جوان آنلاین: امریکا قصد دارد در پایگاه هوایی «مانتینهوم» در ایالت آیداهو تأسیساتی برای آموزش خلبانان نیروی هوایی قطر ایجاد کند؛ طرحی که ظاهراً اقدامی آموزشی و فنی است، اما در واقع نشانهای از ادغام فزاینده قطر در ساختار امنیتی غرب تلقی میشود. امریکاییها دو هفته قبل هم یک فرمان اجرایی برای حمایت نظامی از قطر امضا کرده بودند.
به گزارش «جوان»، دو هفته پیش دونالد ترامپ، رئیسجمهور امریکا فرمانی اجرایی صادر کرد که به موجب آن، امریکا متعهد میشود در صورت حمله به قطر، از این کشور دفاع نظامی کند؛ تعهدی که بسیار شبیه به ماده ۵ پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) تفسیر شد. حالا وزارت دفاع امریکا اعلام کرده که قرار است در محدوده پایگاه هوایی «مانتینهوم» تسهیلاتی شامل آشیانههای نگهداری، بخشهای پشتیبانی فنی و ساختمانهای آموزشی برای نیروهای هوایی قطر احداث شود. این پروژه با سرمایهگذاری مالی کامل دوحه اجرا میشود و هدف از آن، فراهمسازی بستر لازم برای آموزش خلبانان قطری در زمینه بهرهبرداری از جنگندههای پیشرفته اف-۱۵ است که قطر پیشتر از امریکا خریداری کرده است. «پیت هگست» وزیر جنگ امریکا روز جمعه اعلام کرد که واشینگتن قصد دارد این پایگاه نیروی هوایی را برای قطر در ایالت آیداهو احداث کند و توضیح داد که این پایگاه میزبان گروهی از جنگندههای اف- ۱۵ قطر و خلبانان آن خواهد بود تا تمرینات مشترک را تقویت کند و توان رزمی و قابلیت همکاری را افزایش دهد. این، فقط نمونه دیگری از مشارکت نزدیک ما با قطر است.
در حالی که انتقادهایی درباره تأسیس این پایگاه مطرح شده، پنتاگون تأکید کرده که این تأسیسات تحت کنترل کامل نیروی هوایی ایالات متحده باقی میماند و قطر مالک یا مدیر مستقل آن نخواهد بود. با این حال، این تصمیم با واکنشهایی در فضای سیاسی امریکا روبهرو شده است. برخی گروههای محافظهکار این اقدام را «واگذاری بخشی از خاک امریکا به یک کشور خارجی» تعبیر کردهاند، اما مقامهای نظامی آن را مشابه حضور طولانیمدت نیروهای سنگاپوری در همین پایگاه دانستهاند؛ تجربهای که از دهه ۱۹۹۰ آغاز شد و تاکنون بدون حاشیه امنیتی ادامه یافته است. از نظر نظامی، دلیل اصلی این همکاری، محدودیت جغرافیایی قطر برای انجام تمرینات گسترده پروازی و جنگ هوایی است. خاک کوچک و متراکم قطر اجازه مانورهای بلندمدت و تمرین در شرایط متنوع آبوهوایی را نمیدهد، در حالی که آیداهو با آسمانی باز و وسعت فراوان، محیطی ایدهآل برای آموزشهای پیشرفته است. افزون بر آن، حضور خلبانان قطری در کنار نیروهای امریکایی امکان تمرینات مشترک، هماهنگی تاکتیکی و انتقال تجربه را افزایش میدهد.
در سطح ژئوپلیتیک، این پروژه فراتر از یک همکاری آموزشی تعبیر میشود. قطر میزبان بزرگترین پایگاه هوایی امریکا در خاورمیانه (العدید) است و حالا با حضور نظامی در خاک ایالات متحده، عملاً روابط دفاعی خود را با واشینگتن وارد مرحلهای تازه کرده است. برخی تحلیلگران معتقدند این اقدام میتواند بخشی از «تضمین امنیتی نانوشته» باشد که امریکا در برابر تهدیدهای احتمالی منطقهای به قطر ارائه میدهد. از نگاه تهران، افزایش همکاری نظامی قطر و امریکا ممکن است بخشی از راهبرد مهار جمهوری اسلامی تلقی شود. ایران تاکنون واکنشی رسمی نشان نداده، اما احتمالاً روابط دوحه و تهران از این پس با احتیاط بیشتری ادامه مییابد.
نمونه مشابه این همکاری، حضور نیروهای هوایی سنگاپور در همان پایگاه مانتینهوم است که از بیش از دو دهه پیش آغاز شد. سنگاپور نیز به دلیل محدودیت فضایی کشورش، آموزشهای هوایی را در امریکا برگزار میکند. این الگو اکنون برای قطر نیز تکرار میشود، با این تفاوت که در بستر ژئوپلیتیکی حساس خاورمیانه، بار سیاسی و امنیتی آن بسیار بیشتر است.