جوان آنلاین: به مناسبت سالگرد شهادت سیدحسن نصـرالله، رهبـر کاریزماتیک حزبالله لبنان که در ششم مهرماه سال گذشته به دست رژیمصهیونیستی به شهادت رسید، به بررسی سه کتاب برجسته از انتشارات سوره مهر میپردازم. سیدحسن نصرالله، نماد مقاومت اسلامی در برابر اشغالگری و استکبار، نه تنها یک سیاستمدار و فرمانده نظامی، بلکه یک شخصیت فرهنگی و معنوی بود که الهامبخش میلیونها نفر در جهان اسلام شد. شهادت او در حمله هوایی رژیمصهیونیستی به جنوب لبنان، نقطه عطفی در تاریخ مقاومت بود؛ لحظهای که سوگ عظیم ملتهای آزادیخواه را برانگیخت و همزمان، موجی از حماسه و ایستادگی را به راه انداخت. در چنین بستری، لزوم پرداخت به آثار هنری و ادبی درباره زندگی، شهادت و میراث او بیش از پیش احساس میشود. این آثار نه تنها خاطرات را حفظ میکنند، بلکه به نسلهای آینده کمک میکنند تا ابعاد انسانی، ایدئولوژیک و فرهنگی این شهید را درک کنند. ادبیات مقاومت از طریق روایتهای شخصی، مستندنگاری و سفرنامهها، میتواند پلی میان گذشته و آینده بزند و مانع از فراموشی شود. انتشارات سوره مهر، به عنوان یکی از ناشران پیشرو در حوزه ادبیات انقلاب و مقاومت با انتشار کتابهایی مانند «دوازده صفر سه»، «در بازداشت حزبالله» و «دیدار با دبیرکل» نقش مهمی در این زمینه ایفا کرده است. این کتابها هر کدام از زاویهای متفاوت به تشییع، زندگی پس از شهادت و دیدارهای شخصی با سیدحسن میپردازند و تصویری جامع از او ارائه میدهند. در ادامه، به معرفی و توضیح هر کدام از این کتابها میپردازم.
کتاب «دوازده صفر سه: روزنگاریهای تشییع سیدحسن نصرالله» نوشته محمدصادق علیزاده، یکی از تازهترین آثار انتشارات سوره مهر است که مستقیماً به مراسم تشییع پیکر شهید نصرالله اختصاص دارد. این کتاب که در سال۱۴۰۴ منتشر شده، مجموعهای از روایتهای ۱۷نویسنده و خبرنگار است که هر کدام از زاویهای شخصی و مستند، لحظات تشییع میلیونی در بیروت و دیگر شهرهای لبنان را توصیف میکنند. عنوان کتاب، اشارهای نمادین به تاریخ شمسی تشییع سیدحسن دارد که خواننده را به عمق سوگ و حماسه میبرد. علیزاده به عنوان گردآورنده و نویسنده اصلی با نثری روان و ژورنالیستی، فضایی را بازسازی میکند که در آن غم و غرور با هم آمیخته شدهاند. کتاب از روز اعلام شهادت آغاز میشود و به توصیف تجمعات مردمی، شعارهای ضدصهیونیستی، حضور رهبران مقاومت و حتی تأثیر این رویداد بر فضای سیاسی منطقه میپردازد. یکی از نقاط قوت کتاب، تمرکز بر جزئیات انسانی است، مثلاً روایتهایی از مادرانی که فرزندان خود را به مراسم آوردهاند تا درس مقاومت بیاموزند یا جوانانی که با پرچمهای حزبالله، خیابانها را پر کردهاند. این کتاب نه تنها یک مستند تاریخی است، بلکه یک اثر ادبی است که با استفاده از تکنیکهای روزنگاری، خواننده را در میان جمعیت قرار میدهد. در بخشی از کتاب، نویسنده به ترکیب منحصربهفرد سوگ و حماسه اشاره میکند: «در آن لحظات، بیروت نه شهری سوگوار، بلکه قلعهای از ایستادگی بود که هر اشک، تیری به سوی دشمن بود.» این روایتها که بر اساس مشاهدات مستقیم نویسندگان نوشته شدهاند، نشاندهنده عمق نفوذ سیدحسن در دل مردم است. کتاب با ۲۹۰صفحه، قیمتی حدود ۲۹۰هزار تومان دارد و برای کسانی که میخواهند حس و حال تشییع را زنده کنند، گزینهای ایدهآل است. انتشار این کتاب از سوی سوره مهر، نشاندهنده تعهد این ناشر به حفظ میراث مقاومت است و میتواند الهامبخش نویسندگان جوان برای تولید آثار مشابه باشد.
