جوان آنلاین: آلودگی هوا در خوزستان در سال‌های اخیر به یکی از مهم‌ترین چالش‌های زیست‌محیطی و بهداشتی کشور تبدیل شده است؛ چالشی که ابعاد آن تنها به شاخص‌های فنی و داده‌های ایستگاه‌های سنجش محدود نمی‌شود و پیامد‌های گسترده اجتماعی، آموزشی و روانی را نیز در پی داشته است. ترکیب ریزگرد‌های ناشی از خشکسالی‌های پی‌درپی، کاهش سطح تالاب‌ها، فعالیت‌های صنعتی و سایر مشکلات زیست محیطی، شرایطی را رقم زده که در بسیاری از روز‌های سال، کیفیت هوا از حد استاندارد‌های ملی و بین‌المللی فراتر می‌رود و سلامت گروه‌های حساس به‌ویژه کودکان را تحت تأثیر قرار می‌دهد.
داشتن هوای پاک و نفس کشیدن بی‌دغدغه، مطالبه این روز‌های مردم خوزستان است که پاییزی‌ترین روز‌های آنها که برای دیگران جزء دلنشین‌ترین روزهاست، برای آنها به تلخ‌ترین و غبارآلودترین روز‌ها بدل شده است. این مردم از وعده‌های مسئولان خسته، اما همچنان به درست شدن شرایط امیدوار هستند که لازم است هرچه زودتر برای حل این مسئله اقدام شود.
از تعطیلی‌های پی‌درپی مدارس تا اضطراب خانواده‌ها و افت کیفیت آموزش، آنچه امروز مردم خوزستان تجربه می‌کنند، ترکیب تلخی از زیست در غبار، درس در دود و زندگی در انتظار باران است. موضوعی که نماینده مردم اهواز، باوی، حمیدیه و کارون در مجلس شورای اسلامی نیز به آن اشاره کرده و با بیان اینکه در خصوص آلودگی هوا به رئیس‌جمهور، سازمان محیط زیست و همه متولیان امر تذکر داده‌ایم، می‌گوید: «از آغاز سال تحصیلی و در همان ماه اول، هشت روز تعطیلی داشته‌ایم. در بهاری‌ترین روز‌های آموزش در خوزستان این میزان تعطیلی را داشته‌ایم که قابل تحمل نیست، باید به چه کسی این را بگوییم که بپذیرند؟»
سیدمحسن موسوی‌زاده ادامه می‌دهد: «به رئیس‌جمهور گفته‌ایم مسئولیت این موضوع متوجه شخص شماست که باید آن را پیگیری کنید، با وزارت امور خارجه، کشور عراق و سازمان ملل رایزنی داشته باشد، چراکه دود آسمان خوزستان به دلیل آتش‌سوزی‌های بخش عراقی تالاب هورالعظیم است.»
به گفته این نماینده مجلس، بخش عراقی تالاب کاملاً سوخته است، از خاک به دلیل وجود گاز متان دود برمی‌خیزد که تا غرقابی صورت نگیرد و حدود شش سانت ارتفاع آب بالا نیاید، این دود کماکان ادامه دارد.
وی با تأکید بر تساهل کشور عراق بیان می‌کند: «آب را به جای دیگری هدایت می‌کنند، بنابراین باید به واسطه سازمان ملل، آنها را ملزم به رهاسازی آب کرد. آلودگی حاصل از فلر‌های نفتی هم جای خود دارد. بر همین اساس وزارت نفت چند روز گذشته قراردادی با شرکت چینی منعقد کرد که مقرر شد ۳۰ مشعل در ۱۸ ماه در محدوده اهواز و گچساران خاموش، گاز آنها جمع‌آوری و صادر شود.»
موسوی‌زاده توضیح می‌دهد: «همچنین شرکت نیشکر نیز با تذکراتی که به آنها داده شد کار‌هایی انجام داده‌اند، بنابراین اکثر آلودگی‌هایی که این روز‌ها در آسمان خوزستان شاهد آن هستیم ناشی از دود بخش عراقی هورالعظیم است.»
دانش‌آموزان و والدین بلاتکلیف
اهوازی‌ها این شهر را با تنوع آلودگی هوایش می‌شناسند و معتقدند دود حاصل از آتش هورالعظیم، فلر‌های نفتی، سوخت خودروها، سوزاندن زمین‌های کشاورزی، سوزاندن مزارع نیشکر و... دلیل هوای آلوده شهر هستند که نگرانی‌ها را نسبت به سلامت ساکنان و به خصوص بچه‌ها و سالمندان تشدید می‌کند.
