جوان آنلاین: همزمان با روز ملی آتش‌نشانی و ایمنی، پایتخت شاهد برگزاری مراسمی مهم با حضور رئیس‌جمهور و شهردار تهران بود. در این رویداد، از تجهیزات و ماشین‌آلات عملیاتی جدید سازمان آتش‌نشانی و خدمات ایمنی شهرداری تهران به ارزش حدودی هزار میلیارد تومان رونمایی شد. این اتفاق تنها بخشی از مجموعه اقدامات گسترده‌ای است که طی چهار سال اخیر در دوره ششم مدیریت شهری، با هدف بهبود وضعیت آتش‌نشانان و ارتقای استاندارد ایمنی پایتخت، به اجرا درآمده‌است. این تحول، نشان‌دهنده تغییر رویکرد مدیریت شهری و قرار دادن ایمنی در صدر اولویت‌ها است، امری که مستقیماً با جان و مال میلیون‌ها شهروند تهرانی در ارتباط است.
رونمایی از تجهیزات جدید آتش نشانی؛ نماد سرمایه‌گذاری استراتژیک در ایمنی
در مراسمی که در برج میلاد، برگزار شد، مجموعه‌ای از ماشین‌آلات شامل خودرو‌های عملیاتی سنگین، تانکر‌های ذخیره آب با ظرفیت بالا، بیل‌های مکانیکی پیشرفته برای آواربرداری و نردبان‌های بلندرس برای مقابله با حریق در ساختمان‌های مرتفع، به ناوگان آتش‌نشانی افزوده شدند.
به گفته قدرت‌الله محمدی، مدیرعامل سازمان آتش‌نشانی و خدمات ایمنی تهران، این سرمایه‌گذاری عظیم هزار میلیارد تومانی، تنها بخش کوچکی از هزینه‌های کلان تخصیص‌یافته در چهار سال گذشته به حوزه تجهیزات است.
مجموع هزینه‌ها برای تجهیز و نوسازی ناوگان عملیاتی در این دوره، به بیش از ۴ هزار میلیارد تومان رسیده است. این رقم شامل خرید نسل جدید خودرو‌های عملیاتی سبک و سنگین، نردبان‌های هیدرولیک پیشرفته اروپایی، تجهیزات تخصصی آواربرداری در سوانح بزرگ و همچنین سامانه‌های اطفای حریق نوین برای محیط‌های حساس و تونل‌هاست.
استاندارد ناوگان آتش نشانی تهران به استاندارد‌های روز دنیا رسید
این سرمایه‌گذاری نه تنها کمیت ناوگان را افزایش داده، بلکه کیفیت آن را نیز به استاندارد‌های روز دنیا نزدیک کرده‌است. نیاز به نردبان‌های بلندرس در تهران که روز به روز بر تعداد ساختمان‌های بالای شش طبقه آن افزوده می‌شود، یک ضرورت حیاتی بود که با این تجهیزات پاسخ داده شده‌است.
توسعه ایستگاه‌ها؛ گسترش پوشش عملیاتی و کاهش زمان طلایی
یکی از مهم‌ترین و زیرساختی‌ترین اقدامات دوره ششم مدیریت شهری، توسعه شبکه ایستگاه‌های آتش‌نشانی در مناطق مختلف و عمدتاً کم‌برخوردار تهران است. بر اساس برنامه‌ریزی جامع و مطالعه‌شده، ساخت ۳۰ایستگاه جدید در دستور کار قرار گرفته و تاکنون چندین ایستگاه در نقاط کلیدی و پرتراکم به بهره‌برداری رسیده است. علاوه بر این، پنج ایستگاه قدیمی با هدف افزایش کارایی و متناسب‌سازی با تجهیزات نوین، مورد بازسازی و نوسازی کامل قرار گرفته‌اند.
در حال حاضر شمار ایستگاه‌های فعال تهران به بیش از ۱۳۸ ایستگاه رسیده‌است. این توسعه هدفمند، منجر به توزیع متوازن‌تر خدمات آتش‌نشانی در سطح شهر و در نتیجه، افزایش سرعت عمل نیرو‌ها شده‌است. جلال ملکی، سخنگوی سازمان آتش‌نشانی تهران، در این‌باره معتقد است کاهش زمان رسیدن به محل حادثه، که از آن به عنوان «زمان طلایی» یاد می‌شود، مستقیماً با جان شهروندان مرتبط است. با افزایش تعداد ایستگاه‌ها و استقرار استراتژیک آنها، می‌توان زمان حضور اولیه در محل حریق یا حادثه را در بسیاری از مناطق شهری به زیر استاندارد تعریف‌شده رساند.
