محمدمهدی عسگرپور درباره عضویت جشنواره جهانی یفلم فجر در فیاپف توضیحاتی را ارائه کرد. جوان آنلاین: رئیس هیات رئیسه خانه سینما در خصوص جشنواره جهانی و نوع فعالیت و فیاپف، گفت: فیاپف همان فدراسیون انجمنهای تهیهکنندگان فیلم است. البته همانطور که مفهوم سینما در این سالها تغییر کرده، فعالیتهای فیاپف نیز نسبت به ۱۰ یا ۱۵ سال پیش متفاوت شده است. کشورهای مختلف عضو این فدراسیون هستند و ما نیز از سال ۱۳۸۷ عضو شدیم. پیش از آن خانه سینما یک بار درخواست عضویت داده بود و رها شده بود، اما دوباره موضوع احیا شد و تهیهکنندگان به شکل رسمی در آنجا حضور پیدا کردند.
عسگرپور ادامه داد: یکی از دلایل عضویت، این بود که وقتی درباره تهیهکنندگان در داخل کشور صحبت میکردیم، تصور میشد بودجه و مسائل مالی محور اصلی است در حالی که در فیاپف مفهوم تهیهکنندگی با استانداردهای جهانی سنجیده میشود. در نهایت تصمیم گرفته شد خانه سینما و تهیهکنندگان ایرانی در فیاپف عضو شوند. پس از مکاتبات، عضویت ما پذیرفته شد و دو سال بعد نیز در انتخابات، کرسی نایبرئیسی برای حوزه آسیا به ما رسید و تا امروز این اتفاق در هشت دوره تکرار شده است.
وی با بیان اینکه هدف ما فراتر از این هم نبوده و نمیتواند باشد، بیان داشت: مثلاً شرکت در انتخابات ریاست فدراسیون برای ما اساساً موضوعیتی ندارد، زیرا یکی از پارامترهای مهم عضویت کامل در آن سطوح، پیوستن به تجارت جهانی و رعایت قوانین کپیرایت است و ما هنوز فاصله زیادی با آن داریم بنابراین همین که توانستیم کرسی موجود را حفظ کنیم به نظر من موفقیت مهم و ارزشمندی است.
دبیر سابق جشنواره جهانی فیلم فجر در ادامه با اشاره به پرسش برخی منتقدان درباره «عایدی» عضویت ایران در نهادهای بینالمللی توضیح داد: برخی دوستان میپرسند عضویت ما در فیاپف چه دستاوردی برای سینمای ایران داشته است. به نظر من، این پرسش نادرست است؛ ما در بسیاری از نهادهای جهانی عضو هستیم از سازمان ملل گرفته تا دیگر ساختارهای بینالمللی و نمیتوان همهچیز را با معیار عایدی فوری سنجید. در بعضی حوزهها حتی برعکس، مسائل سیاسی مانع بهرهمندی ما شده است؛ با این حال، همینجا توانستیم یک جشنواره جهانی را در کنار چند نام بزرگ جهانی ثبت کنیم و این اتفاق کمی نیست. همچنین نمونههایی مانند معرفی تهیهکنندگان ایرانی برای جوایز فیاپ از جمله معرفی آقای منوچهر محمدی در چند سال گذشته از اقداماتی است که پیشتر نیز انجام شده است.
نام ایران در کنار جشنوارههای بزرگ جهانی
عسگرپور با بیان اینکه فیاپف مجموعهای از مقررات و قوانین را برای حوزههای نوظهور سینمایی تدوین میکند بهویژه برای کشورهایی که صنعت سینمای نو دارند، ادامه داد: ما اکنون از بسیاری از این موارد مطلع میشویم و در رأیگیریها حضور داریم. البته مادامی که عضو سازمان تجارت جهانی نیستیم برخی از این مقررات شاید کاربرد مستقیمی برای ما نداشته باشد، اما در سایر حوزهها میتواند بسیار اثرگذار باشد. مثلاً در مبادلات بینالمللی ممکن است نیاز داشته باشیم از ظرفیت فیاپف برای حل یک مسئله در نقطهای از جهان استفاده کنیم و چند بار نیز چنین اتفاقی افتاده است.
عسگرپور با تأکید بر اهمیت این عضویت ادامه داد: برخی سالها با سینمای ایران برخوردهایی صورت میگرفت که ما تلاش میکردیم در فیاپف تعادل ایجاد کنیم. همین حضور در مجمعی با نام بزرگ، نشاندهنده اهمیت سینمای ایران است. اما در اظهارنظرهای برخی دوستان گاهی دیدهام که حتی همین امکان محدود را هم نادیده میگیرند؛ گویی ترجیح میدهند سینمای ایران اساساً در هیچجا عضو نباشد. این در حالی است که ثبت جشنواره جهانی فیلم فجر هنوز پابرجاست؛ جشنوارهای که در همان سالی که من مسئولیت آن را بر عهده داشتم، رسماً ثبت شد و وارد فهرست جشنوارههای رقابتی غیرموضوعی گردید؛ در کنار جشنوارههایی مانند برلین، کن، ونیز و لوکارنو. از آن سال تا امروز نیز این ثبت حفظ شده است.