یکی از شهروندان به آموزش مجازی ایام کرونا اشاره می‌کند و می‌گوید: «این یک تجربه جدید بود، اما همه متوجه شدیم چیزی جای آموزش حضوری و تعامل بین دانش‌آموز و معلم را نمی‌گیرد، بنابراین زمانی که کلاس‌ها با تأخیر شروع می‌شود نه تنها تعاملات کاهش می‌یابد، بلکه تجربه کار گروهی و مشارکتی از دست می‌رود.»
صادق عباس‌منش ادامه می‌دهد: «برای رفت و آمد فرزندان‌مان سرویس مدرسه گرفته‌ایم که به دلیل تعطیلی‌های گسترده تردد‌ها کمتر می‌شود، اما هزینه‌هایی که به شرکت‌ها پرداخت شده است تغییر نمی‌کند یا حداقل تاکنون چیزی در این خصوص ندیده‌ایم.»
این پدر اهوازی با دو فرزند محصل می‌گوید: «سال تحصیلی زمان درس خواندن است و مادامی که کلاس‌ها تشکیل نشوند یا مجازی باشند، بار تحصیل بیش از پیش بر دوش خانواده‌ها می‌افتد در حالی که اگر خانواده‌ها توانایی برطرف کردن نیاز تحصیلی را داشتند دیگر فرزندان خود را به مدرسه نمی‌فرستادند.»
اهوازی‌ها در یک کلام می‌گویند: «تا زمانی که دولت وارد نشود و با کمک سازمان ملل نشستی با دولت عراق نداشته باشد و آنها را به رهاسازی آب ملزم نکنند، همچنان دود حاوی امراض و بیماری‌ها را در استان خواهیم داشت.»
ناگفته نماند مدیرکل آموزش و پرورش استان خوزستان در جلسه کارگروه بررسی وضعیت آموزشی مناطق استان خوزستان که با حضور رؤسای آموزش و پرورش نواحی چهارگانه اهواز، باوی، کارون، حمیدیه، هویزه و دشت آزادگان برگزار شد، گفته بود: «با توجه به شرایط فعلی، کلاس‌های غیرحضوری باید در روز‌های تعطیل ناشی از آلودگی هوا از ساعت ۹ تا ۱۵ برقرار شوند تا روند یادگیری دانش‌آموزان دچار وقفه نشود.»
ناصر علی‌فر، نقش والدین را به‌عنوان شریکان آموزشی نظام تعلیم و تربیت حیاتی می‌داند و می‌گوید: «ما همه تلاش خود را برای بازگشت آموزش به وضعیت عادی و استمرار کیفیت آموزشی در استان خوزستان به‌کار خواهیم گرفت.»
هواپیما‌های آبپاش تأثیر ندارند
با توجه به اینکه حدود ۲۵ هزار هکتار از مساحت تالاب تحت تأثیر مستقیم آتش سوزی قرار داشت، بنابراین اثرگذاری هواپیمای آبپاش کمتر از ۵ درصد بوده که می‌توان گفت عملاً این راه‌حل موفقیت‌آمیز نبوده است که نماینده مردم اهواز، باوی، حمیدیه و کارون در مجلس شورای اسلامی در این خصوص می‌گوید: «هواپیمای آبپاش تنها زمین را مرطوب می‌کند، بنابراین نه با یک هواپیما، بلکه ۱۰ هواپیما هم مشکل را حل نمی‌کند.» وی تأکید می‌کند: «در تذکرم به رئیس‌جمهور گفته‌ام اگر جلوی این مسائل گرفته نشود، حلبچه‌ای دیگر در راه خوزستان است، زیرا بستر هورالعظیم مملو از آلودگی‌های زمان جنگ است و این دود‌ها خطرناک هستند.»
موسوی‌زاده می‌افزاید: «اگر بخواهند از خوزستان هزینه کنند، چیزی برای کنترل وجود ندارد. یا چنانچه قصد هدایت آب از رودخانه کرخه را داشته باشند آنگاه آبی برای کشاورزی و دامداری نمی‌ماند.» به گفته وی، اگر دولت از طریق سازمان ملل با عراق ننشیند و جلوی این موضوعات گرفته نشود، تعطیلی‌هایی که این روز‌ها شاهد آن هستیم، علاوه بر ضرر زدن به سلامت و اقتصاد مردم با استمرار، افت آموزشی را رقم می‌زند.