تجهیز ناوگان؛ ورود خودرو‌های سنگین و نوسازی گسترده
در حوزه تجهیزات، ورود ۶۵ دستگاه خودروی عملیاتی سنگین با قابلیت‌های ویژه، به ناوگان سازمان آتش‌نشانی تهران برنامه‌ریزی شده و بخش قابل‌توجهی از آن عملیاتی شده‌است. این خودرو‌ها شامل پمپ‌های با دبی بالا، مخازن آب بزرگ و امکانات تخصصی برای حریق‌های صنعتی و انبوه هستند.
شهرداری تهران تنها به خرید خودرو‌های جدید اکتفا نکرده است. ناوگان سبک و سنگین قدیمی نیز تحت یک برنامه نوسازی گسترده، به‌روزرسانی شده‌اند تا عمر مفید و کارایی عملیاتی آنها افزایش یابد. این تجهیزات تازه، توان عملیاتی آتش‌نشانان را به شکل محسوسی و در حد استاندارد‌های جهانی افزایش داده و آنها را در مهار سوانح گسترده توانمند کرده‌است.
ایمن‌سازی ساختمان‌ها و فناوری‌های نوین در مدیریت بحران
یکی از تغییرات محوری در دوره ششم، تمرکز بر ایمنی پیشگیرانه به جای اقدامات صرفاً اطفایی بوده‌است. پایش ایمنی در بیش از ۴ هزار ساختمان بالای شش طبقه انجام‌شده و بخش عمده‌ای از این بررسی‌ها مربوط به مراکز عمومی، تجاری و پرتردد (مانند بیمارستان‌ها، مجتمع‌های تجاری بزرگ و سینماها) بوده‌است. در همین راستا، مدیریت شهری با جدیت پرونده ساختمان‌های پرخطر و ناایمن را دنبال کرده و تلاش کرده‌است با همکاری دستگاه قضایی، مالکان را به رفع نواقص ایمنی الزام کند.
به موازات این اقدامات فیزیکی، استفاده از فناوری‌های نوین در حوزه مدیریت بحران و هشدار سریع نیز در دستور کار قرار گرفته‌است. طرح‌های جامع ایمنی شهری، نقشه‌برداری دقیق از نقاط خطرپذیر و الزام ساختمان‌ها به نصب سامانه‌های هوشمند خودایمنی و اعلام حریق، از جمله برنامه‌هایی بوده‌است که به گفته کارشناسان این حوزه، نقشی حیاتی در کاهش مخاطرات احتمالی ایفا می‌کند. این رویکرد پیشگیرانه، هزینه‌های اقتصادی و اجتماعی ناشی از حوادث را به شدت کاهش خواهد داد.
افزایش ۴۸۰ درصد بودجه سازمان آتش نشانی در دوره ششم شهری
تقویت بنیه مالی سازمان آتش‌نشانی، یکی از اهداف اصلی مدیریت شهری این دوره بوده‌است. طبق اعلام رسمی علیرضا زاکانی شهردار تهران، در سه سال اخیر حدود ۴۸۰ درصد بودجه این سازمان افزایش داشته و برای تقویت زیرساخت‌ها و تجهیزات سازمان آتش‌نشانی هزینه شده‌است.
همچنین در بودجه سال ۱۴۰۴سهم ایمنی و مدیریت بحران که شامل آتش‌نشانی نیز می‌شود، به شکل بی‌سابقه‌ای افزایش یافته‌است. شورای شهر تهران نیز در تصویب بهای خدمات آتش‌نشانی برای سال ۱۴۰۴، رشد چشمگیری در اعتبارات سازمان را لحاظ کرده تا توان خرید تجهیزات جدید و ارتقای سطح رفاه پرسنل تداوم یابد. این پشتیبانی مالی از سوی شورای شهر، نشان‌دهنده درک مشترک از اهمیت موضوع ایمنی در پایتخت است.
اجرای پروژه مسکن آتش نشانان، فراتر از تکالیف شهرداری تهران
یکی از مهم‌ترین مطالبات و دغدغه‌های دیرینه آتش‌نشانان، مسئله مسکن بوده که در دوره ششم مدیریت شهری با جدیت دنبال شد. جلال ملکی در این زمینه اعلام کرده‌است: «اگرچه تأمین مسکن از نظر قانونی جزو وظایف اصلی سازمان‌های عملیاتی نیست، اما حدود یک سال و نیم پیش، پروژه‌ای بزرگ و فراتر از انتظار برای کارکنان کلید خورد.» وی تأکید کرد که این اقدام با درایت مدیرعامل و همراهی پرسنل آغاز شد و خوشبختانه بخش قابل‌توجهی از پروژه نیز پیشرفت فیزیکی کرده‌است.
