقد كرهشمالي امريكا، انگليس و فرانسه با تأكيد بر اين موضوع كه آزمايش موشكي اين كشور با نقض آشكار قطعنامههاي پيشين شوراي امنيت به ويژه قطعنامههاي ۱۷۱۸ و ۱۸۷۴، اقدامي در جهت به خطر انداختن ثبات و امنيت در منطقه خواهد بود، پيامدهاي غيرقابل جبران برنامه جديد موشكي را به پيونگ يانگ خاطرنشان ساختند.
۲- دومين نكته در اين باره اينكه، با توجه به واقعيتهاي كرهشمالي و پيوند مستقيم موفقيت برنامههاي نظامي با مؤلفههاي حاكميتي و اولويت آشكار موضوع تواناييهاي دفاعي در برابر تهديدات خارجي در اين كشور، به گمان ناظران انجام طرح موشكي در شرايط جاري در رابطه مستقيم با تثبيت جايگاه كيم جونگ اون رهبر كرهشمالي، مورد بررسي قرار ميگيرد و به گفته تحليلگران، ناكامي كرهشمالي در اين آزمايش موشكي ميتواند پيامدهاي غيرمنتظرهاي براي اين كشور در داخل و خارج كشور به دنبال داشته باشد و شكست در آزمايش مذكور بدان معناست كه هيچ ما به ازايي در قبال اين هزينهها به دست نخواهد آورد. به باور برخي ناظران اين موضوع به احتمال زياد موجب شكلگيري موج تازهاي از تلاشهاي همهجانبه در كرهشمالي براي برگرداندن ورق به نفع خود در شبهجزيره خواهد شد.
۳- اين رويكرد كشورهاي غربي در قبال آزمايش موشك ماهوارهبر پيونگيانگ در حالي است كه، به گفته مقامات كرهشمالي آزمايش موشكي اخير اين كشور با مقاصد علمي و به منظور قرار دادن ماهواره در مدار زمين انجام ميشد و بر همين اساس برخلاف رويههاي گذشته مرزهاي خود را بر دوربين رسانهها و خبرنگاران كشورهاي خارجي گشود و مراحل مختلف اين آزمايش را در معرض ديد جهانيان نهاد.
۴- صرف نظر از اين موضوع، ارائه اين تحليلها از سوي رسانههاي غربي در حالي است كه پيش از اين رسانهها با توجه به تغييرات صورت گرفته در صدر قدرت سياسي كرهشمالي و در مسند قدرت قرار گرفتن «كيم جونگ اون» به جاي پدرش- كيم سونگ ايل- بر اين اعتقاد بودند كه «اون» با توجه به سن و سال كمتر و بيتجربگي كه در زمينه سياست از آن برخوردار است باعث خواهد شد تا هيئت حاكمه كرهشمالي با توجه به شرايط جديد اين كشور، رويكرد تغيير و اصلاحات را در دستور كار خود قرار دهند و بر همين اساس هم بود كه اين تحليلگران توافق اوليه دو كشور امريكا و كرهشمالي براي نخستينبار در زمان رهبري كيم جونگ اون جوان را نوعي تعديل و عقبنشيني در مواضع پيونگيانگ تعبير كردند.
طبق اين توافق كه در زمستان سال گذشته در چين صورت گرفت توافق شد كه در ازاي توقف غنيسازي اورانيوم توسط كرهشمالي، كمكهاي غذايي به اين كشور را از سرگيرند اما بعد از گذشت حدود سه ماه از زمامداري اون و تأكيد مقامات كرهشمالي به ادامه برنامههاي فضايي اين كشور و آزمايش آن در روز جمعه به رغم مخالفتهاي جهاني، حكايت از ادامه سياستهاي رهبران سابق اين كشور از سوي كيم سونگ اون جوان دارد؛ موضوعي كه نشانههاي آن را در اولين سخنراني اون در يكصدمين سالگرد رهبر كرهشمالي ميتوان به وضوح مشاهده كرد.
۵- بسياري از ناظران سياسي، تبليغات گسترده امريكا و دولت كرهجنوبي عليه كرهشمالي و ايجاد شرايط جنگي در كشور به بهانه پرتاب ماهواره كرهشمالي را با انتخابات پارلماني اين كشور مرتبط ميدانند؛ چراكه دولت كرهجنوبي در آستانه انتخابات پارلماني اين كشور تلاش كرد، با هدف ترساندن مردم از دولت پيونگيانگ و پيروزي خود در انتخابات موضوع آزمايش موشك ماهوارهبر كرهشمالي را در اين كشور و منطقه پررنگ پيگيري نمايند.
