جوان آنلاین:شیرین احمدنیا، دوشنبه در همایش «آینده جمعیت ایران در نگاه صاحبنظران علوم اجتماعی»، با بیان اینکه سالمندی جمعیت، دگرگونی عمیقی در ساختار اجتماعی یک کشور به شمار میرود، اظهار کرد: ایران در دهههای گذشته یکی از سریعترین گذارهای جمعیتی جهان را تجربه کرده که با کاهش باروری، افزایش امید به زندگی و کوچک شدن بعد خانوار همراه بوده است.
وی ادامه داد: در نتیجه این تحولات، جامعهای که پیشتر جوان بود، به سمت جمعیت سالخورده حرکت میکند، آن هم پیش از آنکه به سطحی پایدار از توسعه اقتصادی و نظام رفاهی دست یافته باشد.
وی با اشاره به نقش خانواده در حمایت از سالمندان، گفت: در ایران، خانواده همواره اصلیترین نهاد حمایتی سالمندان بوده است، اما با تغییرات اساسی مانند کاهش تعداد فرزندان، افزایش اشتغال زنان، گسترش مهاجرتها و تغییر ارزشها از خانوادهمحوری به فردمحوری، این نقش حمایتی با چالش مواجه شده است.
احمدنیا افزود: این تحولات به فرسایش سرمایه اجتماعی در خانواده منتهی میشود و اگر جایگزینی برای آن وجود نداشته باشد، سالمندان با تنهایی، انزوای اجتماعی و بیپناهی روبهرو خواهند شد.
وی با تأکید بر ناهمگونی جمعیت سالمندان، اظهار کرد: سالمندان در ایران هویت یکپارچهای ندارند، در حالی که سیاستگذاریها بیشتر نگاهی یکسان به این گروه دارند، سالمندی در ایران با تفاوتهای طبقاتی و اجتماعی از جمله تفاوت میان سالمندان روستایی و شهری، سالمندان دارای اشتغال و فاقد اشتغال و شرایط نابرابر زیستی آنها همراه است.
وی ادامه داد: افزایش جمعیت سالمندی به معنای کاهش نسبت جمعیت فعال و شاغل است و میتواند به تنشهای بیننسلی منجر شود، بهگونهای که نسل جوان، سالمندان را مصرفکننده منابع تلقی کند و در مقابل، سالمندان نسل جوان را بیمسئولیت نسبت به ارزشهای پیشین بدانند.
به گزارش ایرنا، این پژوهشگر حوزه اجتماعی افزود: با از دست رفتن خط معنای زندگی و احساس مفید بودن، بسیاری از افراد پس از بازنشستگی از بازار کار حذف میشوند که این موضوع به افسردگی، کنارهگیری اجتماعی و افزایش تمایل به مرگ در میان آنها منجر میشود، در حالی که باید برای سالمندان نقش اجتماعی معنادار تعریف کرد.
وی تأکید کرد: سالمندی یک بحران تدریجی و انباشتی است و مخاطره اصلی آن، بیتوجهی نهادی به این موضوع است، ایران نیازمند بازتعریف نقش سالمندان در جامعه است.
