با آنکه وعدههای رئیسجمهور با گذشت ۱۶ ماه هنوز عملیاتی نشده است، عبدالناصر همتی همزمان با ورود دومین بارش به کابینه، مدعی شد به مردم قول میدهم بازار ارز به ثبات برسد. آرامش مردم هدف نهایی سیاستهای پولی است جوان آنلاین: رئیس کل جدید بانک مرکزی گفت که «بانک مرکزی مسئول نرخ ارز نیست ولی مسئول تورم چرا». البته معلوم نیست بدون کنترل نرخ ارز چگونه میتوان مسئولیت تورم را پذیرفت و آن را کنترل و رام کرد. او سال ۹۷ که رئیس بانک مرکزی بود همواره از نرخ ارز و کنترل آن حرف میزد و حتی میگفت که عوامل بنیادین (فاندامنتال) یعنی عواملی مثل وضعیت صادرات، واردات و جریان سرمایه، وضعیت ذخایر ارزی و عرضه و تقاضای واقعی ارز اجازه نمیدهد که نرخ ارز ۱۳ تومان بماند و دلار به ۱۱ تومان بازمیگردد. حتی دیروز با آنکه گفت من مسئول دلار نیستم، رئیس اتاق اصناف ایران در خبر خود از گفتوگو با همتی چیز دیگری گفت: «آقای همتی قول دادند تا آنجایی که بتوانند ششماه تا یک سال ارز را ثابت نگه دارند تا ثبات تولید و توزیع و قیمتها را در کف بازار داشته باشیم.» همتی گفته ارز ترجیحی را حذف و ارز را تکنرخی میکنیم، و شرکتهای دولتی که بعد از صادرات ارزشان را وارد کشور نکردهاند تا یکهفته وادار خواهیم کرد که ارز را بازگردانند و در نهایت قول داده است که بزودی مردم ثبات اقتصادی را خواهند دید.
وزیر اقتصادی که به خاطر ناتوانی در مهار نوسانات ارزی، در کمتر از شش ماه با رأی مجلس از کابینه کنار گذاشته شد و برای نخستین بار کف قیمت ۷۰هزارتومان را برای دلار تعیین کرد (اسفند ۱۴۰۳)، در روزهای افزایش روزبهروز نرخ ارز و کوچک شدن سفرههای مردم و به خطر افتادن کسب و کار اصناف و بازاریان، به بانک مرکزی وارد شد.
عبدالناصر همتی که پیشتر گفته بود مسئول کاهش تورم نیست، اکنون با تصویب هیئت دولت و انتصاب به ریاست بانک مرکزی، مسئول مهار تورم شد و به مردم قول داد بازار ارز را به ثبات برساند و نرخ تورم را مهار کند. وی همچنین به اصناف وعده داده است تا یک سال آینده ارز را ثابت نگه دارد. وی در تشریح برنامههای خود گفت: نباید بگذاریم فاصلههای قیمتی موجب نوسانات روزانه ارز و تورم کالاها شود.
در حال حاضر قیمتهای گوشت، مرغ، روغن و برنج در بازار به دلیل ترجیحی بودن ارز افزایش یافته است. هدف و راهکار اصلی، ایجاد یکپارچگی بازار است و من حتماً این کار را انجام خواهم داد. در چنین شرایطی، معرفی چهرهای که پیشتر نتوانسته است انتظارات را برآورده کند، حاکی از ریسک بالای دولت است. ببینیم ادعای همتی مبنی بر کاهش نرخ دلار به کانال ۹۰هزارتومانی محقق میشود؟
در حالی که مردم در شرایط افزایش نرخ طلا، سکه و ارز، توقع اقدامات قاطع و تأثیرگذار از دولت داشتند، فرزین، رئیس کل بانک مرکزی برکنار و در اقدامی عجیب و قابل تأمل، عبدالناصر همتی، وزیر سابق اقتصاد انتخاب شد.
مرور سخنان همتی در دوره وزارتش در وزارت اقتصاد نشان میدهد وی ثابت نگه داشتن نرخ دلار را باعث افزایش فساد و کاهش صادرات میداند و یکی از دلایلی که از دی ماه سال گذشته به یک باره فنر نرخ ارز باز شد و از ۵۸هزارتومان به ۷۸هزارتومان رسید، همین بود چراکه وزیر اقتصاد وقت، به دنبال افزایش صادرات و رونق آن بود، از این رو به طور مستقیم در جلسه کمیسیون تلفیق مجلس کف قیمت ۷۰هزارتومان را برای دلار اعلام کرد.
از آن زمان نه تنها صادرات رشد نکرد، بلکه بازگشت ارز حاصل از صادرات نیز کاهش یافت و در کمتر از دو ماه نرخ دلار به بالای ۹۴هزارتومان رسید و تنظیم بازار ارز از دست دولت خارج شد.