کتاب دوم، «در بازداشت حزبالله» نوشته محمدحسین عظیمی، رویکردی متفاوت دارد و به زندگی لبنان پس از شهادت سیدحسن نصرالله میپردازد. این اثر که بخشی از مجموعه «خط سرخ» سوره مهر است، در قالب یک سفرنامه تنظیم شده و حاصل بیش از ۱۰ ساعت مصاحبه با اعضای حزبالله، مردم عادی و رهبران محلی است. عظیمی که خود پس از شهادت به لبنان سفر کرده است، روایتی دستاول از فضای حاکم بر کشور ارائه میدهد: از ویرانیهای ناشی از حملات صهیونیستی تا روحیه مقاومتی که همچنان پابرجاست. کتاب در ۳۸۴صفحه و با قیمت ۳۹۵هزار تومان منتشر شده و سال انتشار آن۱۴۰۴ است. تم اصلی کتاب، بررسی اینکه چگونه حزبالله بدون دبیرکل کاریزماتیک خود ادامه میدهد، است. نویسنده به جزئیاتی مانند تغییرات در ساختار حزب، نقش جانشینان و تأثیر شهادت بر اتحاد شیعیان لبنان میپردازد. یکی از فصلهای جذاب، توصیف بازدید از مناطق جنوبی لبنان است؛ جایی که عظیمی با رزمندگان حزبالله گفتوگو و خاطرات آنها از سیدحسن را ثبت میکند. او مینویسد: «در بازداشت حزبالله، نه زندانی بودن، بلکه تعهد به آرمان است؛ آرمانی که سیدحسن آن را زنده نگه داشت.» این عبارت، عنوان کتاب را توضیح میدهد و نشاندهنده عمق ایدئولوژیک حزبالله است. کتاب همچنین به جنبههای فرهنگی میپردازد، مانند چگونگی حفظ یاد سیدحسن در هنر، موسیقی و ادبیات محلی. عظیمی با نثری روان و گاهی شاعرانه، خواننده را به سفری میبرد که پر از بیم و امید است. این اثر، نه تنها یک گزارش، بلکه یک تحلیل عمیق از آینده مقاومت است و نشان میدهد شهادت سیدحسن، پایان راه نیست، بلکه آغاز فصلی جدید، برای علاقهمندان به سیاست خاورمیانه، این کتاب منبع ارزشمندی است که با تمرکز بر جنبههای انسانی، از کلیشهها دوری میکند.
در نهایت، کتاب «دیدار با دبیرکل: روایتهایی از دیدار با شهید سیدحسن نصرالله» نوشته فائزه طاووسی، مجموعهای منحصربهفرد از ۲۰روایت شخصی است که دیدارهای مختلف با سیدحسن را توصیف میکند. این کتاب که در ۲۶۴صفحه و با قیمت ۲۵۰هزار تومان از سوی سوره مهر منتشر شده است، بر جزئیات انسانی تمرکز دارد: از ظاهر ساده سیدحسن (مانند پیراهن چهارخانه و شلوار جین) تا لحن گرم و میهماننواز او با گفتن «اهلاً و سهلاً». طاووسی با گردآوری خاطرات فرهنگیان، رسانهایها و خانوادههای شهدا، تصویری نزدیک و صمیمی از دبیرکل حزبالله ارائه میدهد. تم اصلی، بازتاب شخصیت انسانی سیدحسن است؛ مردی که در میان امنیت شدید، همچنان متواضع و نزدیک به مردم بود. یکی از روایتها، توصیف ورود او با کلت به اتاقی است، اما با لبخندی که دلتنگی را برمیانگیزد. کتاب با نثری روان و احساسی، حس تلاش برای درک عمیقتر این شخصیت را منتقل میکند و مانند تکههای آیینه، گوشههایی از زندگی او را نشان میدهد. این اثر، مکمل دو کتاب قبلی است، زیرا به جای تمرکز بر شهادت یا تشییع، بر زندگی و تعاملات روزمره میپردازد و نشان میدهد چرا سیدحسن تا این حد محبوب بود.
در مجموع، این سه کتاب از سوره مهر، سهمی مهم در ادبیات مقاومت دارند. آنها نه تنها یاد سیدحسن را زنده نگه میدارند، بلکه به ما یادآوری میکنند که هنر و ادبیات، ابزارهایی قدرتمند برای مبارزه با فراموشی هستند. در سالگرد شهادت او، خواندن این آثار ادای دینی به میراث اوست.