مهدی بابایی، رئیس کمیته ایمنی شورای شهر تهران، نیز در تأیید این خبر گفت: «فعال‌ترین تعاونی مسکن در میان مجموعه‌های شهرداری تهران، متعلق به آتش‌نشانان است و واحد‌های مسکونی با سرعت مطلوبی در حال ساخت هستند. اقساط به‌طور منظم پرداخت می‌شود و خوشبختانه هیچ مشکلی در روند کار وجود ندارد.»
وی در ادامه اضافه کرد که آتش‌نشانی تنها بخشی از شهرداری است که منازل کارکنانش به‌صورت قطعی و با سرعت خوب در حال ساخت است که این نشان از دغدغه و حمایت مدیران ارشد از این قشر فداکار دارد.
بهبود وضعیت معیشتی و رفاهی نیرو‌ها
وضعیت حقوق و مزایای پرسنل عملیاتی سازمان آتش‌نشانی همواره مورد نقد بوده‌است. جلال ملکی در این خصوص گفت: «تا دو، سه سال پیش، دریافتی کارکنان این سازمان در مقایسه با سایر پرسنل شهرداری، جزو پایین‌ترین‌ها بود، اما در سال‌های اخیر بهبود‌های چشمگیری حاصل شده و سطح حقوق و مزایا برای جبران بخشی از زحمات این عزیزان ارتقا یافته است». وی افزود: این بهبود‌ها هرچند قابل‌توجه و محسوس بوده‌است، اما به دلیل شرایط اقتصادی کشور و تورم‌های ناگهانی، اثر مثبت آن تا حدی کاهش یافته و نیازمند تداوم حمایت‌های مالی است. در بخش رفاه نیز، مجموعه‌ای از قرارداد‌های حمایتی با مراکز ورزشی، تفریحی و درمانی منعقد شده‌است تا خانواده‌های آتش‌نشانان نیز بتوانند از این امکانات رفاهی استفاده کنند و باری از دوش این قشر برداشته شود.
آموزش شهروندی و فرهنگ ایمنی؛ رویکردی اجتماعی به ایمنی
به گفته سخنگوی سازمان آتش‌نشانی تهران، آتش‌نشانی تهران در سال‌های اخیر علاوه بر توسعه تجهیزات و رفاه پرسنل، به حوزه آموزش شهروندی و نهادینه کردن فرهنگ ایمنی نیز توجه ویژه‌ای داشته‌است. برنامه‌های مستمر آموزشی در مدارس، محلات، مراکز عمومی و کارگاه‌ها اجرا شده و به گفته مسئولان، این اقدامات آموزشی تأثیر مثبتی در کاهش آمار آتش‌سوزی‌های خانگی و محیط‌های اداری داشته است. آموزش شهروندی یک سرمایه‌گذاری بلندمدت است. این آموزش‌ها باعث شده‌است شهروندان در مواجهه با شرایط اضطراری، به ویژه در لحظات اولیه حادثه، توانایی بیشتری در حفظ خونسردی و کنترل حادثه تا رسیدن نیرو‌های آتش‌نشانی داشته باشند. این یعنی یک آتش‌نشان داوطلب در هر خانه. وجود دارد.
باز شدن مسیر برای جذب و ارتقای بانوان آتش‌نشان
یکی از اتفاقات قابل‌توجه و مترقی در سال‌های اخیر، حضور زنان در سازمان آتش‌نشانی تهران است. هم‌اکنون ۱۶ آتش‌نشان زن در بخش‌های مختلف ایستگاه‌ها، عمدتاً در حوزه‌های تخصصی امداد و نجات، آموزشی و پشتیبانی مشغول به فعالیت هستند. این موضوع هر چند هنوز در مقیاسی محدود است، اما حضور همین حضور حداقلی بانوان آتش‌نشان نیز نشان‌دهنده باز شدن مسیر برای جذب و ارتقای بانوان در این حوزه است و در آینده توسعه خواهد یافت و به تنوع و تخصص نیروی انسانی کمک شایانی خواهد کرد. اقدامات انجام‌شده در دوره ششم مدیریت شهری تهران، تصویری متفاوت از سازمان آتش‌نشانی امروز در مقایسه با سال‌های گذشته ارائه می‌دهد. توسعه کمی و کیفی ایستگاه‌ها، تجهیز ناوگان با فناوری روز، افزایش بودجه، اجرای پروژه مسکن و ارتقای رفاه پرسنل همگی نشان می‌دهند که ایمنی شهری به یک اولویت جدی، استراتژیک و پایدار برای مدیریت کلانشهر تهران تبدیل شده است. با وجود چالش‌های اقتصادی و محدودیت منابع، این دستاورد‌ها حاکی از حرکتی استراتژیک در مسیر افزایش تاب‌آوری پایتخت در برابر حوادث و بحران‌ها و تقویت روحیه فداکاری در میان این قشر شریف است.