با استیضاح همتی در ۱۲ اسفند ماه، نرخ دلار به تدریج کاهش یافت و در فروردین امسال به ۸۵هزارتومان رسید، اما از اواسط بهار نرخها روند صعودی پیدا کرد اینکه در هفتههای اخیر نرخها روزانه ۱۰ تا ۲۰هزارتومان گران شد و تنظیم بازار نرخ ارز به دست تراستیها، صرافان هرات و امارات افتاد.
انتخاب همتی به عنوان رئیس کل بانک مرکزی، ریسک بزرگی از سوی رئیسجمهور بود، به ویژه آنکه چهرهای به ساختمان میرداماد وارد شده که جزو پرحاشیهترین مدیران دولت تدبیر و وفاق است و اعتقادی به ثبات نرخ ارز ندارد. وی در زمان سکانداری وزارت اقتصاد، معتقد بود کنترل نرخ تورم وظیفهاش نیست و افزایش نرخ ارز و رشد صادرات را در اولویت قرار داده بود. وی اکنون در ساختمان شیشهای بانک مرکزی، به مردم قول داد در ۱۰۰ روز کاری دلار را به کانال ۹۰هزارتومان برمیگرداند، همچنین به اصناف هم وعده داد تا یک سال آینده ارز را ثابت نگه دارد.
نودهفراهانی: همتی قول داد تا یک سال آینده ارز را ثابت نگه دارد
رئیس اتاق اصناف ایران گفت: آقای همتی قول دادند تا آنجا که بتوانند شش ماه تا یک سال ارز را ثابت نگه دارند تا ثبات تولید و توزیع و قیمتها را در کف بازار داشته باشیم.
به گزارش مهر، قاسم نودهفراهانی، رئیس اتاق اصناف ایران در حاشیه جلسه هیئت وزیران در خصوص برگزاری جلسه با اعضای هیئت وزیران و نتایج به دست آمده از آن برای بهبود شرایط اقتصادی کشور گفت: اصناف کشور دارای چند مشکل هستند: مالیات افزوده، سامانه مؤدیان مالیاتی، بخشودگی مالیاتی و درگاه ملی مجوزها، ما حتی این مسائل را دیروز صبح هم با آقای رئیسجمهور و وزیر اقتصادودارایی آقای مدنیزاده مطرح کردیم و دستور دادند حل شد.
وی افزود: امروز هم بنده برای حل موضوع تثبیت ارز خدمت وزرا رسیدم، آقای همتی قول دادند با کارشناسان بانک مرکزی جلسه بگذارند و کار را کارشناسی میکنند و تا آنجا که بتوانند شش ماه تا یک سال ارز را ثابت نگه دارند تا ثبات تولید و توزیع و قیمتها را در کف بازار داشته باشیم.
همتی: به مردم قول میدهم بازار ارز به ثبات میرسد
به گزارش تسنیم، همتی در حاشیه جلسه دیروز هیئت دولت در جمع خبرنگاران درباره سیاستهای جدید ارزی دولت بیان کرد: وظیفه بانک مرکزی کنترل تورم و نظارت بر بانکهاست. برگشت من به بانک مرکزی به این علت بود که شرایط را برای خدمت فراهم دیدم، کشور نیاز به تلاش همه قوا دارد تا بتوانیم شرایط موجود اقتصادی را ساماندهی کنیم.
رئیسکل بانک مرکزی عنوان کرد: به مردم قول میدهم ثبات اقتصادی را فراهم کنیم، کنترل تورم وظیفه ماست و دلیل تورم نیز کسری بودجه است که باید کنترل شود، بنده با بانکهای ناتراز برخورد میکنم.
همتی گفت: معیشت مردم برای ما در اولویت است و این مسئله را پیگیری میکنیم. در برنامه داریم رانت ارز چندنرخی را به تدریج جمع کنیم که خود این از دلایل ناترازی است، به مردم قول میدهم بازار ارز به ثبات میرسد.
وی گفت: حتماً هماهنگی بین بازارها را مدنظر خواهم داشت. بازار مالی یک بازار وسیعتر است و هماهنگی سیستم پولی با بازار سرمایه برقرار خواهد شد. قبلاً هم ثبات و توسعه بازار سرمایه را جزو اهدافم گفتهام و اکنون تکرار میکنم که حتماً به بازار سرمایه کمک خواهم کرد.
رئیسکل بانک مرکزی بیان کرد: برخورد با بانکهای ناتراز که عامل مهم تورم هستند و همچنین مدیریت یکپارچه ارز در شرایط تحریمی، بحثهای مهمی هستند که در روزهای آینده بیشتر با مردم عزیز در مورد آن صحبت خواهم کرد. با تمام وجود وقتم را برای این کار مهم میگذارم و در روزهای آینده مردم عزیزمان خواهند دید که ثبات را به اقتصاد کشور بازمیگردانیم. در جلسههای اخیر با اصناف و فعالان اقتصادی، محور صحبتها ثبات بازار بوده و بازار هم به دنبال ثبات اقتصادی است.
