جوان آنلاین: شاید تا همین یک سال پیش، ابومحمد الجولانی حتی تصورش را هم نمی‌کرد که روزی به جای پنهان شدن در غار‌های ادلب، در دفتر بیضی کاخ سفید بنشیند و با رئیس‌جمهور امریکا دست بدهد. حالا، اما «احمد الشرع» رهبر پیشین گروه‌های وابسته به القاعده در سوریه در قامت «رئیس دولت موقت سوریه» در واشینگتن با دونالد ترامپ دیدار می‌کند؛ ملاقاتی که او در آن پیوستن به ائتلاف ضد داعش را به رئیس‌جمهور امریکا پیشنهاد کرده است.
الجولانی که تا همین چند هفته پیش نامش در فهرست تروریست‌های جهانی وزارت خارجه امریکا بود و ۱۰ میلیون دلار جایزه برای دستگیری‌اش تعیین شده بود، شامگاه شنبه وارد واشینگتن شد و دیشب در کاخ سفید با دونالد ترامپ دیدار کرد. چند هفته و همچنین چند روز قبل از این ملاقات البته، وزارت خزانه‌داری امریکا و سپس شورای امنیت سازمان ملل، در اقدامی ظاهراً غیرهماهنگ، نام او و انس خطاب، وزیر کشور دولت موقت سوریه را از فهرست تحریم‌ها حذف کرده بودند تا زمینه سفرش به امریکا فراهم شود. بریتانیا و اتحادیه اروپا هم، همزمان با نظر مثبت واشینگتن، محدودیت‌های مالی و دیپلماتیک علیه او را لغو کردند.
برنامه اصلی سفر الشرع، به گفته تام باراک، نماینده ویژه امریکا در امور سوریه، پیوستن رسمی دمشق جدید به «ائتلاف جهانی ضد داعش» است؛ ائتلافی که خود جولانی سال‌ها ضد آن بود. همزمان با سفر جولانی به امریکا، وزارت کشور سوریه در اقدامی نمادین، از عملیات گسترده علیه داعش در سراسر این کشور خبر داد و حتی یک گام جلوتر، دو مقام ارشد سوری خبر دادند سوریه توطئه داعش برای ترور رئیس‌جمهور موقت را خنثی کرده است. پیش از حضور در کاخ سفید، بر اساس گزارش العربیه، جولانی روز یک‌شنبه در دیدار با نهاد‌های سوری- امریکایی گفت که «کار روی توافق امنیتی جدید با تل‌آویو در جریان است» و از اسرائیل خواسته به مرز‌های پیش از هشتم دسامبر ۲۰۲۴ (سقوط اسد) بازگردد.
جولانی در واشینگتن، پیش از حضور در کاخ سفید با «کریستالینا جورجیوا»، مدیرکل صندوق بین‌المللی پول، دیدار کرد تا از همکاری‌های اقتصادی و برنامه‌های بازسازی سوریه بگوید؛ کشوری که طبق گزارش بانک جهانی، بازسازی‌اش بیش از ۲۱۰میلیارد دلار هزینه خواهد داشت. جولانی گفته است که «تحریم‌ها در مراحل پایانی لغو است» و وعده داده که «سوریه‌ای تازه و متحد» خواهد ساخت.
اما در همان زمانی که او در پایتخت امریکا بود و تصاویر بسکتبال‌بازی کردنش با فرمانده سنتکام در شبکه‌های اجتماعی وایرال می‌شد، موجی از انتقاد‌ها در امریکا و خاورمیانه به راه افتاد. «لورا لومر»، خبرنگار امریکایی، در شبکه ایکس نوشت: «چند سرباز امریکایی را جولانی کشته؟ حالا قرار است در کاخ سفید از او استقبال شود؟ یک تروریست حتی با کت‌وشلوار هم تروریست است.» او یادآوری کرد که تا مه ۲۰۲۵ وزارت خارجه امریکا برای دستگیری جولانی ۱۰ میلیون دلار جایزه تعیین کرده بود.
نقطه عطف ترامپ
واکنش‌ها به دیدار ترامپ با جولانی تنها محدود به رسانه‌ها نبود. گروهی از رهبران مسیحی امریکا نیز در نامه‌ای به رئیس‌جمهور، درباره دیدار با «قاتل اقلیت‌های مذهبی سوریه» هشدار دادند و از کاخ سفید خواستند که خشونت علیه مسیحیان، کرد‌ها و علویان سوریه را مستقیماً در دیدار با جولانی مطرح کند. این نامه که به ابتکار سازمان «نجات مسیحیان تحت آزار» تهیه شده، با امضای بیش از ۵۰ رهبر مذهبی به کاخ سفید ارسال شده است. در داخل سوریه نیز واکنش‌ها متناقض بود. برخی رسانه‌های دولتی این دیدار را «نقطه عطفی برای بازگشت سوریه به جامعه جهانی» دانستند، اما تحلیلگران منطقه‌ای مانند جان جنکینز، دیپلمات پیشین بریتانیا در دمشق، گفته‌اند: «این سفر بیش از آنکه نماد آشتی باشد، تلاشی است برای تطهیر چهره کسی که هنوز در درون کشورش مخالفان مسلح و نارضایتی گسترده دارد.» جولانی که حالا با نام رسمی «احمد الشرع» معرفی می‌شود، از سال ۲۰۱۲ با تأسیس جبهه النصره، شاخه القاعده در سوریه، به شهرت رسید و بعد‌ها با تغییر نام گروه به هیئت تحریرالشام (HTS)، کنترل بخش‌هایی از شمال سوریه را به دست گرفت. در آن دوران، او مسئول کشتار هزاران غیرنظامی و سرباز سوری و همچنین ربودن خبرنگاران خارجی شناخته می‌شد. اما حالا او در قامت رئیس‌جمهور موقت سوریه، در تلاش است با حمایت امریکا از زیر سایه گذشته خود بیرون آید. ان‌بی‌سی نوشته است: «ترامپ، که در سخنانی پیش از دیدار با جولانی او را «مردی سرسخت در محله‌ای سخت» خوانده بود، می‌خواهد از این دیدار به عنوان نقطه عطفی در سیاست خاورمیانه خود بهره ببرد.» واشینگتن‌پست نیز این دیدار را «نخستین گام رسمی برای ادغام سوریه در نظم جدید منطقه‌ای» دانسته است.
رسانه‌های رژیم صهیونیستی گزارش کردند که همزمان با سفر جولانی به واشینگتن، ارتش اسرائیل در جنوب سوریه دست به چند عملیات نفوذ زده است. تحلیلگران بر این باورند که این تحرکات، بخشی از ترتیبات امنیتی تازه میان واشینگتن، دمشق و تل‌آویو است که در چارچوب گفت‌و‌گو‌های پشت پرده این سفر دنبال می‌شود.
