جوان آنلاین: طرح کالابرگ الکترونیک در حالی از خرداد۱۴۰۲ در راستای حفظ سفره غذایی مردم از تورم کلید خورد و با اجرای مرحله به مرحله آن هفت دهک درآمدی را تحت پوشش قرار داد که با اتمام کار دولت سیزدهم، برای چندین ماه دیگر خبری از اجرای آن نبود تا اینکه مجلس در بودجه امسال، دولت را به توزیع کالابرگ الکترونیکی مکلف کرد. در نهایت بعد از ۱۲ ماه، توزیع کالابرگ از تیرماه امسال آغاز شد، با این تفاوت که در این دوره کالا‌های مشمول دریافت کالابرگ الکترونیکی با قیمت مصرف‌کننده و آنچه روی بسته‌بندی آن درج شده به مشمولان این طرح فروخته می‌شود. در دوره‌های قبل، قیمت کالا‌های مشمول طرح کالابرگ، ارزان‌تر از نرخ روز محاسبه می‌شد و افراد می‌توانستند بخشی از ۱۱ قلم سبد معیشت‌شان را خریداری کنند. با توجه به افزایش قیمت کالا‌های مصرفی در سال‌جاری، خانوار‌ها انتخاب کمتری برای خرید کالا با کالابرگ دارند. با توجه به تأکید روز گذشته رئیس مجلس بر ثابت ماندن قیمت کالا‌های مشمول کالابرگ، ضرورت دارد دولت در توزیع مراحل بعدی کالابرگ الکترونیکی روش قیمت‌گذاری کالا‌های مشمول را اصلاح کند.
توزیع کالا‌های مشمول سبد معیشت مردم از سوی کالابرگ الکترونیکی در سال ۱۴۰۲ آغاز شد. دولت سیزدهم از ۱۷بهمن‌ماه همان سال‌به مدت سه ماه (تا ۱۸ اردیبهشت۱۴۰۳) مرحله جدید طرح کالابرگ الکترونیک را تحت عنوان «طرح فجرانه» اجرا کرد که در فاز دیگر این طرح «شرط ۲۰۰هزار تومان خرید از یارانه» حذف شد و اعتبار تشویقی از ۱۲۰هزار تومان به ۲۲۰هزار تومان افزایش یافت. در این طرح، یک سبد ۱۱قلمی برای تأمین حداقل کالری، پروتئین، ریزمغذی و ویتامین‌های لازم برای هر فرد (منطبق با نظر انستیتوی تغذیه ایران) با قیمت‌های مبنای سال۱۴۰۱ انتخاب و مابه‌التفاوت قیمت سبد مبنای سال۱۴۰۱ با قیمت روز (۱۴۰۲) از محل یارانه جدید دولت تأمین شد، به این صورت که قیمت روز سبد مشتمل بر ۱۱قلم، ۷۴۳هزارو۷۵۰ تومان بود که خانوار دهک‌های اول تا هفتم در صورت خرید بسته باید قیمت سال۱۴۰۱ را به مبلغ ۵۲۳هزارو۳۰۰ تومان از جیب خود پرداخت می‌کردند و مابه‌التفاوت آن تا قیمت روز به مبلغ ۲۲۰هزارو۴۵۰ تومان از محل اعتبار جدید دولت تأمین می‌شد.
با برنامه‌ریزی دقیق دولت مردمی و تأمین بموقع کالا‌های مشمول کالابرگ، حمایت واقعی از اقشار ضعیف و متوسط جامعه در قالب این طرح انجام گرفت. با پایان یافتن دولت مردمی و روی کار آمدن دولت چهاردهم، به بهانه عدم‌تخصیص بودجه این طرح متوقف شد، از این رو مجلس در پاییز سال گذشته، در زمان بررسی بودجه سال۱۴۰۴ بودجه مورد نیاز را برای اجرای طرح کالابرگ مشخص کرد و دولت مکلف به اجرای آن در سال جاری شد. در قانون بودجه ۱۴۰۴، بحث کالابرگ الکترونیکی برای ۱۵کالای اساسی مورد تأکید قرار گرفته است. این طرح با هدف کمک به مردم در تأمین نیاز‌های روزمره آنها و جبران افزایش قیمت‌ها از طریق کالابرگ الکترونیک مطرح شده است.
با تصویب مجلس، دولت مکلف شده است با استفاده از این کالابرگ‌های الکترونیکی، افزایش قیمت‌های کالا‌های اساسی را جبران و امکان دسترسی به این کالا‌ها را برای مردم تسهیل کند.