تعیین نرخ ارز وظیفه بانک مرکزی نیست
همتی در پاسخ به سؤالی در خصوص پیشبینی نرخ ارز گفت: اجازه دهید درباره نرخ صحبت نکنم، مسئول نرخگذاری نباید بانک مرکزی باشد و بانک مرکزی باید از نوسانات نرخ ارز جلوگیری کند. کانال یا دالانی برای نرخ ارز تعیین میشود که در این دالان براساس روند اقتصاد کشور حرکت و بر اساس آن روند، ثبات به نرخ ارز داده شود.
رئیسکل بانک مرکزی خاطر نشان کرد: حفظ و تقویت ذخایر ارزی برای من مهمتر از مداخلات بازار است. من تجربه سالهای ۱۳۹۷ و ۱۳۹۸ در بانک مرکزی را دارم که با وجود مشکلات شدید درآمد ارزی که وصولیها کمتر از ۱۰ میلیارد دلار بود با مدیریت توانستیم ۵/۱ میلیارد دلار به ذخایر اسکناس اضافه کنیم.
همتی با بیان اینکه با توجه به شرایط تحریمی، مدیریت بازار ارز اصولی دارد و این کار انجام خواهد شد، عنوان کرد: از صرافیها کمک گرفته میشود چراکه آنها شبکه مویرگی عظیمی هستند و متأسفانه در حال حاضر از آنها غفلت شده و قرار است دوباره احیا شوند. ثبات و آرامش در بازار ارز برقرار خواهد شد. بر اساس ضوابط تعیینشده طبق قانون با بانکهای ناتراز برخورد میکنم.
مقابله با ناترازی بانکها
وی گفت: برای فرایند گزیر برای هر مؤسسهای که باشد، ضوابطی تعیین و در قانون بانک مرکزی نیز مجوزهایی از قوا گرفته شده است و بر اساس همان قوانین کار برخورد با مؤسسات و بانکهای ناتراز را پیگیری خواهم کرد. بسیاری از بانکهای ما ناترازند و این ناترازی تبدیل به اضافه برداشت از بانک مرکزی و نقدینگی مازاد در جامعه میشود و تورم را رقم میزند و در نهایت به افزایش نرخ ارز دامن میزند. ریشه همه این مشکلات در ناترازی بانکهاست که به طور جدی به عنوان یکی از کارهای اصلی بر ساماندهی این وضعیت تمرکز خواهم کرد.
رئیسکل بانک مرکزی در پاسخ به سؤالی درخصوص تعامل با مجلس اظهار داشت: من به مجلس و تصمیمهای آنان احترام میگذارم و با نمایندگان مجلس مشورت خواهم کرد، اما باید مسائل اقتصادی را بر پایه آنچه درست میدانم، علم اقتصاد، شرایط کشور و تجربه خودم مدیریت کنم.
همتی افزود: تاکنون چندین مورد ارائه ارز ترجیحی داشتیم که در نهایت دوباره احیا شد یا شوک قیمتی ایجاد کرد، این روند به از دست رفتن ذخایر بانک مرکزی منجر شد. ارز ترجیحی باعث از بین رفتن ذخایر و بالابردن قیمتهای دستوری ارز شد و مردم نیز قیمت کالاها را با وجود تفاوت قیمت بازار آزاد با ترجیحی، بهروز میگیرند.
بازار آزاد ارز بهصورت یک مارژین برای اقتصاد عمل میکند و با وجود اینکه برخی انکار میکنند، حقیقت این است که این تفاوتها نوسانات قیمتی را تشدید میکند.
وی گفت: نباید بگذاریم فاصلههای قیمتی موجب نوسانات روزانه ارز و تورم کالاها شود. در حال حاضر قیمتهای گوشت، مرغ، روغن و برنج در بازار به دلیل ترجیحی بودن ارز افزایش یافته است. هدف و راهکار اصلی، ایجاد یکپارچگی بازار است و من حتماً این کار را انجام خواهم داد.
ارز صادرکنندگان را برمیگردانم
همتی در پاسخ به سؤالی درخصوص نحوه مواجهه با صادرکنندگانی که ارز خود را برنگرداندهاند، گفت: مطمئن باشید همه را برمیگردانم، شک نکنید که برخورد خواهم کرد، تجربه نشان داده است اینها را پیگیری خواهم کرد و اگر کسی ارز خود را نیاورده باشد، حتماً برمیگرداند، مگر اینکه نرخها را به قدری پایین آورده باشید که برای صادرکننده بهصرفه نباشد که ارز را برگرداند.
وی عنوان کرد: ما به تدریج ارز را تکنرخی خواهیم کرد ولی قطعاً تکنرخیشدن ارز بر قیمت کالاها اثر خواهد داشت. من قبلاً هم گفته بودم که به رغم اینکه قیمت ارز را پایین نگه داشتهاید، اما قیمت کالاها باز هم افزایش داشته است، تکنرخی شدن ارز باید با تدبیر انجام شود. اگر قرار است ارز ترجیحی برداشته شود، باید مابهالتفاوت آن برای مردم جبران شود، حالا یا از طریق کالابرگ یا از هر روش دیگری، نمیتوان بیمحابا ارز ترجیحی را برداشت.