عسگرپور در بخش دیگری از سخنان خود به دشواریهای حفظ ثبت جشنواره جهانی فجر در فیاپف طی دو سه سال اخیر اشاره کرد و بیان داشت: در چند سال اخیر و با وجود سختیهای بسیار، این جایگاه همچنان حفظ شد؛ زیرا پس از آغاز به کار دولت آقای رئیسی، بلافاصله جشنواره ملی و بینالملل فیلمفجز بار دیگر ادغام شد و همین مسئله در فیاپف چراغ قرمز را روشن کرد. چون طبق مقررات، هرگونه تغییر در زمان، موضوع، محل برگزاری یا آییننامههای جشنواره باید پیش از اجرا در بخش جشنوارههای فیاپف مطرح و سپس در مجمع عمومی تصویب شود. این تغییرات بدون اطلاع و بدون طرح در مجمع انجام شده بود و در سال دوم، موضوع لغو عضویت جشنواره فجر در فیاپف رسماً مطرح شد.
وی ادامه داد: من تمام تلاشم را کردم که در مذاکرات، این موضوع را به تعویق بیندازم تا شاید در ایران اتفاق دیگری رخ دهد. دوستان در دولت قبل در خصوص این موضوع چند بار با من صحبت کردند؛ اگرچه در تریبونهای عمومی بیمیلی خودشان را نشان میدادند، اما در گفتوگوهای مستقیم خواستار حفظ این موقعیت بودند که خوشبختانه ثبت جشنواره حفظ شد.
نام ایران در کنار جشنوارههای بزرگ جهانی
عسگرپور افزود: تلاش من به خاطر این دولت یا آن دولت نبود؛ به این دلیل بود که نام ایران در کنار جشنوارههای بزرگ جهانی قرار میگیرد و این برای سینمای ما یک افتخار است؛ باید آن را برای روزهای بهتر حفظ کنیم. خوشبختانه با آمدن دولت جدید با تصمیم خود آقای فریدزاده و آقای صالحی وزیر فرهنگ و ارشاد، این دو جشنواره بار دیگر تفکیک شدند. برخی دوستان تصور میکنند این تفکیک با نقشآفرینی من انجام شد در حالی که من نقشی در تصمیمگیری نداشتم؛ خود دولت جدید و مدیران فعلی به این جمعبندی رسیده بودند.
وی ادامه داد: درباره تغییر زمان و مکان جشنواره نیز، این بار با فیاپف هماهنگ شد. آقای فریدزاده در عرصه بینالملل نگاه حرفهای دارد و مکاتبات لازم برای جابهجایی تاریخ و سایر موضوعات انجام شد و به تصویب رسید. تاریخ جدید ثبت شد و درباره محل برگزاری نیز در تعامل با بخش جشنوارههای فیاپف نکاتی مطرح شد. همانطور که گفتم، محل برگزاری یکی از پارامترهای اصلی جشنواره است؛ جشنواره جهانی در همه دنیا با نام شهر شناخته میشود، تنها جشنواره ما بود که نام شهر در عنوانش نبود. اینها مواردی است که باید به آن توجه شود. اکنون ثبت جشنواره خوشبختانه برقرار است، اما اینکه تا چه اندازه بتوان آن را حفظ کرد و با کیفیت قابل قبول ادامه داد، موضوعی است که به مدیریت آینده بستگی دارد.
عسگرپور درباره همکاری خانه سینما با جشنواره جهانی فیلم فجر نیز گفت: ارتباط خانه سینما با جشنوارهها، چه فجر، چه رویدادهای داخلی و خارجی، یک ارتباط مستمر بوده است؛ البته میزان آن بسته به شرایط هر دوره متفاوت است. برخی سالها این ارتباط پررنگ بوده و برخی سالها کمرنگ. به هر حال جشنواره یک رویداد مهم در حوزه سینمای ایران و جهان است و همکاران ما مایلاند حضور و مشارکت داشته باشند؛ بنابراین خانه سینما نیز در حد مقدورات خود کمک میکند. اما این موضوع کاملاً وابسته به شرایط است؛ برخی دورهها دولت بدون نیاز به همکاری خانه سینما، جشنواره را به شکل مستقل برگزار میکند و گاهی نیز نیازمند همراهی صنف است. باید دید در هر دوره مقتضیات چگونه است.