نحوه تخصیص کالابرگ در دولت چهاردهم
بعد از گذشت ۱۲ ماه از آخرین مرحله تخصیص کالابرگ الکترونیکی بین دهک‌های یک تا ۷ جامعه، مرحله سوم طرح کالابرگ الکترونیک از هفتم تیرماه با تأمین اعتبار به حساب سرپرستان خانوار برای دهک‌های یک تا ۳ درآمدی- به تعداد بیش از ۲۸میلیون نفر- اجرا شد. در ابتدای طرح طبق اولویت‌های بودجه‌ای، دهک‌های اول تا سوم که حدود ۲۸میلیون نفر هستند، ۱۱قلم کالا را دریافت کردند و کالابرگ به بقیه دهک‌ها نیز به مرور اختصاص یافت.
میزان اعتبار اختصاص‌یافته به هر نفر واقع در دهک اول تا سوم ۵۰۰هزار تومان و به ازای هر نفر برای خانوار‌های تحت پوشش نهاد‌های حمایتی در دهک چهارم تا هفتم ۳۵۰هزار تومان است که به کد ملی سرپرست خانوار اختصاص یافت.
دولت در این دوره، تغییراتی در نحوه اجرای این طرح انجام داد. اعتبار کالابرگ نسبت به سال گذشته افزایش یافت، اما کالا‌های مشمول این طرح با نرخ مصرف‌کننده و آن قیمتی که روی کالا درج شده است، عرضه می‌شود، در حالی که در دوره‌های قبل، قیمت کالا‌های مشمول طرح کالابرگ، ارزان‌تر از نرخ روز محاسبه می‌شد و افراد می‌توانستند بخشی از ۱۱ قلم سبد معیشت‌شان را خریداری کنند.
با توجه به افزایش قیمت کالا‌های مصرفی در شش ماه گذشته، این نوع اجرای طرح کالابرگ الکترونیکی چندان اقتصادی نیست. به عنوان مثال فردی که ۳۵۰هزار تومان کالابرگ دارد، فقط می‌تواند دو بسته حبوبات (غیر از لوبیا چیتی به دلیل گرانی قیمت) و یک عدد شیر کم‌چرب خریداری کند، اگر به جای این اقلام بخواهد یک بسته مرغ با کالابرگش خریداری کند، باید ۱۰۰ تا ۱۵۰هزار تومان اضافه‌تر بپردازد.
ادامه این روش توزیع با توجه به افزایش روزانه قیمت کالا‌های سبد معیشتی، هدف اصلی طرح منحرف شده و حمایت دولت و مجلس از اقشار ضعیف و متوسط دیگر معنایی نخواهد داشت، زیرا تعداد اقلامی که می‌شود با کالابرگ الکترونیک خریداری کرد کاهش یافته است و از هدف اصلی دور می‌شود.
مردم با گرانی دست و پنجه نرم می‌کنند
روز گذشته بار دیگر رئیس مجلس بر حمایت‌های معیشتی از مردم و در نطق پیش از دستور خود، بار دیگر بر تسریع دولت بر اجرای طرح‌های حمایتی از مردم تأکید کرد و گفت: قبلاً از همین سخنگاه گفته شده است که مردم با مشکلات معیشتی مخصوصاً گرانی کالا‌های اساسی، اجاره مسکن و قطعی برق و آب دست و پنجه نرم می‌کنند، در این زمینه رهبر معظم انقلاب نیز در دیدار با هیئت دولت بر این مسئله تأکید داشتند.
محمدباقر قالیباف افزود: مشخصاً بار دیگر از دولت محترم می‌خواهم با سرعت اجرایی‌شدن طرح کالابرگ الکترونیک را که مطابق نظر رئیس‌جمهور محترم بوده است و مورد تأکید رهبرحکیم انقلاب نیز قرار گرفت، به اجرا دربیاورد، به گونه‌ای که مردم در خرید کالا‌های اساسی خود همیشه قیمت ثابتی پرداخت کنند و مابه‌التفاوت آن از سوی دولت پرداخت شود، همچنین از دولت محترم می‌خواهم اجرایی‌شدن قوانین مصوب در برنامه هفتم کشور را برای حل ناترازی انرژی و تأمین مسکن مردم مورد اهتمام قرار دهد. رئیس قوه مقننه کشورمان عنوان کرد: در آخر بار دیگر از همه مسئولان، نخبگان و فعالان سیاسی، اجتماعی و رسانه‌ای می‌خواهم حفظ انسجام ملی را مهم‌ترین وظیفه ملی خود بدانند و از دعوا‌های قبیله‌ای و گروهی پرهیز کنند و آگاه باشند که مردم با دقت، بر رفتار یکایک ما نظاره می‌کنند و هرکس‌که باخدشه به انسجام ملی دشمن را به طمع می‌اندازد، از خود دور می‌کنند.