در واقع رهبران حزب حاكم كرهجنوبي در آستانه انتخابات كشور كوشيدهاند، با بزرگنمايي پرتاب ماهواره كرهشمالي به فضا، مردم كرهجنوبي را از كرهشمالي تحت رهبري جديد در كرهشمالي ترسانده و با موفق نشان دادن سياستهاي شكست خورده حزب حاكم در قبال كرهشمالي، احتمال پيروزي اين حزب را در انتخابات جاري افزايش دهند.
شكست سياستهاي خصمانه حزب حاكم كرهجنوبي در قبال كرهشمالي و افزايش بحران در شبه جزيره كره به دليل همسويي مواضع حزب حاكم با سياستهاي جنگ طلبانه امريكا در اين منطقه، در كنار افشاي فساد مالي اعضاي حزب حاكم در پارلمان، ضربه شديدي بر وجهه حزب حاكم نزد افكارعمومي وارد كرده بود و در مقابل حزب مخالف كرهجنوبي وعده داده است كه در صورت پيروزي در انتخابات پارلماني، علاوه بر بهبود مناسبات با كرهشمالي، درصدد اصلاح برخي مفاد پيمان تجارت آزاد واشنگتن- سئول كه به زيان مردم كره ميباشد، بر خواهد آمد.
۶- در كنار اين موضوع ها، محافل سياسي و خبري امريكا و متحدانش، با بزرگنمايي در خصوص موفقيت آميز نبودن پرتاب ماهواره به فضا، تلاش ميكنند كه سياستهاي دفاعي و فضايي كرهشمالي را زيرسؤال برده و دولت پيونگيانگ را به حيف و ميل كردن بودجه كشور در مسير نظامي متهم كنند.
در حاليكه دولت پيونگ يانگ بارها تأكيد كرده است كه اين كشور، حضور نظاميان امريكايي مستقر دركرهجنوبي و ژاپن را كه پيش از گذشته به سلاحهاي پيشرفتهتري مجهز ميشوند، تهديدي عليه امنيت و حاكميت كشورش ميداند و براي مقابله با آنها ناگزير است كه بودجه بيشتري را به بخش نظامي در اين كشور اختصاص دهد. در واقع با توجه به اين نگراني است كه اين كشور در گفتوگوهاي دوجانبه با امريكا همواره بر امضاي پيمان صلح و تبديل موافقتنامه آتشبس ميان دوكره به توافقنامه صلح دائم تأكيد دارد.
كرهشمالي حتي تقويت قدرت بازدارندگي هستهاي در اين كشور را اقدامي بازدارنده براي جلوگيري از حمله احتمالي هستهاي امريكا ضد اين كشور ميداند و اصرار دارد كه خلع سلاح هستهاي در شبه جزيره كره بايد شامل خروج سلاحها و ناوهاي هستهاي امريكايي مستقر در اين منطقه شود.
۷- و نكته پاياني اينكه، برخي تحليلگران معتقدند كه انجام موفقيتآميز برنامه موشكي كرهشمالي در صورت از سرگيري مذاكرات ششجانبه مربوط به پرونده هستهاي اين كشور ميتوانست به عنوان برگ برندهاي در دست تيم ديپلماسي پيونگيانگ قرار گيرد و در مجموع در تعاملات و چانهزنيهاي محدود بينالمللي كرهشمالي به عنوان نقطه قابل اتكايي به حساب آيد.
ارائه چنين تحليلي درحالي است كه بسياري از محافل علمي از جمله كريستين لارديه عضو فرهنگستان بينالمللي فضانوردي در نشريه فرانسوي هوا و فضا، اين شكست را طبيعي دانسته وگفته است، در طول سال به طور ميانگين ۷۵ مورد شليك موشك ماهواره بر صورت ميگيرد كه چندين بار شليك اين موشكها با شكست مواجه ميشود. چنانكه در سال ۲۰۱۱ ميلادي شليك موشك ماهواره بر در سراسر جهان با يك ركورد بيسابقه با هفت بار ناكامي مواجه شده است.